H10 bloedstelsel en H11 vertering - Samenvatting - 5 VWO
Samenvatting Nectar 3e ed vwo 5 - Biologie
Samenvatting Nectar vwo 5 - Biologie
Tout pour ce livre (163)
École, étude et sujet
Lycée
VWO / Gymnasium
Biologie
5
Tous les documents sur ce sujet (5514)
Vendeur
S'abonner
junekijser
Aperçu du contenu
biologie het zenuwstelsel
het centrale zenuwstelsel
Het zenuwstelsel kent 2 delen:
- Het centrale zenuwstelsel (CZS) → bestaande uit neuronen van de hersenen +
ruggenmerg met hun ondersteunende cellen.
- Het perifere zenuwstelsel → bestaande uit zenuwen, bundels uitlopers van
neuronen die zintuigen met het CZS verbinden en het CZS met spieren en klieren.
In de hersenen is een licht en een donker deel te onderscheiden. De donkere kleur komt
van de cellichamen van miljarden neuronen. De licht kleur komt van de witte stof myeline,
een witgele vetachtige stof dat werkt als isolatiemateriaal.
(hersenen: grijs buiten, wit binnen & ruggenmerg: wit buiten, grijs binnen)
Om de hersenen te beschermen van ongewenste stoffen is er een bloed-hersenbarrière
die via actief transport selectief stoffen doorlaat.
De endotheelcellen van de haarvaten in de hersenen zitten strak tegen elkaar aan door
tight junctions. Om de haarvaten liggen astrocyten die een belangrijke rol spelen bij de
uitwisseling van stoffen tussen het bloed en het hersenvocht. Astrocyten worden ook wel
gliacellen genoemd.
Verschillende delen in de hersenen:
- De grote hersenen → 2 helften, verbonden via de hersenbalk. Neuronen geven
informatie aan elkaar door in het grijze deel: de hersenschors. Functies: ordenen +
verwerken van informatie, logisch redeneren, je wil, het bewustzijn, geheugen &
emoties.
- Hersenschors → bevat motorische en sensorische centra. De thalamus selecteert
welke impulsen naar de hersenschors gaan. Primaire motorische schors: kleine
gebieden met neuronen die elk een eigen groep spieren aansturen. Secundaire
motorische schors: bevat informatie over hoe de spieren hun bewegingen
gecoördineerd kunnen uitvoeren. (linkerzijde bestuurt rechts en rechterzijde
bestuur links)
- Hypothalamus → is betrokken bij de homeostase, onder andere door het
aansturen van de hypofyse (bijv. lichaamstemperatuur)
- Kleine hersenen → functie: coördineren van bewegingen & motoriek.
- Hersenstam
▪ Middenhersenen: spelen een rol bij reflexen van zicht en gehoor.
▪ De pons: verbindt de kleine hersenen met de grote hersenen en is een
tussenstation tussen het evenwichtszintuig in je middenoor en de kleine
hersenen.
▪ Het verlengde merg: het overgangsgebied van de hersenen naar je
ruggenmerg. Zenuwbanen kruisen waardoor de linkerhelft informatie krijgt
uit de rechterhelft en ook daar de spieren aanstuurt. Bevat regelcentra voor
ademhaling, hartslag, slapen en andere vitale functies.
- Ruggenmerg → verbindt het onderste deel van de hersenen met het perifere
zenuwstelsel. Ligt in het wervelkanaal van de wervelkolom. Impulsen komen via de
rugzijde binnen via een spinaal ganglion en verlaten het ruggenmerg aan de
buikzijde.
Een reflex = een reactie op een prikkel zonder dat er bewustwording optreedt. Reflexen
beschermen je snelle reacties. De meeste gaan via het ruggenmerg waar
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur junekijser. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.