Dit is een volledige samenvatting van het vak "Integrale Veiligheid". Dit vak wordt gegeven in het derde jaar in de bachelor "Integrale veiligheid" door meneer Philippe Baele.
,Hoofdstuk 1: Risicotechnieken
Je hebt verschillende risicotechnieken. Zo heb je bijvoorbeeld volgende technieken:
- Preventieve technieken: (i/d design fase)
=> WHAT IF
=> FMEA (failure mode effects analysis)
=> ISHIKAWA – methode (visgraad diagram)
=> HAZOP (HAZard and OPerability studie)
=> PLANOP
- Correctieve technieken: (Ongeval heeft al reeds plaatsgevonden)
=> Feitenboom analyse (FTA)
=> Foutenboom analyse
=> MORT (Management Oversight and Risk Tree)
- Menselijke tussenkomst centraal:
- Taakanalyse
- HRA
- Mens-machine:
- Checklist
WHAT IF
De WHAT IF methode is een brainstorming die wordt uitgevoerd door een groep van deskundigen. Er
worden vragen gesteld over een aantal situaties of mogelijke gebeurtenissen en er wordt nagegaan
wat er kan gebeuren als de situatie of de gebeurtenis in kwestie zou voordoen.
Het heeft als voordeel dat het een snelle methode is die niet veel voorbereiding vraagt. Het nadeel is
wel dat ze niet geschikt is voor ingewikkelde of complexe installaties en ook dat het weinig
gestructureerd is. De “Structured What If” bestaat erin om de te onderzoeken installatie onder te
verdelen in secties en op elke sectie een reeks vragen te stellen die steeds betrekking hebben op
dezelfde aspecten. (Veiligheids kritische items: Items die een heel groot effect hebben.)
FMEA (Failure Mode and Effect Analyses) EXAMEN
Dit is een methode die geschikt is voor een procesinstallatie of voor automatisch gestuurde
installaties. De installaties worden ook onderverdeeld in een aantal secties. Deze secties worden
dan ingeschreven in een kolom en voor elke sectie wordt in een kolom daarnaast de wijze
aangegeven waarop relevante onderdelen kunnen falen, met andere woorden wanneer ze hun
functie niet kunnen vervullen. Deze methode is minder geschikt wanneer vergissingen van een
operator een belangrijke rol spelen en voor het opsporen van combinaties van falingen. Als een
faalwijze is vastgesteld, kan bepaald worden wat de gevolgen ervan zijn. Daarna kan men in de
volgende kolom de oorzaak van het falen vermelden. Het is ook vaak zo dat de waarschijnlijkheid
dat deze faalwijze zou optreden ook in deze kolom wordt geschreven. In een laatste kolom kunnen
we dan aanbevelingen geven om de veiligheid te verbeteren. De FMEA wordt later deze
samenvatting nog uitgebreider uitgelegd. De FMEA wordt gedaan door specialisten.
ISHIKAWA – methode (visgraatmethode)
Deze methode kan best omschreven worden als een methode om suggesties die bij een
brainstorming naar voren komen te ordenen. De methode wordt per risico uitgevoerd. De eerste
stap bestaat uit de formulering van het risico. Hierna wordt bepaald welke factoren betrokken
kunnen zijn bij dit risico. Voor elke factor wordt dan opgezocht hoe hij het risico kan beïnvloeden,
rechtstreeks of onrechtstreeks. Deze factoren kunnen van materiële of organisatorische aard zijn.
,Hierdoor kunnen factoren die erg belangrijk lijken te zijn verder uitgediept worden door specialisten.
Het bekendste voorbeeld van de methode is de MUOPO.
