Summary
Samenvatting recht
- Course
- Institution
Samenvatting van 96 pagina's voor het vak Recht aan de VIVES (/)
[Show more]
Seller
Followloademuzere
Content preview
SAMENVATTINGRECHT
Demuzere Loa
, Recht
Deel 1 algemene inleiding tot het recht
1 recht: begripsomschrijving
• Recht = een geheel van gedragsregels die afdwingbaar gesteld zijn
door de overheid
1.1 gedragsregels
• Gedragsregels = voorschriften die worden opgelegd om ons gedrag in
een bepaalde richting te sturen
• Ze drukken uit ‘wat anders kan, maar niet anders mag’
• Hierin onderscheiden zij zich van indicatieve regels die beschrijven ‘wat
is’
1.2 afdwingbaar gesteld door de overheid
• Alle rechtsregels zijn gedragsregels, maar niet alle gedragsregels zijn
daarom rechtsregels! Vele gedragsregels missen juridische
afdwingbaarheid om als rechtsregels bestempeld te worden
• Afdwingbaarheid = verwijst naar de aanwezigheid van technieken,
sancties, waarmee de naleving van de gedragsregels wordt
gewaarborgd
• Alle rechtsregels zijn afdwingbare gedragsregels, maar niet alle
afdwingbare gedragsregels zijn daarom rechtsregels!
• Opmerkingen!
o Rechtsregels worden afgedwongen door de overheid maar dit
wil niet zeggen dat rechtsregels per se uitgevaardigd (gemaakt)
moeten worden door de overheid
o Sanctie is niet hetzelfde als straf. Soms bestaat de sanctionering
in het recht uit het opleggen van een straf, maar niet altijd!
Strafsancties worden immers enkel opgelegd bij misdrijven.
(Misdrijven = schendingen van welbepaalde rechtsregels,
namelijk strafrechtsregels)
Wie andere dan strafrechtelijke regels overtreedt, zal geen straf
opgelegd krijgen, maar zal te maken krijgen met andere
afdwingingsmiddelen, waarvan de schadevergoeding één van
de meest gebruikte is
o Sommige gedragsregels zijn zowel morele regels als rechtsregels
(en dus dubbel afdwingbaar: via het geweten en via de
overheid)
1
, • Bv: art. 1382 van het Burgerlijk wetboek luidt:
‘Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt
veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade is
ontstaan, deze te vergoeden.’
Dit artikel bevat een rechtsregel:
o Een gedragsregel: de regel zich te onthouden van het foutief
veroorzaken van schade (foutief veroorzaken van schade wordt
ook onrechtmatige daad genoemd)
o Afdwingbaar via de overheid: de sanctie waarin wordt voorzien
is de verplichting de aangerichte schade te vergoeden. De
overheid (meer bepaald de rechtbank) komt tussen wanneer dit
niet vrijwillig gebeurt
2 het doel van het recht
• Doel rechtsregels: orde en rechtszekerheid brengen
o Orde: zonder rechtsregels zou er chaos zijn. Mensen zouden zelf
kiezen om rechts of links te rijden op de rijweg, met alle gevolgen
van dien
o Rechtszekerheid: door rechtsregels weten mensen beter waar ze
aan toe zijn, wat hen te wachten staat als ze zich op een
bepaalde manier gedragen, en hebben ze minder het gevoel
aan willekeur onderworpen te zijn
3 de bronnen van het recht
• = de verschillende vormen waarin rechtsregels kunnen worden
uitgedrukt
• In het Belgisch recht onderscheidt men gewoonlijk de volgende
rechtsbronnen:
o De wetgeving (in ruime zin)
o De gewoonte
o De algemene rechtsbeginselen
o De rechtspraak
o De rechtsleer
o Sommige private regelgeving
2
, 3.1 de wetgeving in ruime zin
3.1.1 omschrijving
• In ons land is de belangrijkste rechtsbron de wetgeving. In de meest
ruime zin gaat het om:
o Federale wetten: wetgeving gestemd door het federale
parlement. Dergelijke wetgeving noemen we ook wetten in enge
zin. Je herkent ze aan het feit dat ze ook in hun titel het woord
‘wet’ dragen.
o Decreten en ordonnanties: wetgeving gestemd door de
deelstaatparlementen in ons land
o Beslissingen van de uitvoerende macht: Koninklijke Besluiten,
Ministeriële Besluiten, gemeentelijke en provinciale besluiten, …
3.1.2 waar vind je wetgeving?
• Wetgeving (met uitzondering van gemeentelijke en provinciale
besluiten) wordt gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad
• Wetten kunnen nadien nog wijzigingen ondergaan à Belgisch
Staatsblad dus niet altijd laatste wijzigingen
• Geconsolideerde wetgeving = basistekst (oorspronkelijke tekst) met
daarin verwerkt alle latere wijzigingen
• Gemeentelijke en provinciale wetgeving wordt niet in het staatsblad
gepubliceerd
o Provincies publiceren hun wetgeving in het Bestuursmemoriaal
(dat online raadpleegbaar is door naar de website van de
provincie in kwestie te surfen)
o Gemeenten maken hun wetgeving nog steeds bekend via
aanplakking en via neerlegging op de griffie van de rechtbank
van eerste aanleg en van de politierechtsbank. Daarnaast
plaatsen vele gemeenten hun regelgeving ook online
3.2 de gewoonte
• Rechtsgewoonten = de gevestigde, ongeschreven gebruiken die door
de gemeenschap als bindende rechtsregels worden beschouwd
3.3 de algemene rechtsbeginselen
• Algemene rechtsbeginselen = ongeschreven gedragsregels die op een
bepaald ogenblik essentieel worden geacht voor de samenleving
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loademuzere. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now