Samenvatting Feniks / VWO overzicht van de geschiedenis - Geschiedenis
Tout pour ce livre (273)
École, étude et sujet
Lycée
VWO / Gymnasium
Geschiedenis
6
Tous les documents sur ce sujet (4833)
Vendeur
S'abonner
oliviamarchal
Aperçu du contenu
4.1 Steden: handel en nijverheid
- De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarisch-urbane samenleving.
- De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
In de 11e en 12e eeuw waren er grote landbouwontginningen. De voedselproductie steeg en
de bevolking nam snel toe. Mensen gingen weer in steden wonen. Er kwam weer handel en
doordat de scheepvaart verbeterde ging die al snel ook over zee. Het karakter van de
samenleving veranderde van vooral agrarisch naar agrarisch-urbaan.
Ontginningen
Er kwam door ontginningen en inpoldering verandering in de grotendeels autarkische
samenleving. Ook nieuwe landbouwtechnieken zorgden voor verandering. Boeren gingen de
grond intensiever gebruiken door over te stappen op het drieslagstelsel, waardoor slechts
een derde braak bleef liggen. Door dit alles nam de voedselproductie toe en groeide de
bevolking snel.
Nijverheid en handel in steden
De voedseloverschotten maakten de ontwikkeling van steden mogelijk. Niet langer hoefde
iedereen boer te zijn en mensen konden ook door handel en nijverheid in hun
levensonderhoud voorzien. Mensen in steden maakte van hun ambacht hun beroep.
Handelaren organiseerde zich in koopmansgilden. Ze werkten samen om o.a. handel
voorrechten te krijgen. Het organiseren van een Hanze, = een aantal steden waarvan de
handelaren samenwerkten, was de volgende stap.
Brugge, haven voor Vlaanderen
Indirect vergrootte de steden de macht van de adel, omdat de edellieden meer belastingen
ontvingen en via de stad het platteland konden besturen, controleren en verdedigen.
Brugge was van open zee gescheiden door een waddenzee, waardoor de stad alleen bij
hoog water te bereiken was. Dat veranderde in 1134 toen een vloedgolf een diepe bres in
het moerassige land sloeg, het Zwin. Zeeschepen konden nu veel verder landinwaarts
varen. Brugge werd voor Vlaanderen de belangrijkste handelsstad.
Jaarmarkten en ‘handel van verre’
De belangrijkste handelssteden aan de Oostzee richtte onder leiding van Hamburg en
Lübeck de bekendste Hanze op. Ook steden aan de Noordzee sloten zich hierbij aan. In
Noordwest-Frankrijk organiseerde verschillende steden in de 12e en 13e eeuw gedurende
een aantal weken een jaarmarkt. Daar werden de producten van de Hanze en van
Vlaanderen uitgewisseld tegen die van o.a. Noord-Italië. Er werd weer steeds vaker geld
gebruikt, wat de handel stimuleerde. In de 14e eeuw nam het belang van de jaarmarkten af.
, 4.2 Stadslucht maakt vrij
- De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
Veel boeren gingen in steden werken in de nijverheid of handel, waardoor veel van hen rijk
werden. Steden, rijk aan mensen en kapitaal, konden de koning voorzien van belastinggeld
en soldaten. In de ruil daarvoor eisten de burgers privileges. Zo drongen ze de invloed van
de adel op het stadsbestuur terug.
Stadslucht maakt vrij
Vanaf de 11e eeuw werden horigen en boeren aangemoedigd om landbouwgrond te
ontginnen in ruil voor lagere belastingen of vrijstelling van herendiensten. Door de opkomst
van steden zette deze ontwikkeling naar meer vrijheid zich voort.
Zulke privileges in combinatie met de lagere belastingen voor stedelingen veroorzaakten
een trek van het platteland naar de stad. Horigen trokken ook naar de stad, want wie
eenmaal een bepaalde tijd in de stad woonde en werkte, had geen plichten als horigen
meer. De adel kon een tekort aan arbeidskrachten alleen voorkomen door voor de horigen
die bleven, de belastingen en herendiensten te verminderen.
Strijd om de macht in het stadsbestuur
Stedelingen hadden door hun privileges meer directe invloed op het bestuur. In de Vlaamse
steden koos de graaf patriciërs, de rijkste burgers met grond en huizen in de stad, als
schepenen. Deze bestuurden de stad en waren de rechters.Het stadsbestuur kwam
hierdoor steeds meer in handen van een kleine en rijke elite, die wel eens haar macht
misbruikte. In Vlaanderen kwam het gemeen, de stedelingen die niet tot het patriciaat
hoorden, dan ook regelmatig in opstand tegen dit onrecht.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur oliviamarchal. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.