Even opwarmen .............................................................................................................................................. 2
De spelling van het Nederlands ....................................................................................................................... 2
Classificatie van je fouten (opwarmoefening) ................................................................................................. 4
Taakanalytisch spellingmodel ......................................................................................................................... 6
Het procesmodel voor spelling ............................................................................................................................ 7
Aspecten van informatieverwerking ............................................................................................................... 9
Spelling in de leerplannen ............................................................................................................................. 10
Beginnende geletterdheid ................................................................................................................................. 10
Even opwarmen
Tijdens de les werden deze zinnen voorgelezen waarbij je de zinnen moest noteren om vervolgens de
fouten aan te duiden om nadien die te classificeren op basis van de fout dat je hebt gemaakt.
De spelling van het Nederlands
Orthografie = systeem van regels waarmee gesproken taal in geschreven taal kan omgezet worden.
- Fonologisch/fonemisch principe
è ‘Fonos’ – geluid, klank (telefoon…) -> hoe klint het?
è Principe: 1 foneem/klank = 1 letter
è Klankzuivere woorden: been, school, helmgras…
è MAAR:
• Digrafen -> twee letters
Homogeen (twee keer dezelfde letters): aa ee oo uu
Heterogeen (twee letters die samenhoren, zowel één klank als twee klanken
maar die wel samenhangen): oe ie ui eu ch ng
• Eén grafeem gekoppeld aan meerdere fonemen
Bv.: wet/benen/de
• Abstractie van verbindingsklanken
Bv.: melk/januari/tweeën
• Invloed van klankpositie binnen een woord -> syllabe principe
Bv.: slaap vs slapen vs slappe (verenkelen en verdubbelen) -> achterste klank
syllabe sla-pen, sla-ppen
Lange klanken = gespannen vocalen (a, e, o, y…)
Medeklinkers = consonanten
- Syllabisch principe
è ‘Syllabe’ – klankgroep (niet gelijk aan lettergreep!)
è Kleuters moeten doen He-Ben -> bij lettergrepen Heb-Ben)
è Syllabe = (gesproken) klankgroep
è Principe: spelling van bepaalde fonemen is afhankelijk van de positie in het woord
• Lange klank binnen een klankgroep vs. Aan einde
Raam vs ra-men
• Korte klinker binnen een klankgroep vs. Aan einde
Slap vs sla-ppe maar ka-chel
- Morfologisch principe
è ‘Morfè’ – Vorm
è Vorm -> betekenisvol stukje in het woord (bv. Verbouwing -> bouw + ver + ing)
è Morfeem = betekenisdragend woorddeel, woord kan opgebouwd worden uit één of
meer betekenisdragende elementen.
• Vrije morfemen = betekenisdragende elementen die zelfstandig kunnen
voorkomen. Heeft een eigen betekenis
Bv. Angst (angsthaas, vliegangst)
Bv. Rijk (kleurrijk, energierijk)
• Gebonden morfemen (affix) = kunnen niet zelfstandig voorkomen. Geeft een
betekenis aan een ander woord.
Syntactisch: bv. -isch -> bijvoegelijk naamwoord
Semantisch: bv. On- -> ontkenning
è Principe: een morfeem wordt steeds op dezelfde wijze geschreven
è Prioritering: syllabisch > morfologisch > fonologisch bv. Grappig
è Niet enkel stam van het woord (bij verbouwing -> niet enkel bouw, maar ook ver en
ing)
è Spellinghandelingen gebaseerd op morfologie
• Toekennen van een grammaticaal. Kenmerk aan een woordstam
• Verbuiging (zn en bn) en vervoeging (werkwoordregels)
è Woordvorming
• Afleiding (toevoegen van een affix)
Bv. Bloem-bloemig
• Samenstelling
è Morfologisch principe omvat twee regels:
• Regel van de gelijkvormigheid
o Morfemen worden zoveel mogelijk op dezelfde wijze geschreven
Bv. Kleurrijk ipv kleurijk (want: kleur + rijk) Samenstelling
Bv. Opblijven ipv oblijven (want op + blijven)
Bv. Hond ipv hont (want honden): heb ipv hep (want hebben)
Verlengingsregel
MAAR: duif-duiven, huis-huizen…
• Regel van de analogie
o Woorden die op dezelfde wijze zijn gevormd, worden op
overeenkomstige wijze geschreven
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller OrthoStudent21. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.