Gedragsverandering
Les 1 gedragswiel: gedragsdeterminanten
Het gedragswiel in een notendop
Gedrag en gezondheid zijn onlosmakkelijk verbonden. Zo kan een goot deel van de chronische
ziekten vermeden worden dankzij een gezonde levensstijl. Werken aan een gezonde leefstijl kan
dus bijdragen tot gezondheidswinst. Maar, hoe ga je daar als profesional mee aan de slag? Als
gezondheidsbevorderaar word je geconfronteerd met verschillende soorten ongezond gedrag. Je
zoekt dan naar een straffe campagne of toverformule, die mensen motiveert om gezonder te
gaan leven. Maar die heeft niet altijd het gewenste effect. Een effectieve aanpak moet inspelen
op de juiste drempels. Het gedragswiel is er voor iedereen die deze drempels in kaart wil brengen.
En in dit wetenschappelijk onderbouwde model worden al deze drempels overzichtelijk
samengevat. Zo kan je onderzoeken welke drempels jouw doelgroep ervaart in het verbeteren
van hun gezonde levensstijl. Gewapend met deze inzichten sta je een pak sterker en kan je de
meest effectieve aanpak kiezen. En komen gezondheidsboodschappen nog beter aan.
Ik heb inzicht in de determinanten van gezondheidsgedra zoals beschreven in het gedragswiel
Hoofdcategorieën Subcategorieën Concrete factoren Opmerkingen
1 Competenties 1 Fysieke 1 Fitheidscomponenten Lenigheid, evenwicht,
competenties uithouding, kracht en snelheid
2 Motorische en Vermogen om bepaalde
technische handelingen uit te voeren die
vaardigheden motoriek en coördinatie
vereisen bv kunnen
fietsen/zwemmen, een gezonde
maaltijd kunnen klaarmaken, …
2 Psychische 1 Kennis Kennis over negatieve gevolgen
competenties van iets, iets vanbuiten weten,..
2 Functionele Vermogen om te lezen,
vaardigheden schrijven, rekenen, aandacht te
richten/verdelen/vast te houden
en informatie te onthouden
3 Kritische Vermogen om info kritisch te
vaardigheden evalueren en op basis daarvan
autonome en bewuste
beslissingen te maken
4 Interactieve Vermogen van de doelgroep om
vaardigheden te communiceren, sociale
contacten te leggen en te
onderhouden, om te gaan met
sociale druk, sociale steun aan te
wendern, om te gaan met
heersende normen
5 Gedragsregulatie Vermogen van de doelgroep om
het eigen gedrag te reguleren
6 Coping vaardigheden Vermogen van de doelgroep om
op een gezonde manier met
tegenslagen of moeilijkheden
om te gaan
1
,2 Drijfveren 1 Automatische 1 Behoeften en Een gedrevenheid voor het
drijfveren verlangens wel/niet stellen van een bepaald
gedrag vanuit de wetenschap zal
dit gevolgd worden door iets
positief
2 Gewoonten Voorspelbare gedragspatronen
die gelinkt zijn aan een bepaalde
situatie of trigger
2 Reflectieve 1 Eigen-effectiviteit Perceptie van de doelgroep over
drijfveren het kunnen inzetten van de
eigen competenties om gewenst
gedrag te stellen
2 Attitudes De houding van de doelgroep of
hun evaluatieve opvattingen ten
aanzien van bepaalde
onderwerpen of gedragingen
3 Uitkomstverwachting De inschatting van de
uitkomsten van een bepaald
gedrag in een bepaalde situatie
4 Risicoperceptie De inschatting van het risico dat
iemand loopt (op een bepaald
gezondheidsprobleem) en de
ingeschatte ernst daarvan
5 Sociale rol en De mate waarin men vindt dat
identiteit het gewenste gedrag past
binnen de eigen identiteit en
binnen de typische gedragingen
en kenmerken die horen bij een
of meerdere sociale rollen die
men bekleedt
6 Doelen en intenties Mentale voorstellingen van
uitkomsten of eindresultaten die
de doelgroep wil bereiken
3 Context 1 Fysieke context 1 Aanbod Het aanbod aan faciliteiten,
producten enzovoort
2 Indeling en inrichting Indeling en inrichting van de
omgeving die gezond gedrag
mogelijk maakt, maar ook
stimuleert
2 Sociaal- 1 Sociale normen Descriptieve normen,
culturele injunctieve normen,
context gepercipieerde normen,
subjectieve normen
2 Sociale invloeden: Betrekking tot een gedrag of
steun of druk gedragsveranering vanwege de
onmiddelijke of ruime sociale
context
2
, 3 Culturele invloeden De samenlevingsvormen en
levenswijzen van een sociale
groep of subgroep met
betrekking tot alledaagse
praktijken
3 Economische 1 Betaalbaarheid van De kostprijs van gezonde en
context producten en ongezonde producten of
diensten diensten en de verhouding op de
koopkracht
2 Marketing van Promotie van (on)gezonde
producten en producten via
diensten marketinstrategieën
4 Politieke 1 Regels, wetten en De regels, wetten en
context aanbevelingen aanbevelingen die verschillende
settings en overheden hanteren
met betrekking tot gezondheid
2 Politieke ideologieën Een geheel van ideeën over de
mens, menelijke relaties en de
inrichting van de maatschappij
met betrekking tot gezondheid
+ document overzicht gedragsdeterminanten pdf
▪ Self-efficacy wordt in het gedragswiel gecategoriseerd bij reflectieve drijfveren
▪ Risicoperceptie behoort tot de volgende categorie of invloedfactor: reflectieve drijfveren
▪ Het ervaren van sociale steun of druk wordt in het gedragswiel gecategoriseerd bij sociaal-
culturele context
▪ Hoeveel hoofdcomponenten of hoofdcategoriën telt het gedragswiel: 3
▪ Injunctieve regels zijn onderdeel van sociale normen
Les 2: modellen van gedragsverandering
ik heb inzicht in het health believe model en de relevantie ervan voor gezondheidsgedrag en
gedragsverandering
Introduction to health behaviour theories
Would you like to hear something surprising but true? Learning about the various health behavior
theories may be one of the most useful and exciting things you will learn in this course. Though
theories may seem a little bit dry at 1st and I totally get that. Knowing and applying various health
behavior theories is like having a sophisticated set of tools to help you achieve your goals for
health promotion. After watching this video, you should have a pretty good understanding of
what a theory is and why they are important in public health nutrition. Be able to justify why using
an appropriate health behavior. Theory, or perhaps more than one, is essential to good program
planning and be able to explain the health belief model. One of the earliest health behavior
theories. First, what is a theory? A theory is a systematic way of understanding things, theories,
synthesized bodies of evidence into key principles that explain. And predict various phenomena.
