Verpleegkundige methodiek en vaardigheden 4: Pathologie
1. Orthopedie en traumatologie
1.1. Artrose
= Verdunnen van gewrichtskraakbeen waardoor botuiteinden elkaar raken en beschadigd raken
Door inadequate reparatiereactie van het lichaam osteofyten (negatieve invloed op
beweeglijkheid van een gewricht)
Figuur 1 Artrose
1.2. Gewrichtsprothesen
1.2.1. Knieprothese
Knie = 2 botstukken (uiteinden bekleed met kraakbeen). Als kraakbeen beschadigt raakt artrose
(slijtage).
Artrose van knieschijfgewricht alleen = patellofemorale artrose. Doorgaans gevolg van
knieschijfbreuk of aangeboren abnormaliteit (dysplasie)
Artrose van gewricht tussen dijbeen en onderbeen = femorotibiale artrose. Zowel gans het gewricht
als een slechts een deel ervan kunnen beschadigt zijn.
Artrose binnenste deel van femorotibiaal gewricht door O-been (genuvarum)
Artrose buitenste deel van femorotibiaal gewricht door X-been (genu valgum)
Wanneer alle 3 de compartimenten beschadigt zijn panartrosis of tricompartimentele artrose
,Figuur 2 Tricompartimentele artrose
Als kraakbeenschade te groot wordt knieprothese overwegen als beschadiging gepaard gaat met
erge pijn die niet reageert op niet-operatieve behandeling. ≠ soorten prothesen:
- Unicompartimentele (unicondylaire) prothese, als artrose beperkt tot 1 compartiment van
femorotibiaal gewricht
- Femoropatellaire prothese, als er geïsoleerde artrose is van dit gewricht
- Totale knieprothese wanneer kniegewricht in alle compartimenten is aangetast door artrose
Versleten gewrichtsvlakken worden afgezaagd. Fixatie van prothesemateriaal (metaal, thv femur en
polyethyleen, thv tibia) kan biologisch (botingroei in prothese) of met beencement. Alle ligamenten
(uitz. Voorste kruisband) worden behouden.
Complicaties
- Meest voorkomende verwikkeling = infectie.
- 2e complicatie = extra botvorming rond kunstknie gewrichtsstijfheid, en op lange termijn
loskomen van de kunstknie plaatsen nieuwe prothese.
- Knieprothese kan ook ontwrichten.
- Zenuwletsels (uitval n. peroneus dropvoet)
- DVT (preventie LMWH of NOAC)
Figuur 3 Totale Figuur 4 Halve knie
knie
, 1.2.2. Heupprothese
= coxartrose
Mogelijke oorzaken:
- Overgewicht
- In slechte stand genezen fracturen
- Doorbloedingsstoornissen van de heupkop
Wanneer andere maatregelen falen indicatie voor kunstheup
Totale heupprothese
Versleten heupkop verwijderd en ev. resten kraakbeen worden uit kom gefreesd. In uitgefreesde
kom kunststof kom. Versleten heupkop wordt vervangen door metalen kop met steel die in
femur wordt geplaatst.
- Gecementeerde THP: zowel de kom als steel worden met botcement aan bot verankerd
- Ongecementeerde THP: kom en kop met steel niet met cement vastgezet. Maar zo vast
mogelijk in bot geklemd (het titanium is bekleed met een laagje waaraan bot kan groeien)
Resurfacing heupprothese
Bij jongere patiënten. Enkel aangetast bot en kraakbeen verwijderd van heupkop en acetabulum en
bedekt door metalen prothesestuk. Zowel de femurkop en hals blijven gespaard zodat later THP
mogelijk blijft.
Figuur 6 Resurfacing heupprothese
Figuur 5 Totale heupprothese
Complicaties
- Postoperatieve infectie (1-2%) waardoor
heupprothese moet worden verwijderd
- Botvorming rond nieuwe heupgewricht pijn +
gewrichtstijfheid
- Ontwrichting (luxatie) in 1e week postoperatief
pijn + korter been meestal kan het terug in
de kom worden getrokken onder anesthesie
- DVT
- Mechanische loslating van heupprothese
plaatsing nieuwe prothese
, 1.2.3. Schouderprothese
Bij artrose schouder: aantasting van kraakbeen van humeruskop en/of gewrichtskom op scapula
(glenoid). Door abnormale wrijving pijn, zwelling, bewegingsbeperking
Diagnose: röntgenfoto.
- Totale schouderprothese: beschadigde gewrichtsoppervlakken van kom/kop vervangen
door implantaten. Humeruskop afgezaagd metalen steel in humerus met hierop een kop.
In kom wordt kraakbeen verwijderd samen met dun laagje bot, waarna metalen plaatje met
hierop kom wordt geplaatst.
- Omgekeerde schouderprothese: voor mensen met artrose en scheur in rotator cuffpezen.
- Hemi-artroplastie: enkel humeruskop vervangen
- Resurfacing prothese: enkel kraakbeen t.h.v. humeruskop vervangen
Figuur 9 Totale
Figuur 7 Omgekeerde
schouderprothese Figuur 8 Hemiprothese
schouderprothese
1.3. Fracturen
Elk bot kan breken als inwerkende krachten > elasticiteit van bot
- Traumatische fractuur: gevolg van geweldsinwerking
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller helenavermeulen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.15. You're not tied to anything after your purchase.