Samenvatting kinesitherapie in de mentale gezondheidszorg
Hoofdstuk 1: diversiteit
1. Definitie
Diversiteit = elke dimensie die kan gebruikt worden om groepen en mensen van elkaar te
differentiëren
à respecteren en appreciëren van mensen op basis van wat hen verschillend maakt
vb leeftijd, geslacht, ras, religie, beperking, sexuele oriëntatie en nationale origine
Inclusie = organisatorische inspanning waarbij verschillende groepen/individuen met een andere
achtergrond cultureel en sociaal geaccepteerd en gelijk behandeld worden
à verschillend kunnen vanzelfsprekend of eigen aan de persoon
- vanzelfsprekend: origine, leeftijd, ras, religie, socio-economische status,..
- eigen aan de persoon: opleidingsgraad, training, sector ervaring, personaliteit
(introvert/extravert)
2. Diversiteit in cultuur
! Cultuur kan veel bepalen op medisch vlak
- hoe mensen denken over aandoeningen
- hoe mensen staan tegenover een bepaalde behandeling
1. Cijfergegevens
+- 50% van de Antwerpenaren heeft een migratie achtergrond
In sommige gemeenten (vb Borgerhout > 62%)
Gevolg: soms tijdens therapie geen Nederlands mogelijk
à vertaling via een familielid,..
2. Wat is cultuur
Cultuur = de ideeën, gebruiken en sociale gedragingen die horen bij specifieke mensen/ groepen
= een systeem van gedrag dat ons helpt in een aanvaardde en gekende manier te gedragen
(= an acquired pair of glasses through which we see life)
à je krijgt de gebruiken mee van de groep waarin je opgroeit
à dit is jouw “normaal”
! Leer door andere mensen hun ogen te kijken: niet alles is zo abnormaal als je denkt
,3. Omgaan met culturele verschillen
Interculturele bemiddelaar: persoon die de interculturele communicatie verzorgt
vb helpen om personen van 2 verschillende culturele
groepen elkaar te doen verstaan
! Doen ook zaken die onzichtbaar lijken
vb vertalingen, misverstanden oplossen,…
Voorbeeld 1: vrouw die net bevallen is vindt het moeilijk te praten over
borstvoeding als de man erbij is
reden: sterke seksuele segregatie in geboorteland
oplossing: bemiddelaar vertelt aan verplegend personeel
dat aanwezigheid man niet slim is bij gesprek
à rol bemiddelaar is nuttig in dit voorbeeld
Voorbeeld 2: Russische man is boos omdat mensen die na hem binnen-
kwamen op eerste hulp eerder geholpen worden
oplossing: uitleggen dat volgorde gebaseerd is op medische urgentie
à rol bemiddelaar niet nuttig: regel in elke eerste hulp
4. Interculturele competentie
Interculturele competentie = competentie om om te gaan met gebruiken/gedragingen in het
buitenland/ in verschillende culturen
à verkrijgen is een levenslang proces
! Je kan evolueren in je competentie: je begint bij de basiskennis en evolueert naar volledig inzicht
4.1) Kennis
- Culturele zelfkennis
Referentiepunt/basis: toont minimaal besef van eigen cultuur en vooroordelen
à je begint met je eigen cultuur te kennen
à dan kan je pas verschillen begrijpen
,- Kennis van hoe cultuur door de wereld wordt bezien
Referentiepunt/basis: vertoont oppervlakkige kennis van de complexiteit van elementen die
belangrijk zijn voor andere culturen om verschillende redenen (geschiedenis,
waarden, politiek, economie, geloof, gewoonten)
4.2) Vaardigheden
- Empathie
Referentiepunt/basis: bekijkt de ervaring van anderen door eigen cultureel wereldbeeld
à hierna kan je pas zaken door anderen hun ogen gaan bekijken
- Verbale en non-verbale communicatie
Referentiepunt/basis: minimaal begrip voor culturele verschillen in verbale en non-verbale
communicatie, kan geen overeenkomst onderhandelen
