Samenvatting Wetenschappelijke Vorming, boek: De ontdekking van de geografie, ISBN: 9789491269080 Wetenschappelijke Vorming (GEO3-3056)
Samenvatting De ontdekking van de geografie, ISBN: 9789491269080 Wetenschappelijke Vorming Sociale Geografie (GEO3-3056)
Samenvatting De Ontdekking van de Geografie en hand-out over Wetenschapsfilosofie
Tout pour ce livre (19)
École, étude et sujet
Universiteit Utrecht (UU)
Sociale Geografie En Planologie
Wetenschappelijke Vorming
Tous les documents sur ce sujet (17)
Vendeur
S'abonner
ylinnekamp
Avis reçus
Aperçu du contenu
Samenvatting – Wetenschappelijke
Vorming
Hoofdstuk 1 – Sociale geografi e als universitaire discipline
Exponent van een moderniserende samenleving
- Geografie in Nederland (19e eeuw)
Rond 1900 was nationalisme motor achter opkomst universitaire geografie
- Kolonialisme was ook belangrijk eind 19e eeuw
o Economische + politieke belangen in ‘ontdekkingsreizen’ in kolonie van
genootschappen
o Systematisch karteren van overheerste gebieden door koloniale overheden
(gebiedsbeschrijvingen)
- Beginjaren van universitaire geografie
o Dankzij palet van economische/educatieve/politieke/nationalistische/militaire
omstandigheden werd geografie in moderniserend Europa eind 19 e eeuw een
academische discipline
Opkomst heeft te maken met maatschappelijke omstandigheden
o Visies op sociale geografie waren verschillend 1e generatie was van origine geen
geograaf
Traditionele opvattingen van geografie
- Rond 1900 ecologische visie: relaties tussen mens en natuur onderzoeken
o Invloed van natuur op samenleving
o Wisselwerking tussen natuur en samenleving
o Invloed van mens op natuur: natuurlandschap cultuurlandschap
- Geodeterminisme in Duitsland en de VS
o = studie van determinatie van menselijke samenleving door fysisch-geografische
omgeving
= monocausaal: gericht op 1 factor: de omgeving
o Friedrich Ratzel:
Anthropogeographie: studie van invloed natuurlijke omgeving op de mens
(handelen/denken/geschiedenis)
Beïnvloed door evolutietheorie
Geen harde bevelen die de natuur de mens geeft, mens heeft eigen
wil/vrijheid, maar er zijn beperkingen
o Ellen Semple (VS):
Deterministisch: mens ondergaat invloed van omgeving
o Ellsworth Huntington (VS):
Geodeterministisch: invloed van klimaat op
economie/welvaart/beschavingsniveau
- Possibilisme in Frankrijk
o = studie van wederzijdse relaties tussen menselijke groepen en woongebieden
o Vidal de la Blache:
, Mens heeft zich door verstandelijke vermogens deels losgemaakt van
omringende natuur.
Natuur determineert mens niet!
Natuur biedt de mens mogelijkheden om bestaan op te bouwen
Genre de vie: manier van leven kiezen
Mens vormt het landschap hiernaar om
Historisch-cultureel
- Cultural geography in de VS
o = studie van invloed van mens op landschap
o Cultuurlandschap geografie
o Carl Sauer:
Oorspronkelijke oer landschap wordt door menselijke inspanningen
omgevormd in een cultuurlandschap
Gelaagde eenheid van elkaar opvolgende culturen terug te zien in
landschap
Berkeley School
- Idiografisch of nomothetisch
o Discussie over: moeten geografen streven naar algemeen geldende wetten
Nomothetisch: zoeken naar algemeen geldende wetten
Idiografisch: bijzondere en unieke van verschijnselen beschrijven
Traditionele geografie: opzoek naar wetmatigheden
Sceptici geloofden daar niet in
o Hartshorne: areal differentiation
o Hettner: ieder gebied heeft uniek karakter, vanwege
specifieke samenhang van sociale en fysische verschijnselen
= unieke aan regio beschrijven als geograaf
Veranderende maatschappelijke draagvlakken
- Na WO2: nationalisme had ellende gebracht + kolonialisme verloor vanzelfsprekendheid
o Verzorgingsstaat ontstond
o Staat aan hoofd wederopbouw
Geloof in maakbare samenleving
Geografie kreeg nieuw maatschappelijk draagvlak:
ruimtelijke planning en regionaal beleid
Oprichting lokale/regionale/nationale
instellingen voor RO
- Buitenland:
o Geografen actief in maken van overzichten van kenmerken/problemen gebied
o Survey before plan
= vanaf jaren 30 ontstond in Europa en VS een overheid die verantwoordelijk was voor welzijn
bevolking. Geografen kregen daarin een rol. Maatschappelijk draagvlak veranderde, dus ook de
wetenschappelijke geografie.
