Samenvatting Professioneel inkopen, ISBN: 9789001877231 Business 6 Inkoopmanagement
Tout pour ce livre (29)
École, étude et sujet
Haagse Hogeschool (HHS)
Facility Management
Business 6 Inkoopmanagement (BUS6)
Tous les documents sur ce sujet (6)
Vendeur
S'abonner
jeaninehoogland
Avis reçus
Aperçu du contenu
Professioneel inkopen
Inhoud
Thema 1 | Professionele inkoop.............................................................................................................3
1.1 De inkoopfunctie..........................................................................................................................3
1.2 Hoe wordt ingekocht?..................................................................................................................5
1.3 Wat wordt gekocht?.....................................................................................................................7
1.4 Wie koopt in?...............................................................................................................................8
1.5 Inkoop als beroep.........................................................................................................................9
1.6 Inkopen door de overheid..........................................................................................................10
Thema 2 | Organisatie van inkopen.....................................................................................................12
2.5 Lock in en switching costs...........................................................................................................12
2.6 E-procurement? Alleen onder voorwaarden..............................................................................12
3.1 De inkoopfunctie: van ‘stand-alone-functie’ naar ‘teamplayer’.................................................12
3.2 De relatie tussen Inkoop en Logistiek.........................................................................................14
3.3 De relatie tussen Inkoop en Kwaliteitsmanagement..................................................................15
3.4 De relatie tussen inkoop en productontwikkeling......................................................................16
3.5 De relatie tussen inkoop en marketing.......................................................................................18
6.4 Make-or-buy-beslissingen...........................................................................................................18
6.5 Implementatie en gevolgen make-or-buy-beslissingen..............................................................19
Thema 3 | Maatschappelijk Verantwoord Inkopen..............................................................................20
3.1 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.............................................................................20
3.2 Maatschappelijk Verantwoord Inkopen......................................................................................20
Thema 4 | Het inkoopproces................................................................................................................23
9.1 Specificeren en het inkoopproces...............................................................................................23
9.2 Budget, planning en verantwoordelijkheden..............................................................................23
9.3 Het programma van eisen..........................................................................................................24
9.4 Waar moet een specificatie aan voldoen?.................................................................................25
9.5 De praktijk: problemen, missers en tips......................................................................................26
9.6 Prestatiegericht inkopen.............................................................................................................26
10.1 Interne procedures...................................................................................................................27
10.2 Wanneer vragen we een offerte aan?......................................................................................27
10.3 Pre-kwalificatie.........................................................................................................................28
10.4 Leverancierslijsten...................................................................................................................28
1
, 10.5 Het aanvragen van offertes......................................................................................................30
10.6 De selectie...............................................................................................................................30
10.7 Aanbesteding van overheidsopdrachten.................................................................................31
10.8 Europees aanbesteden............................................................................................................32
11.1 Verkenning en begripsbepaling...............................................................................................33
11.2 Onderhandelen: strategie en tactiek........................................................................................34
11.3 Voorbereiden op onderhandelen.............................................................................................35
11.4 Het onderhandelingsproces.....................................................................................................36
11.5 Onderhandelen in andere culturen..........................................................................................37
11.6 Gedragsregels en ethiek..........................................................................................................38
Thema 5 | Contractbeheer en leveranciersmanagement.....................................................................39
7.1 De portfoliobenadering van Kraljic.............................................................................................39
7.6 Leveranciersreductie..................................................................................................................40
7.7 Leveranciersontwikkeling...........................................................................................................40
12.1 De (koop)overeenkomst en het verbintenissenrecht...............................................................41
12.2 Het tot stand komen van een (koop)overeenkomst.................................................................41
12.3 Contractvoorwaarden en -vormen...........................................................................................43
12.4 Algemene voorwaarden...........................................................................................................45
12.5 Kopen in het buitenland...........................................................................................................47
Thema 6 | Inkoopprofessionalisering...................................................................................................49
4.1 Inkoop: plan en beleid................................................................................................................49
4.2 Een inkoopplan maken...............................................................................................................49
4.3 Voordelen, valkuilen en aandachtspunten.................................................................................54
4.4 Professionalisering van de inkoopfunctie...................................................................................55
2
,Thema 1 | Professionele inkoop
Hoofdstuk 1
1.1 De inkoopfunctie
1.1.1 Begripsbepaling
Aankopen: de aanschaf van goederen ten behoeve van intern gebruik, zoals grondstoffen en
componenten.