- verbaal: woorden in de andere taal = teken van interesse in de cultuur
- non-verbaal: spraakvolume, manier van spreken
à hierna ga je je communicatie aanpassen aan hoe de andere communiceren
4.3) Houding
- Nieuwsgierigheid
Referentiepunt/basis: toont minimale interesse in leren over andere culturen
- Openheid
Referentiepunt/basis: ontvankelijk voor interactie met andere culturen, moeilijkheden met
beperken van oordelen over acties van andere culturen maar is zich hier niet
van bewust
à hierna ga je je steeds meer open stellen voor de cultuur zonder te oordelen
4.5) Cross-culturele communicatie
CRASH = andere manier van onderscheiden van interculturele communicatie
C consideration of culture: therapeut erkent dat culturele diversiteit verschillende waarden en
ervaringen op vlak van gezondheidszorg en interactie patiënt
therapeut meebrengt
R respect: begrijpen wat respect betekent in de context van iedere individuele patiënt
vraag aan de patiënt wat voor zijn/haar cultuur onrespectvol zou zijn
A assessment: onderzoek de verschillen in cultuur, wat dit voor effect heeft op de zorg
afirm: omarm de cultuur ipv deze van je af te duwen
zie de goede intentie ipv het negatieve effect
S sensitive: weet welk gedrag en uitdrukkingen als beledigend kunnen opgevat worden, niet
stereotyperen
self-awareness: reflectie op eigen normen/waarden die kunnen leiden tot miscommunicatie
H humility: accepteren dat we nooit volledig competent gaan zijn
we moeten steeds blijven leren over ander culturen, wees bescheiden
vb veel moslim vrouwen diabeet
à komen niet naar traingsgroepen omdat deze gemengd zijn qua geslacht
à verschillende training groepen organiseren (enkel vrouwen)
, 4.6) Organisaties
- Canadian physiotherapy association: therapeuten moeten patiënten behandelen met waardigheid,
op basis van noden/wensen/waarden
- American physical therapy association: therapeuten moeten rechten en waardigheid van alle
patiënten voorzien en meelijden tonen in de zorg
3. Diversiteit in geslacht
1. Definities en termen
Gender equality = gelijkheid volgens geslacht
= gelijk gemak van toegang tot gelegenheden en middelen onafhankelijk van het
geslacht
à oa economische deelname, keuzes maken
à zelfde reactie op gedrag, dromen en noden
à meer over gelijke toegang en mogelijkheden
à geen vooroordelen of discriminatie
Gender equity = rechtvaardigheid volgens geslacht
= verschillende behandeling is aanwezig voor man/vrouw op basis van hun noden
à om zo historisch en sociaal onevenwicht te herstellen en iedereen laten
meewerken aan de ontwikkeling van de samenleving
à meer over eerlijkheid en rechtvaardigheid
à iedereen evenveel voordeel geven
2. Manieren waarom geslacht normen de gezondheid beïnvloeden
2.1) Geslacht geassocieerde verschillen in blootstellingen
- Verschillende taken en loon: zelfs als man & vrouw exact hetzelfde werk doen
- Verschillende blootstelling: aan ziekten/beperkingen/verwondingen door segregatie van werk
2.2) Door geslacht bepaalde gedragingen mbt gezondheid
- Mannelijk gedrag: roekeloos rijgedrag, substantie gebruik, agressie, geen medische hulp zoeken
- Vrouwelijk gedrag: gebruik van giftige schoonheidsproducten, plastische chirurgie, minder
deelnemen aan fysieke activiteit
2.3) Impact van geslacht op beoordelen van gezondheidszorg
- Mannen/ouderen zijn vaak poortwachters voor toegang van vrouw tot gezondheidszorg
à vaak is zelfs de toestemming van de man nodig voor behandeling van vrouw
- Meer autonomie bij vrouwen (in sub-saharisch Afrika) heeft positief effect op gebruik van