Naoorlogse visie tot omstreeks 1990
- De ruimtelijke analyse:
o Jaren 50: vorming van theorieën is het ideaal
, o Deductieve theorieën formuleren op zoek naar wetten
o Ruimte is niet fysisch, maar geometrisch: medium waarin afstanden moeten worden
overwonnen
Ruimtelijke spreidingspatronen
Gebruik van modellen (wiskunde/systeem)
Wetenschapsfilosofie: logisch positivisme
- Anglo-Amerikaanse opmars
o Sociale geografie werd geleidelijk aan minder nationaal en meer internationaal
Amerikanisering zorgde voor minder contacten tussen Europese landen
Engels als wetenschapstaal
Taalprovincialisme werd minder
- Microniveau: behaviorale benadering
o Ruimtelijke analyse benadrukte macroniveau: denken en doen van echte mensen
werd niet behandeld.
Mensen waren rationele geïnformeerde besluiten nemende individuen
Christaller: homo-economicus
o Behaviorale benadering
Bestudeert ruimtelijke percepties/gedrag van individuen
Individuele mens heeft keuzevrijheid: handelt naar preferenties + waardering
van de ruimte
Homo psychologicus
Aanvulling op ruimtelijke analyse
Maken gebruik van modellen/wiskunde
Besluitvorming is relevant
Kwantitatieve methoden (vragenlijsten)
Mental maps + cognitieve kaarten
- Tijdgeografie: een Europese reactie
o Hägerstrand: Tijdgeografie
Constraints: beperken vrijheid van mens om zijn eigen voorkeuren om te
zetten in handelen
Capability constraints: persoonsgebonden
Coupling constraints: verweven met wijze waarop individu in
dagelijks leven deel uitmaakt van instituties
Authority constraints: machtsuitoefening; niet alle territoria zijn voor
iedereen toegankelijk
= menselijk gedrag en keuzes zijn aan beperkingen onderhevig
Amerikaanse cultuur was gericht op individuele vrijheid
- Kritische richtingen: marxisme
o Op golven van maatschappelijke protestbewegingen kwam begin jaren 70
maatschappijkritische geografie die politiek links was, die zich wilde inzetten voor
rechtvaardigere wereld en koos partij voor marginale groepen
Ruimtelijke analyse was in handen van bureaucratische elite
Maatschappij is gebaseerd op structurele ongelijkheid; dus geen vrije
behaviorale geografie
o David Harvey – Karl Marx
o Linkse geografen: sociaal-ruimtelijke organisatie van stedelijke samenleving kan je
alleen begrijpen door te analyseren hoe die samenleving is opgebouwd uit klassen en
onderlinge relaties.
, Relaties zijn gebaseerd op machtsongelijkheid
o Geavanceerde methoden worden niet gebruikt
- Feministische geografie:
o 1980 – vrouwelijke geografen kwamen met feministische initiatieven
Wetenschappelijk exponent van maatschappelijke vrouwenbeweging
Ondervertegenwoordiging vrouwen in geografische wetenschap
Meer onderzoek naar positie van vrouw in samenleving
Kernbegrip: gender; maatschappelijk gecreëerde ongelijkheden tussen
mannen en vrouwen
- Humanistische benadering
o 1970 – beleving van ruimte en plaats in percepties en gedrag van mensen
Kwalitatief onderzoek naar dagelijkse leefwereld mensen en groepen
Sociale geografie in de jaren negentig en nadien
- Maatschappelijke veranderingen ruimtelijke analyse niet meer toonaangevend
o Niet meer op jacht naar algemeen geldende wetten/modellen/wiskunde
Bijzondere trekt aandacht
Casestudies (aandacht voor regio’s)
Ruimte als ecologisch begrip
Kwalitatieve onderzoeksmethoden
- Traditionele en nieuwe culturele geografie
o Traditionele geografie: Sauer
Verbinding met materiële landschap
o Nieuwe culturele geografie:
Meer aandacht voor ruimtelijke verscheidenheid van culturen en de
spreiding van cultuurverschijnselen die niet meer te doen hadden met
stoffelijke landschapselementen
Alternatief in jaren 80
James Duncan: traditionele geografie had geen aandacht voor
individu als actor; persoon met eigen doeleinden en ambities
Peter Jackson: cultuur niet verbinden met artefacten in landschap,
maar met de opvatting van culturen als mentale kaders (maps of
meaning) van mensen die omringende wereld begrijpelijk maken
o Minderheden moeten zich aan dominante cultuur aanpassen
Tegenwoord:
Martin Lewis: van Sauer was een karikatuur gemaakt
Discussie tussen paradigma en revolutionairen
- Veelkleurige discipline
o Hedendaagse postmoderne geografie is onoverzichtelijk
Elke stroming heeft eigen favoriete wetenschappelijke tijdschrift
Pluriformiteit: is een voordeel, want verschillende perspectieven worden
met elkaar vergeleken in sociale wetenschappen
Geografie als een georganiseerde wetenschap
- Inzichten + dragers + instituties door aanwezigheid geïnstitutionaliseerde structuur kan
wetenschappelijke gemeenschap bestaan en zich wijden aan onderwijs en onderzoek
- Genootschappen
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ylinnekamp. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.