Inkopen: de aanschaf van goederen met als expliciete bedoeling deze door te verkopen aan
derden.
Inkoopfunctie: geheel van alle activiteiten die in organisaties worden vervuld om producten
van externe bronnen te betrekken.
De taak van de inkoopfunctie is: het ervoor zorgen dat de juiste producten van de juiste kwaliteit op
de juiste tijd op de juiste plaats in de juiste hoeveelheden tegen de juiste prijs beschikbaar zijn voor
de organisatie.
De inkoopfunctie kan in drie aspecten worden benadrukt:
1. Technisch: juiste producten van de juiste kwaliteit;
2. Logistiek: juiste tijd en plaats beschikbaar zijn;
3. Commercieel: juiste prijs tegen de laagste integrale kosten beschikbaar zijn.
De inkoopfunctie heeft betrekking op het managen van transacties en relaties. Het vervullen van
inkoopfuncties impliceert altijd een externe oriëntatie die inkopers altijd moeten koppelen aan een
interne oriëntatie.
Externe oriëntatie: inkopers moeten nadrukkelijk oog hebben voor ontwikkelingen in de
externe omgeving.
Interne oriëntatie: oriëntatie op interne klanten en interne klantgerichtheid.
Professionele inkoop zoekt het evenwicht tussen de wensen van interne klanten en de eisen en het
belang van de organisatie als geheel. De inkoopfunctie is de schakel tussen interne klanten en
externe leveranciers.
1.1.2 Verschillen tussen het koopgedrag van organisaties en dat
van consumenten
1. Bij organisaties wordt de inkoop uitgevoerd door een team van professionals;
2. Bij organisaties spelen geen emotionele motieven een rol;
3. Bij organisaties gaat het vaak om grote hoeveelheden;
4. Inkopen moeten bij een organisatie verantwoord gedaan worden.
1.1.3 Het belang van de inkoopfunctie
Het belang van inkoop blijkt onder meer uit de waarde van het inkoopaandeel: de kosten van
ingekochte goederen en diensten ten opzichte van de kostprijs van de eindproducten. Inkopers zijn
geïnteresseerd in kostenreductie en bezuinigingsmogelijkheden. Het inkoopaandeel stijgt doordat
bedrijven zich steeds meer beperken tot hun kernactiviteiten en de rest wordt uitbesteed. Hierdoor
worden bedrijven steeds afhankelijker van hun leveranciers en verhoogt de inkoopfunctie de
volgende primaire taken en verantwoordelijkheden:
1. Zorgen voor de continuïteit van het bedrijfsproces;
3
, 2. Het reduceren van inkoop gebonden kosten;
3. Verminderen van de strategische kwetsbaarheid op inkoopmarkten;
4. Het leveren van bijdragen aan technische product- en procesvernieuwing.
De inkoopfunctie reikt verder aan de directie financiële bijdragen aan het bedrijfsresultaat. De
inkoopfunctie moet aansluiten op de ondernemingsstrategie. Het belang van inkoop is ook gelegen in
de manier waarop het bijdraagt aan de concurrentiepositie op de eindmarkten waar de onderneming
actief is.
1.1.4 De ontwikkeling van de inkoopfunctie
David Burt stelt dat de inkoopfunctie van de organisatie kan worden geplaatst in een vierfasenmodel:
1. Administratieve functie: inkopers houden zich bezig met het plaatsen en afhandelen van
orders in opdracht van gebruikers;
2. Mechanische functie: inkopers oriënteren zich op de markt en zijn op zoek naar alge prijzen;
3. Proactieve functie: inkopers nemen initiatieven, hebben een langetermijnvisie en nemen het
voortouw in leveranciersmanagement (JIT en Kanban);
4. Professionele strategische functie: inkoop is een strategisch wapen in de concurrentiestrijd,
inkoop is uit zijn schulp gekropen en veranderd in een ondernemende, extraverte
bedrijfsfunctie.
