Dit is de samenvatting van hoofdstuk 7 van het vak van cel naar weefsel functie gedoceerd door prof Vennekens. Ik heb hiervoor gebruikgemaakt van de slides, de cursus en mijn eigen notities bij de lessen en werkzittingen. Veel succes!
Hoofdstuk 7: Het sensorisch zenuwstelsel: basismechanismen
1. Algemene concepten
De receptorcellen transformeren een extern signaal in membraanpotentiaalverandering. Het
zenuwuiteinde kan naakt of bekleed zijn.
De receptorcellen zijn gespecialiseerde zenuwcellen of epitheelcellen. De receptoren zijn
ionenkanalen of GPCR’s.
Types receptorcellen:
1) Vrije zenuwuiteinden
2) Ingekapselde zenuwuiteinden
3) Receptorcel: gespecialiseerde epitheelcel
Er is receptoradaptatie mogelijk:
− Tonisch:
Langzame of geen adaptatie
Zolang de stimulus er is, is de receptor actief en worden er AP afgevuurd.
Vb. Proprioceptors, uitrekking van een spier, ...
− Fasisch:
Snelle adaptatie
Bij een constante stimulus wordt de receptor geïnactiveerd. Er worden verandering in
de stimulus gedetecteerd.
Vb. Geurreceptoren, drukverandering, ….
2. Smaak en geur: chemosensatie
2.1 Smaak
Smaakreceptorcellen zitten op de dorsale zijde van de tong. Ze liggen geconcentreerd in
smaakpapillen. Er zijn 3 verschillende types van papillen obv hun vorm.
Smaakcellen hebben microvilli die uit de smaakporie steken. Aan de basolaterale zijde
maken ze contact met de sensorische zenuw. Een smaakcel kan maar 1 smaak proeven,
enkel zoet/zout/umami/bitter.
Er zijn 2 types smaakreceptoren:
1) Ionenkanalen (zout, zuur):
− ENaC: Epitheliaal Na+–kanaal
− ASIC: pH-gevoelig niet-selectief kation kanaal
2) GPCR, Gq en PLC (umami, bitter, zoet):
− T1 en T2 familie
− T1R1 + T1R3: umami
− T1R2 + T1R3: zoet
− T2R...: bitter
Cellulaire mechanismen:
- Zout:
1) Verhoging extracellulaire Na+–concentratie, verhoogt de Na+–influx via ENaC.
2) Depolarisatie
3) Ca2+–influx
4) NT-vrijzetting
- Zuur:
1) Daling van pH activeert een Na+–kanaal door protoninflux: ASIC en ?
1
, VCNW Functie
2) Depolarisatie
3) Ca2+–influx
4) NT-vrijzetting
Otopretines zijn een nieuw ontdekte familie van protonenkanalen. Het is gesloten bij pH 7,4.
YFP is een merker voor zuursensitieve cellen.
Zoet, bitter en umami gaan via GPCR’s. Deze hebben allemaal dezelfde signaaltransductie-
cascade:
1) Ligand bindt op het TRPM5-kanaal op receptorcel
2) Gα activeert PLC
3) Knipping PIP2 in IP3
4) Opening IP3R in SR
5) Opening Na-kanalen en ontstaan AP
6) Openen CALHM1-kanaal
7) ATP-vrijzetting:
1) Binding ATP op afferent neuron
2) Binding ATP op presynaptische cel: Influx Na+ en Ca2+ en NT-vrijzetting naar
afferent neuron
De presynaptische cel versterkt de sensatie gegeven door de receptorcel.
De temperatuur kan smaaksensatie aanpassen doordat het TRPM5-kanaal meer actief is bij
warmte.
2.2 Geur
Anatomie:
1) Bulbus olfactorius: reukkolf
2) Mitral cells: mijtercellen
3) Zeefbeen
4) Slijmvlies
5) Glomeruli ~ ganglia
6) Reukreceptorcellen
In de reukkolf wordt de synaps tussen de reukreceptorcel en de mijtercel gevormd. De
mijtercel zal het signaal naar het CZS voeren.
De geurreceptorcellen vormen specifiek synapsen met de mijtercellen naargelang het type
GPCR-receptor. Er ontstaat een labeled line: 1 neuron, 1 receptor.
De zenuwuiteinden in het slijmvlies in de neusholte bevatten de specifieke
chemoreceptoren. De chemoperceptie gebeurt dus hier. Enkel hier bevindt zich een
receptorpotentiaal. In het axon wordt een AP afgevuurd.
Binding van de geurstof op de receptor activeert AC en doet de [cAMP] stijgen. Dit opent
Na+– en Ca2+–kanalen.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sartorius. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.