Je cliënt komt met verschillende situaties naar je toe. Op het ene moment was het
leven misschien spannend, romantisch, liefdevol, vredevol, rustig, gelukkig…
Hoe mooi je leven op een moment ook is, vroeg of laat krijgt misschien een
mens te maken met mindere tijden. Er zullen tegenslagen op je pad komen die
je op de proef stellen, en ze zullen mogelijk je leven kunnen veranderen.
Er kunnen dierbaren overlijden, je kunt een ongeluk krijgen, je kan ziek worden, je
kunt werkloos raken of te weinig geld hebben, te veel stress, in andere problemen
verwikkeld raken.
Tegenslagen horen bij het leven, maar hoe kan je zowel met geluk en
tegenslagen omgaan? Hoe kan je zorgen dat de moeilijke tijden in jouw leven je
helpen groeien, en je niet blijvend beschadigen? Hoe bereik je tevredenheid of
dankbaarheid?
Filosofische denkkaders: (datums niet kennen)
1. Aristoteles (384 v.Chr.-322 v.Chr)
Aristoteles ziet geluk in relatie tot anderen.
Geluk is niet mogelijk als anderen niet gelukkig zijn.
Het geluk waarnaar gestreefd wordt, is het geluk van allen.
Het geluk van de gemeenschap is belangrijker dan individueel geluk.
Aristoteles benadrukt het gebruik van de rede als een deugd: het goede doen, het
slechte verzaken en goed handelen in situaties. Het perfectioneren van de deugd leidt
tot een goed mens.
Een goed mens dient een voortreffelijk karakter te bezitten, zijn emoties te beheersen,
het juiste evenwicht te vinden.
Aristoteles spreekt van de deugd die in het midden ligt.
2. Epicurus (341 v.Chr-270 v.Chr)
Het hedonisme = dat je een levensgenieter bent (genot) stelt dat de mens van
nature genot nastreeft en dat dit het hoogste goed is. Al wat lustgevoelens geeft, is
waardevol en goed.
EPICURUS omschrijft genot als de afwezigheid van pijn en leed, niet als liederlijke
genietingen. Door pijn en leed te vermijden kan genot verkregen worden. Epicurus
leefde sober.
Volgens Epicurus is het beter de heersende morele waarden na te leven dan er
tegen in verzet te gaan.
Het hoogste goed komt niet voort uit vreugde en genot (bijvoorbeeld
drinken, seks, eten…) omdat dit later pijn kan opleveren (kater, soa,
maagpijn,…).
3. Seneca (4 voor Christus – 65 na Christus)
SENECA, Romeins wijsgeer, behoort tot de stoïcijnen. Hij hanteert het leven in
overeenstemming met de natuur als uitgangspunt.
, In de benadering van Seneca past berusting, zo niet raak je gefrustreerd, ga je over tot
“aanpassing”.
De mens dient zijn lot, kruis te dragen, de dingen te accepteren zoals ze zijn. Leed en pijn
dienen niet vermeden te worden; ze horen bij de natuur. Het leed moet worden doorstaan.
Geluk is tevreden zijn met wat er is, wat dit ook is. Accepteer je lot. De
acceptatie van het leven staat in schril contrast met de mimetische
begeerte, behoefte (het vergelijken met een andere) e. Volgens Seneca
dienen we ons niet te spiegelen aan het voorbeeld van anderen.
Seneca: “Aan het voorbeeld van anderen gaan we ten gronde. We zijn te genezen
als we ons maar losmaken van de massa”.
4. Marcus Aurelius (121-180)
Auerlius (121-180) pleitte voor het beheersen van je emotie. Het leven van een mens
is wat zijn gedachten ervan maken. Zoals een molensteen alle soorten graan kan
vermalen, zo moet een sterke ziel in staat zijn alle gebeurtenissen te accepteren.
Aanvaard de dingen waaraan het lot je heeft gebonden. Heb alle mensen lief wie het lot
jou samenbrengt, maar dan ook met heel je hart.
Als kerngedachte geldt binnen de Stoa (hier Seneca en Aurelius) de opsplitsing
van alle zaken en gebeurtenissen in het leven en de wereld in een scherpe
tweedeling: namelijk enerzijds het individu en zijn bijhorende emoties, gevoelens
en handelingen, die hij tevens volledig onder controle heeft, en anderzijds al de
rest dat buiten de wil en het kunnen van het individu valt (zoals het weer, de
mening van een ander, de oneerlijkheid van het leven). Volgens de Stoa dient
men zich niet negatief te laten veranderen door het tweede: men moet en zelfs
mag zich niet slecht voelen over zaken die men niet direct kan veranderen, maar
men dient ze te accepteren en zelfs te waarderen. Leer als mens je lot
waarderen.
5. Levinas (1906-1995)
Levinas stelt de relatie tot de Ander centraal. Bij Levinas is de Ander juist
degene die zich van mij onderscheidt.
Er is een IK en de Ander.
Hij benadert de mens als “een uniek wezen, niet te vergelijken met een ander, en
dat boven jezelf staat, een wezen waar je verantwoordelijk voor bent. Aandacht
voor de leefwereld, het lot van de ander staat centraal.
Levinas keert zicht tegen de benadering van de mens als “een zelfde”. Hij
beschouwt de ander als een Ander, iemand die zich niet tot hetzelfde laat
herleiden. Om die reden wordt de ander steeds met een HOOFDLETTER
geschreven.
Ten aanzien van de Ander geldt een verantwoordelijkheid die niet kan
overgedragen worden. Er kan bijgevolg geen onverschilligheid bestaan ten
aanzien van het bestaan, het leed van een Ander. In die zin verstoort de
aanwezigheid van de Ander mijn rust, mijn zelfgenoegzame bestaat. Door de
aanwezigheid van de Ander wordt mijn verantwoordelijkheid gewekt, mijn
verplichting tot zorg ontwikkeld. De zorg voor de Ander ontstaat uit een
intrinsieke plicht, een verantwoordelijkheid.
De Ander is “een spoor van God”. De Ander is een “U”, geen jij. Het
goddelijke manifesteert zich in het “gelaat van de Ander”. In het gelaat van de
Ander dienen we de weerloze, de arme, de thuisloze, de wanhopige moeder, het
kansarm kind, het slachtoffer van oorlogsgeweld te herkennen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller asaschepers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.74. You're not tied to anything after your purchase.