Think of the theories you might have heard of already. Things like The Big Bang Theory, the theory
of evolution, the theory of relativity, all these theories synthesize evidence into explanations for
observations, and they enable us to make informed predictions regarding expected outcomes.
Given a particular set of circumstances, let's turn our attention to why theories about health
behavior are so important. We want to promote health and well-being considered the leading
causes of death in Canada. Things like cancer, heart disease, stroke and diabetes are health
3
, related behavior plays an important role in whether or not we develop these conditions. So many
aspects of our behavior influence our health status, not the least of which is our dietary habits.
So understanding human behavior and designing interventions that are aligned with what we
know about human behavior and behavior change can make efforts to promote health more likely
to succeed. Let's take a look at one of the earliest theories of health behavior, the health belief
model. This model has a lot of appeal. Because it's logical, simple and it provides very useful
insights into behavior and behavior change. There are four key constructs in the health belief
model, perceived susceptibility, perceived severity, perceived benefits and perceived barriers.
Note the recurrence of the word perceived according to the health belief model. It's our
perceptions of benefits and barriers that are associated with particular actions that determine
our behavior, not the real benefits and behaviors. Perceived susceptibility refers to your opinion
regarding your chance of getting a particular condition. How likely do you think it is that you will
develop osteoporosis, for example? Perceived severity refers to your opinion of how serious the
condition would be if you were to get it. If you were to get osteoporosis, do you think that would
be a mild inconvenience? Or do you think it would be painful and debilitating? Perceived benefits
refers to your opinion of how effective the advised action would be. For example, you may be
advised that weight bearing, physical activity and appropriate calcium and vitamin D intake. In
the context of an overall healthy diet would promote bone health and reduce your chance of
developing osteoporosis. How beneficial do you think those actions would be, both in terms of
effectively preventing osteoporosis and with respect to the other benefits of those behaviors?
Perceived barriers refers to your opinion of the costs or drawbacks of the advised action. Perhaps
you don't like exercise, for example, or you find it really hard to fit it into your day. Maybe you
don't like dairy products or swallowing supplement pills, or you don't think you can afford
supplements or sufficient healthy food. These would all be barriers to your undertaking, the
recommended action, the health belief model notes that all these perceptions are affected by
modifying factors. Things such as age, ethnicity, Socioeconomic status, peer groups knowledge
and so on. So how did these perceptions come together to explain and predict behavior are
evaluations of our perceived susceptibility for a particular condition and the perceived severity of
that condition combined to create the perception of threat. If perceived threat is high, the
likelihood of engaging in the health protective behavior is higher. Then it would be if the
perception of threat was low, which might result in little motivation to change behavior. This
points to one goal for health promotion programs. On the health belief of creating realistic
perceptions of threat in the target population. Strategies for increasing perceived threat could
include educational materials to increase perceived severity or fear, appeals to increase perceived
susceptibility. Our evaluations of perceived benefits and perceived barriers combined to
determine our response on some level, we evaluate the pros and cons and determine whether
there would be a net gain associated with this action. Do the benefits of this action outweigh the
costs? This points to other tasks for health promotion programs based upon this model. To ensure
the benefits of the recommended action are clearly communicated and relevant for the target
population and to develop strategies to minimize the barriers people may experience. There are
two other important components of the health belief model. Choose to action and self efficacy.
Cues to action serve as a trigger for behavior. Seeing a media campaign might serve as a cue to
action. Others may be receiving advice, receiving a reminder from a clinic, becoming aware of
bodily sensations such as feeling overly tired or experiencing dizziness. For something like illness.
Your old illness or that of someone you know. Exposure to these sorts of cues to action increase
a person's readiness to take action. Self efficacy is a concept originally introduced by Albert
Bandurria, one of the most influential psychologists of all time, and a UBC grad. This concept,
which is a key element of banduras social cognitive theory, has been incorporated into many
health behavior theories because of the clear evidence of its importance in determining behavior.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller morgMOZ. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.86. You're not tied to anything after your purchase.