Summary
Samenvatting celbiologie HST 12
- Course
- Institution
Deze samenvatting is gebaseerd op hoofdstuk 12 van de slides van Peter Vangheluwe, aangevuld met uitleg gegeven in de les.
[Show more]
Seller
Follow
rlisa2220
Content preview
Hoofdstuk 12: Principes vanmembraantransport
1 PRINCIPES VAN MEMBRAANTRANSPORT
1.1 DE IONENCONCENTRATIE VERSCHILT STERK BINNEN EN BUITEN DE CEL
Concentratiegradiënten voor de meest voorkomende ionen zijn te kennen voor het examen!
Dankzij concentratieverschillen kunnen cellen spelen met de stroom van de ionen van binnen naar buiten en
omgekeerd → elektrische stroom (prikkel)
1.2 LIPIDEN DUBBELLAAG IS NIET PERMEABEL VOOR IONEN EN OPGELOSTE STOFFEN
Permeabiliteit ~ snelheid van diffusie
De permeabiliteit van synthetische lipiden dubbellagen voor opgeloste moleculen hangt af van hun grootte, lading
en polariteit.
Grote ongeladen polaire moleculen en ionen kunnen niet via diffusie door het membraan, maar hebben
membraantransport eiwitten nodig
1.3 TWEE SOORTEN MEMBRAANTRANSPORT EIWITTEN: CARRIERS/TRANSPORTERS EN KANALEN
Een kanaal opent en sluit: Snelle diffusie van anorganische ionen. Selectie op lading en grootte.
→ elektrisch geladen: elektrische stroom, elektrische eigenschappen
Een transporter is beweeglijk en verandert van vorm: (langzaam) transport van ene naar andere kant van organische
en anorganische stoffen die passen in de bindingsplaats.
1
,2 CARRIERPROTEÏNEN EN HUN FUNCTIE
2.1 DE ELEKTROCHEMISCHE GRADIËNT
Een elektrochemische gradiënt heeft 2 componenten: een chemische en een elektrische
Concentratiegradiënt en elektrische gradiënt zijn tegengesteld aan
elkaar
Transport van elk molecule wordt beïnvloed door de
concentratiegradiënt
Transport van elk geladen molecule wordt beïnvloed door de
concentratie- én de elektrische gradiënt
Netto drijvende kracht hangt af van de elektrochemische gradiënt
bepaalt de richting van het passief transport
Na gaat makkelijker in de cel dan dat K uit de cel treedt
2.2 PASSIEF EN ACTIEF TRANSPORT
Carriers: passief (gefaciliteerd transport) of actief transport (secundair transport)
Pompen: alleen actief transport (primair transport)
Kanalen: alleen passief transport
Er zijn 3 verschillende wijzen om actief transport aan te drijven.
Elk membraan bezit zijn eigen set van verschillende carriers
Elk type membraan bevat een eigen set membraantransport proteïnen: leidt tot membraan compartimenten
met unieke chemische samenstelling
Set van transportsystemen is celtype specifiek ~ cel specifieke functies
2.2.1 TYPE 1: carriers in gefaciliteerde diffusie = passief transport
Een conformatieverandering kan het passief transport van een opgeloste stof katalyseren
Glucose transporter GluT1-4
• 12 TM-helices, heel selectief transport van D-glucose
• Bindingsaffiniteit is dezelfde aan beide zijden van het membraan (hoe hoger Km, hoe hoger de affiniteit voor
glucose)
• Drijvende kracht: concentratieverschil aan glucose binnen en buiten de cel, er zit meet glucose in het bloed
dan in de cellen (elektrochemische gradiënt)
• Transport kan in 2 richtingen afhankelijk van de (elektro)chemische gradiënt (glucose is niet geladen)
Levercellen: glucose opname of vrijzetting is afhankelijk van de concentratie gradiënt
Andere celtypes: glucose is intracellulair altijd laag → glucose opname gebeurt spontaan
Gefaciliteerd transport gaat veel sneller, vooral bij lage substraatconcentratie dan spontane diffusie
2
, 2.2.2 TYPE 2: carriers in primair actief transport = pompen
Er zijn 3 verschillende ATP-gedreven pompen: ionen, protonen en kleine moleculen
Na+/K+ (IN PLASMA MEMBRAAN)
Na+/K+-ATPase: uitwaarts pompen van Na+ gekoppeld aan ATP-hydrolyse
• Na+/K+ pomp
• 3 NA+ uit en 2K+ in: elektrogeen
• Kenmerkend en essentieel voor dierlijke
cellen
• 30% van de totale energie wordt gebruikt
om dit proces te sturen
• Er is een verandering van affiniteit in de
cyclus
• Tegen de elektrochemische gradiënt in
Na+/K+-ATPase: behoud van de osmotische balans in
een cel
• Helpt te voorkomen dat de dierlijke cellen door osmotische opname van water zouden barsten
• In biologische systemen beweegt water passief onder invloed van osmotische krachten
• Osmose:
o Vloeistof met opgeloste stoffen
o Semipermeabele wand laat alleen vloeistof door, niet de opgeloste stof
o Diffusie, passief transport van water
o Water gaat van een hoge concentratie water naar een lage concentratie gaan waardoor er een
hoogteverschil kan ontstaan
o Hoogteverschil wordt uitgedrukt in osmotische druk (in atm of mmHg)
o Het proces gaat door tot de concentratie links en rechts gelijk is, er is evenwicht
o Osmose ontstaat spontaan wanneer er é compartimenten met een verschillende concentratie
verbonden zijn door een semipermeabel membraan
o Na/K-pomp gaat ervoor zorgen dat de concentratie binnen en buiten de cel gelijk is zodat deze niet
gaat barsten door een te grote hoeveelheid water in de cel
o Hypo-osmotisch medium: grote concentratie opgeloste stof in de cel → cel zwellen
o Hyper-osmotisch medium: grote concentratie opgeloste stof buiten de cel → cel krimpt
o Isotoon medium: de concentratie en dus ook de druk langs beide kanten van het membraan zijn
gelijk, er is geen netto watertransport
▪ Enkel functioneel, niet penetrerende opgeloste stoffen in tekening brengen
▪ Functioneel: osmotisch actieve partikels: het opgeloste partikel kan accumuleren aan beide
zijden van de semipermeabele membraan
▪ Penetrerend: de stof kan de cel op een passieve manier binnenkomen (ionen zijn niet-
penetrerend)
• De drijvende kracht van water is de osmotische druk
• Osmotische zwelling voorkomen door: water verwijderende wand, celwand of Na/K-pomp
Na+/K+-pomp is essentieel voor dierlijk leven
• Na en K: lossen het osmotisch probleem op en basis voor prikkelbaarheid
• Na: gebruikt voor secundair transport
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rlisa2220. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.58. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80796 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now