VRIENDSCHAPPEN
• Vriendschappen voor ouderen even belangrijk als voor jongeren
• Vriendschap = flexibeler dan familiebanden
• In sommige gevallen belangrijker dan familie
• Vrienden kies je, familie niet (controle)
• Voordelen: flexibeler, geen hinderlijk verleden vol verplichtingen en conflicten
• Familiebanden lang en soms stormachtig verleden
• Steunend
• Gaan ook nog nieuwe vriendschappen aan
• Ook verlies van vriendschappen (gezondheidsproblemen, overlijden)
• Vermogen om vriendschappen te sluiten van wezenlijk belang
• = compensatie
• Ook belangrijk na overlijden levenspartner
• Helpend om met verlies om te gaan
SOCIALE STEUN
- Iemand steunt op mij geeft waarde
- Later onevenwicht tss steun geven en steun krijgen
- Sociale steun = steun en troost van een individu of van een netwerk van betrokken, geïnteresseerde
mensen
o Speelt essentiële rol in gelukkig ouder worden
- Voordelen als ‘ontvanger’
o Aandachtig luisteren en klankbord zijn
o Lotgenoten
o Materiële steun (op praktisch gebied)
Bv naar ziekenhuis brengen
Bv boodschappen doen
o Samen oplossen v problemen
- Voordelen als ‘gever’
o Zich nuttig en waardevol voelen
- Maar naarmate men ouder wordt kan het moeilijker worden om de ontvangen sociale steun a.h.w.
nog terug te betalen met als mogelijk gevolg een lastige psychologische positie voor de ontvanger
- Belangrijke rol om gelukkig oud te w
FAMILIEBANDEN
- Familiebanden
o Broers en zussen sterk emotionele steun (samen herinneringen)
o Kinderen emotionele steun/belangrijk hulpbron
o Kleinkinderen en achterkleinkinderen
kleinkinderen niet alle grootouders even betrokken
achterkk symbool eigen leven
zorgen voor doel hebben bv oppassen
- Ondanks geografische mobiliteit toch blijven ouders en kinderen mekaar veelal geografisch en
psychologisch nabij
, - Band niet altijd wederkerig
o Soms verlangen ouders een hechtere band en willen kinderen wat meer afstand
o Tegenstrijdige doelen (ouders willen hechte banden t.o.v. kinderen willen autonomie)
o lang en stormachtige verleden hebben waardoor emotionele draagvlak beperkt is
- Ouders (ook op hoge leeftijd) blijven doorgaans bezorgd over welzijn kinderen
- Kinderen wenden zich vaak tot ouders voor advies, informatie en soms tastbare steun (vb. geld)
- Band kinderen en ouders
o Kinderen vaak hulp aan ouderen
o Ouderen zorgen voor kleinkinderen
- Divers beeld inzake betrokkenheid als grootouder
o Soms relatief veel afstand en vermijdend van elke zorgende rol
o Soms helemaal andersom en maken kleinkinderen integraal deel uit van sociaal netwerk
- Relatief gebrek aan betrokkenheid op de achterkleinkinderen
o Maar overgrootouders kunnen toch emotioneel profiteren
Voortzetten familie
Symbool van hun eigen lange leven
o Indien overgrootouders lang genoeg fysiek in goede conditie zijn, ander beeld
HUWELIJK OP HOGE LEEFTIJD
verschil man en vrouw
o man hertrouwd gemakkelijker
o man eerder sterven, vrouw moeilijker hertrouwen
scheiding
o veel meer voorkomen dan vroeger
o op latere leeftijd = moeilijker vr vrouw
hoofdfunctie echtgenoot zijn /zorgen --> als nederlaag zien
gevolg vr vrouw --> levensvreugde daalt
pensioenering legt druk op relatie
o aantal versch
meer tijd samen brengen tijdens huwelijk
dan relatie opnieuw aanpakken
mannen meer verantwoording nemen in huishoudelijke taken
mannen volgzamer /minder competitief
vrouwen w autonomer /assertiver
vindt rol omkering plaats
vrouw begin meer maatje nodig --> naar einde man meer
zorgen voor ouder w partner
o meer verantwoordelijkheid meebrengen
o spanningen met zich meebrengen
dood v partner
o alleen achterblijven
o figuur
o pijnlijk en stressvol
o jong getrouwd --> intense gevoelens v verlies meebrengen
o ingrijpende gevolgen finantiele en sociale situatie vd achter blijvende
, o goed huwelijk --> partner sterft --> kameraad/vriend/minaar verloren
meerdere rollen verloren
o weduwschap
brengt nieuwe eisen met zich mee
stress met zich mee
