Summary
Samenvatting Les 6: De stoicijnen en het Lot
- Course
- Institution
Les 6: De stoicijnen en het Lot
[Show more]
Seller
Follow
yentllambrecht
Reviews received
Content preview
Les 6: De stoïcijnen en het Lot6.1 Situering
Zeno van Citium
-stichter/grondlegger van het stoïcisme
-levensleer die streeft naar gelijkmoedigheid en onverstoorbaarheid
-geboren in 4de e v.chr (92jaar)
-verloor al zijn schepen bij een storm
-stoa = zuilengang
Stoa wordt tegenover Epicurus geplaatst: Voor Zeno had genot een negatieve connotatie en was
het ‘de bron van verweking voor zo menige jeugdziel’
A-patheia
-zonder pathos, gelijk-moedigheid
-‘apathie’ niet hetzelfde
-uitdrukking ‘iets stoïcijns opvatten’: verwijst naar mensen die zich niet door emoties laten
overspoelen
Belangrijke school in Rome
Van keizer Marcus Aurelius tot slaaf Epictetus (aanhangers)
-Marcus Aurelius: “De aanleiding van woede is vaak veel minder erg dan haar gevolgen.”
-Epictetus: “Het zijn niet de dingen die gebeuren die ons verstoren, maar onze gedachten over
de dingen die gebeuren.”
Seneca (zie docu de Botton)
6.2 Wereldbeeld: pantheïsme
De stoïcijnen beschouwden de Kosmos als een levend en bezield organisme, deze leer sluit aan
bij de leer van Herakleitos
Kosmologie
De kosmos is levend en bezield (pantheïsme)
De logos is de “goddelijke levensadem” – achterliggende eenheid van tegenstellingen (cfr.
Herakleitos)
Logos van de mens (zijn verstand) is verbonden met de goddelijke logos: “God en geest, logos en
Zeus zijn één”
Logos wordt gesymboliseerd door vuur (cfr. “heilige geest”) en alles keert terug naar vuur (cfr.
Apocalyps)
Pantheïstisch wereldbeeld: alles is God, het goddelijke is dus immanent in al het zijnde
Voor de Stoïcijnen is het leven geen zinloos spel van atomen, maar is alles doordrongen door dat
goddelijke principe, dat zowel vuur, levensadem, Logos, Rede of Lot genoemd wordt
6.3 Alles is bepaald, het Lot bepaalt
De visie gaat ervan uit dat alles wat gebeurt op voorhand vastligt heet men determinisme
Deterministisch wereldbeeld: beschouwt vrijheid op zich als een illusie. Mensen zijn niet vrij => ze
gedragen zich volgens een onomkeerbare keten van oorzaak en gevolg. Hun lot is bestemd.
, Wat we onder ‘Lot’ begrijpen:
Dame Fortuna
Determinisme
-‘Fortuin/fortuinlijk’ komt van fortuna, wat Lot betekent
-Alles is bepaald in een keten van oorzaak en gevolg
-Logos = Rede = Lot = levensadem (pneuma)
-Dame Fortuna:
Rechterhand: de cornucopia of hoorn des overvloeds
Linkerhand: roer of rad dat ze naar eigen goeddunken plots van richting kan doen
veranderen
-Het leven is onvoorspelbaar en wordt beheerst door het Lot (zinloos hiertegen te vechten!)
-Vrijheid is afhankelijk van ons inzicht in de noodzakelijke keten van oorzaak en gevolg, dus in de
kennis (Logos)
6.4 Levenskunst
Filosofie is een redmiddel + levensleer: De zin van het leven ligt volgens hen in de zoektocht van
de mens naar overeenstemming met zichzelf. De Kosmos/maatschappij bieden weinig
zekerheid, de mens is daarom volledig teruggeworpen op zichzelf en hij dient zelf een oplossing
te vinden.
Wijsheid = leven in overeenstemming met de ‘natuur’ van de dingen door je niet te verzetten
Voorwaarde is de natuur te kennen, wie zich niet verzet tegen de aard van de dingen zal
zielenrust vinden
Zielenrust= apatheia = zonder pathos of emotieloos of wereldse en gevoelsmatige
onverschilligheid
Frustratie is de botsing van verlangen op de muur van de werkelijkheid
Fatalistische leer
-Fatalisme: zich schikken naar het Lot of fatum als manier om frustratie te ontlopen
-“aanvaard wat je niet kan veranderen en verander wat je kan veranderen”
6.5 De Botton over Seneca: troost voor frustratie
DOCU: Hoe gedachten en emoties ons te grazen nemen + hoe een apathische ingesteldheid ons
daartegen kan beschermen => a.d.h.v. het leven van Seneca
Huisleraar van Nero
1ste e. na chr.
Seneca beschouwt woede als een vorm van krankzinnigheid, beter om ons gewoon neer te
leggen bij de onvolmaaktheid van de dingen
Altijd en overal ongelukken mogelijk= “het noodlot”, Dame Fortuna die plots haar roer omgooit
(vb. Pompeï)
Gevoel dat ons onrecht wordt aangedaan, gevoelens van angst en het gevoel te worden bespot
=> projecties van onszelf op de wereld en zorgen alleen maar voor ellende
Frustratie is het gevolg van een botsing van onze verlangens op de ‘muur’ van de
werkelijkheid
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yentllambrecht. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80364 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now