1.1.5 Visie op de inkoopfunctie
Waarin de inkoopfunctie zich bevindt, is mede afhankelijk van de visie van het topmanagement. Het
management bepaalt welke verantwoordelijkheden en bevoegdheden aan de inkoop worden
toegewezen en wordt bepaald aan de hand van vier verschillende visies samen met de vier fasen van
voornoemde (1.1.4) model van Burt.
1. Besteloriëntatie: inkopers zijn verantwoordelijk voor het afhandelen van bestelorders en zien
erop toe dat leveranciers tijdig leveren;
2. Commerciële oriëntatie: inkopers moeten aandacht besteden aan lage inkoopprijzen,
kostenreducties, kortingen en prijsonderhandelingen;
3. Logistieke oriëntatie: inkopers zijn verantwoordelijk voor het veiligstellen van de korte- en
langetermijninkoopbehoeften. Beoordeling van inkoopprestaties vindt plaats op basis van
prestatie-indicatoren op het gebied van logistiek en kwaliteitszorg;
4. Strategische oriëntatie: de inkoop draagt bij aan de versterking van de concurrentiepositie
van de onderneming op haar eindmarkten.
1.1.6 Duurzaam inkopen
1.1.6.1 Begripsbepaling
Duurzaam inkopen: in alle fasen van het inkoopproces wordt rekening gehouden met milieu
en sociale aspecten.
Milieuaspecten: gaat om het effect van het product of het productieproces op het milieu.
Sociale aspecten: gaat om eerlijke handel (‘fair trade’), mensenrechten en het bevorderen
van internationale arbeidsnormen.
Duurzaamheid wordt vertaald in de tripple p-benadering, people, profit & planet.
1.1.6.2 De weerbarstige praktijk
Inkopers gaan steeds meer letten op de herkomst van goederen. In Nederland lijkt het duurzaam
inkopen nog niet van de grond te komen omdat het geen wettelijke verplichting is.
4
, 1.1.6.3 Cradle to cradle
‘Remaking the way we make things’. Centraal het idee om in de ontwerpfase van een product al
rekening te houden met het hergebruik van grondstoffen, waardoor er geen reststoffen overblijven,
C2C. Wat voor het ene product restaval is, wordt grondstof voor het andere product.
1.1.6.4 Schaarste
Binnen grondstoffen kan onderscheid gemaakt worden tussen hernieuwbare grondstoffen en niet-
hernieuwbare grondstoffen. De toenemende schaarste aan grondstoffen en mineralen zal de
economische ontwikkeling en welvaart van landen sterk negatief beïnvloeden.
1.2 Hoe wordt ingekocht?
1.2.1 De fasen van het inkoopproces
Het inkoopproces begint met de constatering van een probleem en eindigt met de afhandeling van
de bestelling. Het inkoopproces onderscheidt zich in zes hoofdfasen: specificeren, selecteren,
contracteren, bestellen, bewaken en nazorg.
De fasering van het inkoopproces is een belangrijk hulpmiddel om duidelijk te maken hoe
organisaties het beste kunnen inkopen, en om tegelijkertijd de oorzaak van eventuele problemen op
het gebied van inkoop te achterhalen. De fasen worden onderverdeeld in de tactische inkoop en
operationele inkoop en het onderscheid wordt gemaakt op het moment dat het contract wordt
afgesloten.
Tactische inkoop: betreft alle activiteiten tot en met de totstandkoming van het contract;
Operationele inkoop: gaat uit van een bestaand contract en is gericht op het bestellen en
verder afhandelen van orders.
1.2.1.1 Specificeren
Verschillende factoren kunnen aanleiding geven tot het ontstaan van een inkoopbehoefte. In de
specificatiefase bepaalt men de behoefte aan de hand van specificaties. Er zijn 7 soorten eisen:
1. Functionele eisen: exacte functies of gebruiksdoelen;
2. Technische eisen: afmetingen, gewichten, maximale geluidsniveaus;
3. Logistieke eisen: beschikbaarheid, levertijden, transportwijze, verpakkingen, etc.;
4. Kwaliteitseisen: normen, toleranties, procedures bij afwijkingen, rapportages, inspecties,
etc.;
5. Commerciële eisen: contractvorm, prijscondities, betalingswijze, leaseopties,
garantiebepalingen, aansprakelijkheid en dergelijke;
6. Milieuaspecten: effecten van een product of dienst op het milieu of het gebruik van
gevaarlijke chemische stoffen;
