HOOFDSTUK 1 MORAAL EN ETHIEK
1.1 Moraal
Morele vragen gaan over goed en kwaad, de manier waarop mensen zouden moeten leven.
Morele opvattingen zijn een antwoord op de vraag hoe men zich als mens goed en verantwoordelijk
kan gedragen.
Moraal stamt af van mos (mores) dat zede of gewoonte betekent. De moraal gaat over waarden en
normen.
Vier intuïtieve moralen:
- De hechtingsmoraal, hoe we omgaan met mensen en met wie we verbonden zijn. Hechting
en empathie.
- De geweldmoraal, moreelsysteem dat regelt hoe we met bedreigende situaties omgaan.
- De reinigingsmoraal, reinheid koppelen aan het goede en besmetting aan het kwaad.
- De samenwerkingsmoraal, speelt een rol in de manier waarop mensen met elkaar
samenwerken en omgaan met mensen die de samenwerking bedreigen.
Morele opvattingen op micro, meso en macroniveau:
Microniveau:
- De vragen gaan over de manier waarop je van mens tot mens met elkaar zou moeten
omgaan
Mesoniveau:
- Organisaties maken morele keuzes vanuit hun visie en missie
Macroniveau:
- De manier waarop de samenleving moet worden ingericht, dit zijn politieke keuzes
De universele verklaring van de rechten van de mens stelt:
- Iedereen heeft recht op vrijheid van mening te koesteren en om door alle middelen en
ongeacht grenzen inlichtingen en denkbeelden op te sporen, te ontvangen en door te geven.
Waarden en normen:
- Waarden, zijn begrippen die omschrijven wat mensen waardevol vinden en waarnaar zij
streven, idealen die wezenlijk zijn voor de kwaliteit van leven. Bijv. respect.
- Normen, zijn handelingsvoorschriften die laten zien hoe je moet handelen. Richtlijn die
aangeeft hoe iemand moet handelen
- Fatsoennormen, omgangsregels die belangrijk kunnen zijn voor mensen. Goede manieren die
vastleggen wat wel en niet hoort ook wel kleine ethiek.
- Juridische normen, opvattingen over wat een goede maatschappij is en op morele regels die
veel mensen delen
, Deugden
Deugd:
- Goede eigenschappen van een persoon die ertoe leidt dat hij moreel handelt. Komen vaak
overeen met waarden of zijn aan waarden te koppelen.
- Moed – zorgzaamheid – naastenliefde – hoop – respect etc.
1.2 Ethiek
Ethiek komt van het Griekse woord ethos dat betekent zede of gewoonte. Ook wel gemeenplaats
een plaats waar gemeenschappelijke mores gelden en geleerd worden.
Verschillende manieren om systematisch na te denken over morele vragen:
Begrip Definitie Voorbeeld
Descriptieve ethiek Beschrijvende ethiek: de Beschrijving van de opvattingen van sociaal
moraal in een gemeenschap werkers over het beroepsgeheim
Prescriptieve of Voorschrijvende ethiek: hoe Beroepscode
normatieve ethiek gedragen zich feitelijk of hoe Utilisme
denken mensen feitelijk
Zorgethiek
Meta-ethiek Ethiek die fundamentele Zijn waarden universeel of
morele vraagstukken cultuurgebonden?
bestudeerd
HOOFSTUK 2 NORMATIEVE THEORIEËN
Normatieve theorie Beoordeelt Streeft naar
Gevolgenethiek Gevolgen (doel) van de handeling Het bereiken van gewaardeerde
doelen.
Maximaliseren genot voor zo veel
mogelijk mensen (utilisme)
Deontologische of Handeling zelf, intentie Handelen op basis van redelijke
beginselethiek morele regel
Deugdenethiek Karakter en motieven van de Handelen vanuit geode
handelende persoon eigenschappen
2.1 Gevolgenethiek
Gevolgenethiek:
Welke handeling moreel juist is door naar het doel of de gevolgen van die handeling te kijken. Ook
wel teleologische ethiek.
Utilisme:
Ook wel utilitarisme is een teleologische normatieve theorie. Hoe mensen moreel zouden moeten
handelen waarbij ze een afweging maken op basis van gevolgen van hun handeling.
Handelingsutilisme:
Elke handeling op zichzelf afvragen wat de gevolgen zijn, de gevolgen weeg je tegen elkaar af en je
beoordeelt of de handeling voldoet aan de waarden die jij belangrijk vindt.
Regelutilisme:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ivanahazenbrink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.49. You're not tied to anything after your purchase.