steun familie /vrienden verdwijnt snel
o brengt persoonlijkheid veranderingen met zich mee
2. PERSOONLIJKE ONTWIKKELING BIJ OUDEREN
CONTINUÏTEIT EN VERANDERINGEN IN DE PERSOONLIJKHEID TIJDENS OUDERDOM
- BIG FIVE-persoonlijkheidstrekken (neuroticismen extraversie, openheid, aangenaamheid,
conseciëntieusheid) stabiel volwassenheid
- Op fundamenteel niveau blijft persoonlijkheid onveranderlijk
- Maar ingrijpende veranderingen in de sociale omgeving kunnen schommelingen of verandering in de
persoonlijkheid teweegbrengen
o Dynamiek van het levensverhaal en narratieve identiteit
o Cfr levensloopperspectief
- Verschillende verklaringstheorieën
o Erikson: stadium van ik-integriteit versus wanhoop
terugblikken op het eigen leven, evalueren en er vrede mee vinden = integriteit
Ontevreden terugblik, kansen laten liggen, waardoor ongelukkig, gedeprimeerd,
boos, kortom wanhopig
Kracht of deugd: wijsheid
o Peck: ontwikkelingstaken persoonlijkheid ouderen w door 3 grote ontwikkelingstaken
gekenmerkt
1) Zichzelf opnieuw herdefiniëren van het ik versus preoccupatie met de werkrol:
Zichzelf opnieuw definiëren niet samenhangt met werkrol/beroep
minder nadruk op zichzelf als professional, meer op eigenschappen die niet
met werk te maken hebben
2) Transcendentie van het lichamelijke versus preoccupatie met het lichaam:
Leren omgaan /verder kijken dan de lichamelijke veranderingen anders
obsessie met lichamelijke achteruitgang
Schaadt persoonlijke ontw
3)Transcendentie van het ik versus preoccupatie met het ik:
ouderen moeten leren vrede nemen met naderende einde.
de dood is onvermijdelijk, ze kunnen voortbestaan in de vorm van kinderen,
werk, sociale activiteiten
, o levinson laatste seizoen: winter vh leven
uitdagingen te overwinnen
kijken nr processen die veranderingen ku meebrengen
overgangsjaar 60ste en 65ste
zien als fase waarin ouderdom bereiken
stereotype
o zorgen voor verwarring (leeftijd)
o beseffen dat ze niet in midden vh leven staan
o gaat gepaard met verlies v macht/respect/autoriteit
o gepaard met steun v jongeren mensen
o omgaan met ouderw: onderzoek v Neugarten
ipv te concentreren op gemeenschappelijke kenmerken/proces v ouder w, taken
waarmee ouder w gepaard gaat
versch manieren waarop omgang met ouder w
gedesintegreerd en ongeorganiseerd type
o accepteerde ouderdom niet --> wanhoop
passie-afhankelijk type
o angstig vr ziekte/toekomst
o vragen veel hulp v zorgende/familie
afwerend type
o proces v veroudering tegen houden
o jonger gedragen --> fanatiek gaan sporten
o onrealistische verwachtingen --> teleurgesteld
geïntegreerd type
o accepteerd gwn
o gevoel v eigenwaarde behouden
o meeste mensen behoren hiertoe
LIFE REVIEW EN HERINNERINGEN OPHALEN
- Life review = terugblikken op het eigen leven
o Door gebeurtenissen in hun leven te evalueren => kans om verleden beter te begrijpen
Rijke sociale relaties
o Kan leiden tot waardevolle sociale interacties doordat ouderen hun ervaringen uit het
verleden delen
Ophalen herinneringen => oproepen van een gevoel van wederkerigheid en
verbondenheid met anderen (gebruik maken v herinneringen)
o Ook goed voor het geheugen cog voordelen
o Maakt verbinding tussen het verleden en het heden en versterkt het bewust zijn van de
hedendaagse wereld
- Positieve aspecten
o Trg kijken stukje evalueren begrijpen wrm dingen al dan niet gebeurt zijn
Bepaalde keuzes maken tijdens leven toen niet anders, nu verkeerde keuze
o Herinneringen ophalen mekaar nabij, verbondenheid waardevolle sociale interactie
ontbinden
o Trg blikken op eigen leven
Gister gebeurde invloed op vandaag en morgen
Herin ophalen verbinding scheppen tss heden/verleden/vandaag
- Niet altijd posi
o geobsedeerd raken door verleden --> fouten /mislukking --> ongelukkig voelen
o --> verslechtering vh psychologisch functioneren
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur debbyl. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.