2.1 De aarde in het zonnestelsel
Aarde in 365 dagen en 6 uur rond de zon (daarom eens in 4 jaar schrikkeljaar 1 extra dag).
2.2 Geografische coördinaten en tijdzones
nulmeridiaan: greenwich in, londen.
2.3 Seizoenen: zomer, herfst, winter en lente
Aarde staat schuin → seizoenen. Juni: zomer (NH), december: winter (NH). 21
sept, 21 maart: dagen en nachten precies even lang.
2.4 Getijden: vloed en eb
Maan draait in 27 dagen om aarde. Aantrekkingskracht maan, zon en
draaiing aarde → eb (laagste waterstand) en vloed (hoogste waterstand.
Twee keer eb en vloed in 24 uur. (getij ong 6 uur).
2.5 Endogene krachten
Krachten van binnenuit op aardkorst inwerken.
- Continentbewegingen: stroming magma → aardplaattektoniek. 2 soorten platen:
continent = 25-30 km dik (graniet), oceaan = 5-10 km dik (basalt).
Soorten bewegingen:
● Divergent: platen uit elkaar → magma omhoog → oceanische rug.
● Convergent: 3 manieren;
Subductie plooiingsgebergte trog en eilandboog
● Transform: → aardbevingen en vulkanen.
- Aardbevingen: in zee = zeebeving, kan vloedgolf/tsunami ontstaan.
- Vulkanen:
- Vulkanische verschijnselen: grondwater op breuklijn in aanraking met hete
ondergrond → warm waterbronnen, kokende modder, stoom en
zwaveldamp.
- Horst en slenk: delen aardkorst zakken weg = slenk, delen die blijven staan of
omhoog gaan = slenk.
2.6 Exogene krachten
Krachten van buitenaf op aardkorst inwerken.
- Verwering: gesteente verbrokkeld of lost op. 3 soorten verwering:
● Mechanische verwering: temperatuurverschillen → gesteente
breekt.
● Chemische verwering: oplossen van gesteente, door bv zure regen.
● Biologische verwering: boomwortels in steen → gesteente breekt.
- Erosie: na mechanische verwering. 4 manieren:
● Zwaartekracht: loszittende keien vallen, slaan tegen zijwand rots en schuren
stukjes weg.
● Gletsjers: langzaam bewegende ijstong, ontstaan door ophoping
sneeuw. Stenen onder gletsjer schuren over bodem → U-vormig dal.
● Water van beken en rivieren: rivier neemt keine, grind, zand en klei
mee, schuren over bodem (bovenloop snelste). Midden en
benedenloop laat de rivier keien etc vallen → V-vormig dal.
● Wind: kan alleen zandkorrels/droge klei meenemen → schuurt langs
stenen. Zandkorrels op grond blijven liggen → afzettingslaag
(sedimentgesteente).
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller roosvanderdoef. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.