Nederlands 3
1 Visie op taal en onderwijs............................................................................................................ 3
1.1 Taal?...................................................................................................................................... 3
1.1.1 Taal en taalgebruik.......................................................................................................... 3
1.1.2 Het taalvermogen............................................................................................................ 3
1.1.3 Taalverwerving................................................................................................................ 3
1.1.4 Taalfuncties..................................................................................................................... 4
1.1.5 Taalbeschouwing............................................................................................................. 4
1.2 Visie op onderwijs van het Nederlands.................................................................................. 4
1.2.1 De kinderen..................................................................................................................... 4
1.2.2 De leeromgeving............................................................................................................. 5
1.2.3 De leerkrachten evalueren.............................................................................................. 5
1.2.4 Het taalbeleid.................................................................................................................. 6
1.2.5 Taalontwikkelend lesgeven............................................................................................. 6
1.2.6 Taalinstructie geven........................................................................................................ 8
1.2.7 Goed taalonderwijs.......................................................................................................... 8
1.2.8 Evalueren van talige vaardigheden................................................................................. 8
2 Filosofisch gesprek...................................................................................................................... 8
2.1 Filosoferen............................................................................................................................. 8
2.2 Het filosofische gesprek......................................................................................................... 9
2.3 Doelen................................................................................................................................... 9
2.4 De praktijk............................................................................................................................. 9
2.4.1 Taak van de leraar........................................................................................................... 9
2.4.2 Uitwerking..................................................................................................................... 10
3 Didactiek van studerend lezen.................................................................................................. 11
3.1 Inleiding............................................................................................................................... 11
3.2 Leesonderwijs...................................................................................................................... 11
3.2.1 Deelvaardigheden......................................................................................................... 11
3.2.2 Het leerproces............................................................................................................... 11
3.3 Leesproces in stapjes.......................................................................................................... 13
3.3.1 Op weg naar het 1ste leerjaar: stimuleren en ontwikkelen van geletterdheid..............13
3.3.2 Leren lezen (aanvankelijk lezen)................................................................................... 14
3.3.3 Van aanvankelijk technisch lezen naar voortgezet technisch lezen..............................14
3.3.4 Leesbegrip..................................................................................................................... 16
3.3.5 Vanuit leesbegrip naar verwerkend lezen.....................................................................18
3.3.6 Verwerkend lezen in de 3de graad: studerend lezen....................................................18
3.4 Werkbare ingrediënten bij een leesles................................................................................ 20
4 Didactiek van taalbeschouwing: taalsystematiek......................................................................20
Astrid De Brabandere 1
, Nederlands
4.1 Wat is taalbeschouwing....................................................................................................... 20
4.1.1 Reflecteren op taalgebruik: taalvariatie........................................................................21
4.1.2 Reflecteren op taalsystematiek..................................................................................... 22
4.2 2 belangrijke principes voor taalonderricht.........................................................................22
4.3 Vertaling naar de praktijk.................................................................................................... 22
4.3.1 Taalbeschouwingsstrategieën....................................................................................... 22
4.3.2 Deductief vs Inductief / instructief vs onderzoekend.....................................................23
4.3.3 Gebruik van taalbeschouwingsmethoden......................................................................23
4.3.4 Taalbeschouwing buiten de les taalbeschouwing..........................................................24
4.3.5 Evalueren van taalbeschouwing.................................................................................... 24
4.3.6 Praktijkvoorbeelden van taalactivering en inductie.......................................................24
Astrid De Brabandere 2
, Nederlands
1 Visie op taal en onderwijs
Documenten
De verschillende leerplannen stoelen op een visie op taalonderwijs. Voor wie die visie verder
toelichten, staan we eerst stil bij 2 fundamentele vragen: Wat is taal? En hoe verwerven
kinderen taal?
1.1 Taal?
1.1.1 Taal en taalgebruik
De 4 vaardigheden: luisteren, spreken, lezen en schrijven en daarnaast ook een
denkvaardigheid: taalbeschouwing. Er zijn 4 leerplannen:
luisteren en lezen schrijven taalbeschouwing
spreken
We kunnen de vaardigheden als volgt onderverdelen:
auditief (mondeling) visueel (schriftelijk)
spreken/luisteren schrijven/lezen
productief/receptief productief/receptief
aangeboren taalvermogen/spontaan aangeleerd, meestal op school
verworven en op school verder ontwikkeld
Taal werd lang enkel mondeling gebruikt. Taal is ook op de 1 ste plaats gesproken taal. Toch is het
in taalonderwijs zinvol om relatief veel tijd te besteden aan lezen en schrijven, gezien we ook
meer last hebben met die vaardigheden. Ook worden ze enkel via onderwijs aangeboden. Onze
hersenen slager er wonderwel in om steeds nieuwe verbindingen te maken tussen klanken,
klankcombinaties en visuele tekens.
1.1.2 Het taalvermogen
Kinderen leren zich uit de slag te trekken in allerlei ingewikkelde situaties en produceren zinnen
die ze voordoen nooit hoorden. Dit dankzij de communicatieve en taalkundige competentie.
Communicatieve Dankzij dit vermogen kan je in een concrete situatie de gepaste
competentie communicatievormen kiezen, volgens de gangbare regels en conventies.
De kennis van een aangepaste taalvorm in concrete situaties, beïnvloed
door milieu en taalaanbod.
Taalkundige Een combinatie van een aanleg om een taal te leren en het contact met
competentie het talige milieu. Deze linguïstische competentie omvat dus:
Grammatica Lexicon
fonetiek Syntaxis woordenlijst
fonologie Semantiek
morfologie
De taalkennis is niet aangeboren, maar wordt verworven in interactie
met de omgeving.
1.1.3 Taalverwerving
Kinderen verwerven hun taal vanuit hun talige vermogen, in interactie met de omgeving.
Kleuters maken een ontwikkeling door die voor elk kind ongeveer in hetzelfde tempo en dezelfde
stadia evolueert.
net voor 1 woorden verstaan
jaar woorden produceren
18 maand woorden leren
twee-woorden-zinnen produceren
ingewikkelder grammaticale zinnen begrijpen
Astrid De Brabandere 3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur AstridD. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.