7. Sociale aspecten: respecteren van mensen- en arbeidsrechten.
Veel eisen of specificaties worden vaak standaard opgenomen in afleverspecificaties of algemene
inkoopwaarden. Bij het opstellen van specificaties zullen interne gebruikers en externe leveranciers
proberen invloed uit te oefenen op het verdere verloop van het inkoopproces. Leveranciers proberen
soms al in de specificatiefase een voorkeurspositie en een voorkeursbehandeling te bewerkstelligen
(back-door-selling). Hierdoor verslechtert de onderhandelingspositie van de inkopende organisatie.
Het raadplegen van een leverancier mag niet leiden tot het beoordelen van een leverancier. Als de
aanbesteder een behoefte heeft waarvoor de oplossing niet goed in beeld is, dan kan de
concurrentiegerichte dialoog uitkomst bieden.
5
, Concurrentiegerichte dialoog: de kern van dit instrument is dat de aanbesteder samen met
de geselecteerde leveranciers tot de specificaties en de oplossing komt.
1.2.1.2 Offreren en selecteren
Offerteaanvraag: een uitnodiging om een prijsopgave te doen.
De inkoper let erop dat alle offertes op alle punten voldoende informatie bevatten, anders is
beoordeling niet goed mogelijk en moet men aanvullende vragen stellen. De prestatie(scores) van de
offertes worden op verschillende niveaus met elkaar vergeleken. Door middel van wegingsfactoren
worden offertebeoordelingen objectiever en zullen er minder interne weerstanden en vragen
kunnen ontstaan met betrekking tot de leverancierskeuze.
1.2.1.3 Onderhandelen en contracteren
Op basis van de offerte-evaluatie kan het nodig zijn om met de geselecteerde leverancier(s) verder te
onderhandelen over de uiteindelijke overeenkomst. Op grond van de onderhandelingen wordt een
definitieve leverancierskeuze gemaakt. Het opstellen van contracten behoort tot de
verantwoordelijkheid van de inkoopafdeling.
1.2.1.4 Bestellen, bewaken en nazorg
Het plaatsen van een bestelling houdt een opdracht tot levering in, maar een inkooporder kan alleen
geplaatst worden in opdracht van een of meer functionarissen die daartoe bevoegd zijn. Om
misverstanden te voorkomen, moeten organisaties deze tekenbevoegdheid regelen. Grote bedrijven
kunnen last ondervinden van Maverick buying. Participatiegraad: percentage dat onder contract
wordt ingekocht.
Maverick buying: medewerkers of afdelingen kopen in buiten de bestaande contracten om;
Contractenbeheer omvat het vastleggen, actualiseren en toegankelijk maken van contractgegevens.
In het kader van de inkoopcontrole is het belangrijk dat basisgegevens systematisch en toegankelijk
worden vastgelegd. Contractmanagement kan onnodige kosten en risico’s voorkomen.
Nadat de order is geplaatst, wordt toegezien op het nakomen van de gemaakte afspraken,
orderbewaking. Levertijden, geleverde hoeveelheden, certificaten en documenten zijn hierin
belangrijk. Orderbewaking kan op verschillende manieren worden ingericht, waarbij rekening wordt
gehouden met het belang van de aankoop:
1. Advance status check: voor kritische materialen een onderdelen wordt met de leverancier
een pad afgesproken, inclusief mijlpalen en controle om bij te houden of de leverancier nog
op schema zit;
2. Routine status check: aantal dagen voordat de levering moet plaatsvinden, wordt een
reminder gestuurd naar de leverancier en om een bevestiging gevraagd;
3. Expection expediting: er wordt pas ingegrepen als er ‘gepiept’ wordt in de organisatie.
Inkopers krijgen te maken met de volgende soort orders:
1. Spoedorders: orders die niet voorzien waren en die niet kunnen wachten;
2. Back orders: achterstallige orders die na de overeengekomen datum worden geleverd;
3. Split orders: een deel van de order eerder of later wordt geleverd.
De financiële administratie verzorgt de inkoopfactuurcontrole. Bij nazorg worden bijvoorbeeld extra
kosten gedeclareerd.
6
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jeaninehoogland. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.