NEUROPSYCHOLOGIE
HOOFDSTUK 12
Veranderingen van stemming, gedrag en persoonlijkheid
, Hoofdstuk 12: veranderingen van stemming, gedrag en persoonlijkheid
12.1 Emotie en expressie
Een emotionele vlakheid wordt vaak als onaangenaam ervaren. Persoonlijkheid heeft in ieder geval
te maken met de individueel kenmerkende gedragingen die een persoon vertoont. Door een
hersenbeschadiging verandert er iets aan het ‘mentale beeld’ van de omgeving. Dat het gedrag
verandert is dus logisch. Het maakt veel uit waar de laesie zich bevindt. Wat we zien op foto’s is
‘expressie’, dat wil zeggen gedrag. De vraag is nu in hoeverre dit gedrag in overeenstemming is met
de onderliggende emotie of stemming. Ons gedrag staat zelden in een ‘een-op-een’-relatie met onze
stemming.
Door hersenbeschadiging kunnen er veranderingen optreden in de emoties zelf, het gedrag en de
relatie tussen emotie en gedrag (emoties worden sterk/minder sterk geuit).
In bepaalde gevallen van hersenbeschadiging, vooral corticaal, kunnen emotionele expressies
ontremd zijn zonder dat de behorende emotie aanwezig is. Veel patiënten beseffen dit.
Parkinson-patiënten hebben soms een vlak gelaat, hebben wel emoties, er is een stoornis in de
expressieve mimiek. Om patiënten goed te behandelen is het belangrijk dat naast de fysieke
toestand ook de emotionele en gedragsmatige veranderingen in kaart worden gebracht.
12.2 Indeling van gedragsveranderingen
Indelen van gedragsveranderingen c.q. stoornissen na hersenbeschadiging is lastig, omdat vaak niet
duidelijk is wat door de hersenbeschadiging wordt veroorzaakt en wat het gevolg is van allerlei
verandering in de leefsituatie van de patiënt. En de term gedrag is vaag begrensd. Wordt vaak
ingedeeld in:
Min-symptomen: sufheid, initiatiefloosheid, abulie (willoosheid), apathie, niet eten of
drinken, libidoverlies, mimiekarmoede, etc.
Plus-symptomen: delier, onrust, epileptische aanvallen, vraatzucht, impulsief gedrag etc.
Is vaak lastig in te delen (moppen vertellen tijdens begrafenis kan bij beide). Er is dus nog een derde
categorie:
Diversen c.q. niet in te delen: decorumverlies, niet-coöperatief gedrag, negativisme,
veranderd denken, depressie, angst, etc.
Deze indeling is een middel en geen doel.
12.3 Algemene kenmerken van gedragsverandering volgens Goldstein
Kurt Goldstein: Duits neuroloog, onderzoek naar gevolgen van hersenletsel (door de oorlog).
Patiënten krijgen nog steeds niet-onderbouwde en betekenisloze etiketten opgeplakt. Het is
belangrijk om oorzaken te zoeken/vinden, dat kan de basis zijn van een zinvolle interventie.
De aspecten van Goldstein:
Verhoging en labiliteit van de reactiedrempel
De patiënt reageert later of heeft een sterkere prikkel nodig, dit kan per keer sterk wisselen.
Uitbreiding in tijd en ruimte
Zowel van waarneming als het bewegen:
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur gerline13. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
