Summary
Samenvatting sociologie
- Course
- Institution
samenvatting sociologie 1SRW, 2e semester
[Show more]
Seller
Followpaulinebarrosdias
Content preview
SociologieDEEL 1: Definitie sociologie
HFST 1: Wat = sociologie?
• Géén eenduidige definitie
• Een greep uit meer dan 80 verschillende definities:
§ “Sociologie is de wetenschap die zich bezighoudt met het analyseren, beschrijven en
verklaren van:
- Het gedrag van en tussen mensen voor zover dat beïnvloed wordt door het feit dat
zij in bepaalde verhoudingen tot elkaar staan;
- De daaruit voortgekomen –min of meer vaste- gedragspatronen, structuren en
bindende opvattingen in hun ontstaan, voortbestaan en veranderen.” (De Jager &
Mok)
§ “De sociologie is de wetenschap van de enigszins stabiele structuren en processen van sociale
aard.” (Van Doorn & Lammers)
• Sociologie is een samenstelling van
§ Socius (Latijns woord voor ‘metgezel’) / societas (‘samenleving’)
§ Logos (Grieks woord voor ‘wetenschap’)
=> voorlopige definitie: wetenschap van de menselijke samenlevingen
Sociologie bestudeert de sociale werkelijkheid. Sociologie heeft haar spelregels (vgl. sport)
Waar ligt het verschil tussen sociologie en andere
menswetenschappen?
§ Sociologie kijkt vanuit de samenleving naar het menselijk gedrag, vanuit de sociale structuur
en cultuur en probeert zo het menselijk gedrag te verklaren.
, § Sociologie heeft oog voor vaste gedragspatronen. Minder aandacht voor het particuliere, het
hoogst persoonlijke.
§ ≠ psychologie: kijkt naar het menselijke gedrag vanuit persoonlijke factoren.
In onze maatschappij groeiende nadruk hierop (=psychologisering) vb: dyslexie, burn-out,
slaagkansen in het onderwijs
• !!! Interdisciplinariteit!
Onze definitie van sociologie: Sociologie is de
menswetenschap die op een systematische wijze kennis en
inzicht wil verwerven in sociale relaties tussen mensen, meer
bepaald de vaste gedragspatronen.
Sociologie binnen de wetenschap
SOCIOLOGIE ANALYSEERT OP DRIE NIVEAUS
Micro Niveau van de individuen en hun sociale relaties
binnen bv. het gezin, vriendengroep
Meso Niveau van sociale groepen (vb ondernemingen,
scholen, verenigingen, geloofsgemeenschappen)
Macro Niveau van het maatschappelijk systeem (vb
verzorgingsstaat, (post)moderne maatschappij)
Taken van een socioloog
Empirisch-analytische taak: cijferaar
• Betrouwbare kennis verzamelen over de samenleving
- Is dat echt zo?
- Is dat een nieuw verschijnsel?
- Doet zich dat ook elders voor?
- Hoe kunnen we dat verschijnsel verklaren vanuit de cultuur en structuur van een
samenlevingsverband?
• ideaal voor beleidsvoorstellen: wat kunnen we eraan doen?
Kritische taak: mythejager
• Ingaan tegen vooroordelen, tegen mythes
- Vb: Velen zijn ervan overtuigd dat ze uniek zijn en individueel kiezen
Maar ook
- Velen zijn ervan overtuigd dat een diploma verwerven enkel het gevolg is van talent
en inzet
- Velen denken dat werklozen ervoor kiezen om werkloos te zijn: “Wie wil, vindt
werk.”
Ontstaan van sociologie
• Jonge wetenschap: °19e eeuw, met grondslagen in 18e eeuw (Verlichting en tegen-Verlichting)
, • Voordien werd ook al nagedacht over de samenleving, maar gebeurde dat in de filosofie, de
rechtsgeleerdheid, de politieke leer.
• In deze periode:
§ Industriële Revolutie
§ Urbanisatie (vb Chicago School)
§ Opkomst van wetenschap als verklaringsmechanisme
§ Nadruk op het sociale
GRONDLEGGERS VAN DE SOCIOLOGIE
A. Comte (1798-1857):
• Physique sociale: wetenschap die de maatschappelijke
verschijnselen waarneemt en ordent en komt tot algemene
wetten.
• Elke samenleving doorloopt 3 stadia:
• Religieus stadium
• Metafysisch stadium
• Wetenschappelijk stadium: menselijk handelen wordt geleid door de rede,
door wetenschappelijke kennis
Karl Marx (1818-1883):
• Samenleving is gekenmerkt door conflict
(conflictsocioloog)
• Klassenconflict: kapitalisten versus proletariaat
Emile Durkheim (1858-1917):
• Oprichter van de moderne sociologie
• Elke samenleving heeft een collectief
bewustzijn
• Vergelijkende studie over zelfdoding in Frankrijk
Max Weber (1864-1920):
• Sociologie is nooit waardenvrij
• Studie over link protestantisme en kapitalisme
DEEL 2: De bouwstenen van de sociologie
HFST 1: Sociaal handelen
, • = handelen dat zijn zin en betekenis ontleent aan een betrokkenheid op andere mensen en in zijn
verloop op het gedrag van anderen is gericht.
• Tweerichtingsverkeer, gedrag op elkaar afstemmen
• Sociaal ≠ sociaal voelend, solidair. Kan ook a-sociaal gedrag, conflict
• Ook niet-handelen (vb als je iemand ziet vallen op straat en je doet niets)
• Een voorbeeld:pesten tweerichtingsverkeer.
Max Weber: Typologie van sociaal handelen
• 4 soorten van sociaal handelen
§ Doelrationeel handelen Rationeel handelen
§ Waarderationeel handelen
§ Traditioneel handelen
Niet- rationeel handelen
§ Affectief/ emotioneel handelen
DOELRATIONEEL HANDELEN
1. Doel van handelen wordt bepaald.
2. Nagaan via welke middelen de doelstelling kan worden bekomen.
3. Bij de keuze van de middelen wordt rekening gehouden met alle voorzienbare gevolgen
(calculerend: wat is meest efficiënte middel?).
4. Het vooropgestelde doel is een tussenschakel in een reeks van doelstellingen.
• Gericht op het rationeel verwezenlijken van weloverwogen doelstellingen
• 4 criteria zijn aanwezig => focus op efficiëntie en effectiviteit
• Vb: studiegedrag studenten; opvoedingstips, ook vele voorbeelden in (jongeren)hulpverlening:
evidence based practice
WAARDERATIONEEL HANDELEN
• Handelen dat bepaald wordt door de overtuiging dat dat handelen een waarde of betekenis heeft,
onafhankelijk van het resultaat van het handelen. Handelen om de handeling zelf.
• Vb: avondje gezellig samenzijn met vrienden, naar een fuif gaan; een kaarsje branden
TRADITIONEEL HANDELEN
• Handelen dat door tradities, door sociale gewoontes, bepaald is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller paulinebarrosdias. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now