LEERPAD INTEGRATIE: ETHIEK
Mogelijke examenvraag: kaderen van schaarste en evalueren
A. INLEIDING: EVOLUTIE & CONTEXT
Dubbelzinnig gevoel: vanzelfsprekend en afschrikwekkend
Vanzelfsprekend:
• Biomedische wetenschap en techniek: ruim verspreid en snelle evolutie
• Gevolg van instrumentalisering menselijk lichaam
o historisch groeiproces o.b.v. wetenschap en techniek
o oorsprong 17de E: l’homme machine (René Descartes)
® mechanisering van het mensbeeld
o plastische, maakbare mens (homo faber) vs. sacraal gegeven
• Positief doel: verbetering levenskwaliteit
“In deze wetenschappelijk-technische ontwikkeling is een tendens zichtbaar waarin het
niet alleen meer gaat om HERSTEL van beschadigde lichaamsfuncties, maar ook om het
VOLLEDIG BEHEERSEN van lichaamsfuncties en een stap verder: het OVERTREFFEN in
hoedanigheid of prestatie van normale lichaamsfuncties” (Jochemsen, 2002)
Afschrikwekkend:
• normaal? Abnormaal?
• Wat mag (niet)?
• reserve en vrees
• Emotionele ambivalentie
o transformatie van het leven
o moeilijke en delicate grenzen
è Belang ethische reflectie
B. BIOMEDISCHE ETHIEK?
Grensvragen – Medische ethiek – ethiek van de gezondheidszorg
1. DELICATE GRENZEN
• ethiek: studie mores i.f.v. menswaardigheid
• biomedische ethiek: waarden-afweging biomedische mogelijkheden
• Is technisch mogelijke ook menselijk wenselijke?
• Bevordering menswaardigheid of wel-zijn?
• Onderliggend mensbeeld?
• Plaats ziekte, lijden en dood in deze context?
2. ONDERDEEL MEDISCHE ETHIEK
• Deel van het ethisch reflecteren over het medisch handelen
vb. Testen COVID-vaccins op mensen?
vb. Leeftijdsbeperking inzake intuberen?
3. ONDERDEEL ETHIEK VAN DE GEZONDHEIDSZORG
• Geneeskunde en economie = keuzes i.f.v economische motieven
1
, è Invloed farmaceutische lobby?
• Welke keuzes: Ethiek vraagt naar sociale aspect geneeskunde?
vb. COVID-19 vaccins gratis voor elke burger of niet?
C. MOET ALLES WAT KAN?
Medisch futiel VS disproportioneel?
1. THERAPEUTISCHE HARDNEKKIGHEID
• vooruitgang = positief - met schaduwzijden
§ leven ‘rekken’ vs. menswaardig sterven
• oorzaak
§ artsen: curatieve opleiding + aandringen familie – zorgvrager…
vs balans care & cure
§ medische apparatuur en stijgend aantal artsen
èmedische consumptie ì
Therapeutische verbetenheid of hardnekkigheid = een inzet van diagnostische of
therapeutische middelen waarvan de omvang niet in verhouding staat tot de ernst van de
aandoening of het resultaat dat ervan mag worden verwacht
Dilemma’s
“Twintig jaar geleden stierf een patiënt op intensieve zorg omdat we hem niet konden
redden. Vandaag zijn er dankzij moderne technologie mogelijkheden om iemand langer in
leven te houden.” (Dr. D. Benoit – diensthoofd intensieve zorg UZ Gent)
“Ik herinner mij een familie die hun vader meteen van de beademing af wilde. ‘Hij zou dat
nooit gewild hebben’, zeiden ze. Terwijl wij de kans reëel vonden dat zijn longen zich tijdens
de beademing nog konden herstellen. En inderdaad, die man heeft nadien nog tien jaar
gezond rondgelopen,” (Dr. P Cras – diensthoofd neurologie UZA)
• Ethische uitdaging
o Grenzen aan medisch kunnen/technieken?
o Patiënt object van onderzoek?
o Pleidooi voor: RECHT OP MENSWAARDIG leven & sterven
2. FUTIEL-DISPROPORTIONEEL?
Medisch futiele handeling
• medisch en therapeutisch zinloze handeling
• geen genezing/levenswaarde/comfort
• In geen enkel opzicht nuttig voor patiënt
• Oordeel door arts
Disproportionele handeling
• Eventueel nut weegt niet op t.o.v. de nadelen voor de patiënt
• Afweging voor- en nadelen (proportionaliteit):
o niet louter medisch-technisch
o oordeel over levenskwaliteit
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur simoneeckhout. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
