10.1 Zenuwstelsel
Neuronen (zenuwcellen) kunnen prikkels geleiden en doorgeven. Impulsen in elk neuron gaan
maar 1 kant op. Toch is het geheel complex door de grote aantallen zenuwcellen en de onderlinge
verbindingen. Twee belangrijke onderscheidingen is afferent (sensibele/sensorisch) tegenover
efferent (motorisch). Afferent voert de prikkels naar de hersenen (of ruggenmerg). Bij sensibiliteit
komen de prikkels van huid en vliezen en bij sensorisch vanuit zintuigen.
Anatomische indeling (centraal en perifeer zenuwstelsel)
Het CZS bevindt zich geheel in de schedelholte en wervelkanaal en bestaat uit:
• Hersenen
• Hersenstam
• Ruggenmerg
De cortex cerebri (hersenschors) is nodig voor cognitieve processen. De hersenstam regelt
vitale functies, en is nodig voor stamreflexen. Het ruggenmerg geleidt afferente of sensibele
prikkels omhoog en efferente of motorische prikkels omlaag, en is nodig voor ruggenmerg-
reflexen. Het perifeer zenuwstelsel bevindt zich overal buiten hersenen en ruggenmerg en bestaat
uit:
• 12 paar hersenzenuwen (N I-XII)
• 31-32 paar ruggenmergzenuwen
• Sympatische grensstrengen
Het perifere zenuwstelsel geleidt afferente en efferente prikkels door. Sommige hersenzenuwen
zijn louter sensorisch/sensibel of louter motorisch. Ruggenmergzenuwen zijn altijd gemengd:
afferent en efferent. Uitschakelen van ruggenmergzenuwen om anesthesie te bereiken heeft dus
ook gevolgen voor spierbewegingen.
Cerebrum
De grote hersenen bestaan uit een linker- en een rechterhemisfeer en een centraal deel dat ze met
elkaar verbindt. Beide hemisferen bevatten lobi (kwabben), die voor een groot deel gekruist
verbonden zijn met het lichaam
• Een lobus frontalis (voorkwab) van boven de ogen tot een verticale groeve halverwege
• Een lobus temporalis (slaapbeenkwab) bij het oor
• Een lobus occipitalis (achterhoofdskwab)
• Een lobus pariëtalis tegen het wandbeen (tussen andere lobi in)
Het achterste deel van de lobi frontales is de primair motorische schors. Deze zendt prikkels
naar de spieren bij willekeurige beweging. Het voorste deel heet primaile sensibele schors. Hier
word je prikkels vanuit huid of vliezen gewaar. Het achterste deel is primair visuele schors, daar
vindt gewaarwording van licht plaats. De linkerhemisfeer bestuurt, ‘voelt' en ‘ziet' de rechterhelft.
1
, De rechterhemisfeer regelt juist spieractiviteit links en neemt ook die kant waar. Bij rechtshandigen
bevindt het taalcentrum zich in de linkerhemisfeer, bij linkshandigen kan het aan beide kanten
liggen.
Limbisch systeem
Dit bevindt zich centraal in de hersenen en is verantwoordelijk voor emotionele verwerking en
emotionele reacties
(Hypo)thalamus
Een schakelcentrum tussen hersenstam en cerebrum, daaronder bevindt zich de hypothalamus
met een centrale rol bij hormoonhuishuiding en lichaamstemperatuur
Basale kernen/corpus striatum
Een paar kernen vormen het corpus striatum die ritme en souplesse van bewegingen regelen,
hiervoor is een evenwicht tussen dopamine en acetylcholine in corpus striatum nodig.
Dopaminegebrek leidt tot Parkinsonverschijnselen
Cerebellum
Het cerebellum heeft ook twee hemisferen en een centraal deel. De kleine hersenen coördineren
spierbewegingen. Bij cerebellaire problemen gaan patiënten lopen en praten alsof ze dronken zijn.
Hersenstam
Deze verbindt cerebrum en ruggenmerg anatomisch en fysiologisch. Hier bevindt ook de centra
voor ademhaling, circulatie, bewustzijn en (pupil)reflexen
Vaatvoorziening van de hersenen
De hersenen hebben voortdurend zuurstof en glucose nodig, dit wordt geregeld door de linker e n
rechter arteria carotis interna en één arteria basilaris. Deze drie slagaders brengen zuurstofrijk
bloed naar de cirkel van Willis (een vaatring onder de hersenen in de arachnoïdale ruimte). Vanuit
hier gaan zowel links al rechts drie cerebrale arteriën naar de hemisferen:
• Via de aa cerebri anteriores stroomt bloed naar de delen voorin mediaal
• Via de aa cerebri mediales stroomt bloed naar de zijkant (lateraal)
• Via de aa cerebri posteriores stroomt bloed naar de achterste delen
Gewoonlijk stroomt bloed via de cirkel van Willis:
• van de linker a. carotis interna naar de linker a. cerebri en media
• van de rechter a. carotis naar de rechter a. cerebri anterior en media
• van de a. basilaris naar de beide arteriae cerebri posteriores
Bij afsluiting van een halsslagader beperkt een intacte cirkel van Willis problemen. Vanuit de nog
open halsslagader en de arteria basilaris komt via de vaatring het bloed toch in alle zes de
cerebrale arteriën. De bloedstroom naar de hersenen is afhankelijk van het verschil tussen
arteriële bloeddruk en de intracraniële druk en van de doorgankelijkheid van de toevoerende
vaten.
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur nataliepeja. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.