HAZOP – methode (Storingsanalyse) EXAMEN
De HAZOP methode wordt toegepast in de procesindustrie. Onder de procesindustrie wordt bedoeld
dat er op grondstoffen worden omgezet door middel van chemische, biochemische of fysische
bewerkingen. Over relevante punten in het proces worden een aantal vragen gesteld, waarbij
gebruik wordt gemaakt van gidswoorden (niet, te veel, te laag, te laat…). De vragen hebben
betrekking op de procesparameters (druk, temperatuur, concentratie, debiet) De gevolgen worden
nagegaan als een procesparameter afwijkt ten opzichte van de normale waarde. De HAZOP-
methode wordt nog later besproken in deze samenvatting. De HAZOP wordt ook gedaan door
specialisten. De rol van de PA tijdens de HAZOP is toezien op de wetgeving en erop toezien dat de
techniek zelf goed wordt toegepast.
PLANOP (Protection Layer Analysis and Optimisation)
Planop is een risicoanalyse methode voor het analyseren van installaties die gevaarlijke stoffen
behandelen. Planop is een software die u helpt de risico’s van uw proces te analyseren en de
procesveiligheidsdocumentatie op te stellen die nodig is voor het aandrijven van uw proces safety
managementsysteem. Het ultieme doel is installatieveiligheid.
FTA
Een feitenboom/oorzakenboom brengt de arbeidsongevallen schematisch in kaart. Een FTA is
verplicht in elk omstandig verslag.
Foutenboom analyse
Bij de foutenboom vertrekt men van een bepaald ongeval of gebeurtenis en gaat men na welke de
oorzaken van deze gebeurtenis kunnen zijn. Het is een grafische methode, waarbij zowel het falen
van onderdelen als menselijk falen wordt onderzocht. Een FTA is eigenlijk een foutenboom, bij een
FTA gaat men enkel rekening houden met feiten en niet met mogelijkheden.
MORT
Wordt heel weinig toegepast omdat het te “bombastisch” is. Daarom niet te kennen.
Taakanalyse
Deze richt zich tot operatoren of tot een groep mensen die een bepaalde taak moet uitvoeren. De
taakt wordt opgesplitst in subtaken en beoordeeld. Er wordt nagegaan welke risico’s erbij
verschillende stappen kunnen ontstaan en wat er kan gedaan worden om deze risico’s weg te
werken of te verminderen.
HRA (Human reliability analysis)
Dit is een systematische evaluatie van factoren die de prestaties van operatoren,
onderhoudspersoneel, kaderleden… beïnvloeden. De HM identificeert situaties die aanleiding geven
tot ongevallen kunnen leiden. Het kan ook gebruikt worden om de oorzaken van menselijke
vergissingen op te sporen en is daarom diepgaander dan de taakanalyse en daarom ook meer
geschikt om uitzonderlijke voorvallen te evalueren. De HM wordt meestal samen met een andere
methode aangewend.
Checklist
Een checklist kan gedefinieerd worden als een verzameling aandachtspunten die het één na het
ander doorlopen worden en waarbij men zich telkens afvraagt wat de gevaren zijn. Het is eigenlijk
, geen methode maar vooral een geheugensteun. Een checklist kan opgesteld worden voor bepaalde
risico’s. Dit maakt de checklist een zeer bruikbaar instrument om op een multidisciplinaire wijze een
risicoanalyse uit te voeren. Het is één van de meest gebruikte methoden om risico’s op te sporen.
Hoofdstuk 2: HAZOP
Het concept
HAZOP (Hazard and Operability study)/ storingsanalyse is een gestructureerde risico
analysemethode voor een systematische analyse van een procesinstallatie. HAZOP stelt vragen die
betrekking hebben met afwijkingen van de toebedachte functies van alle procesparameters. Het
onderzoekt en definieert voor heel de installatie de oorzaken en gevolgen voor de werking en de
resultaten van het systeem.
De HAZOP-analyse bepaalt de relatie tussen:
- Enerzijds afwijkingen van toebedachte functies en het falen van de installatie-elementen
- En anderzijds het slecht functioneren, operationele beperkingen en het afnemen van de
werking en de veiligheid.
Het is bedoeld om uiteindelijk te komen tot de voorkoming van een ongewenste gebeurtenis door
middel van systematisch zoeken naar risicoscenario’s. Het is gebaseerd op het principe van
teamwerking en brainstorming. Het team bestaat uit personen met verschillende vorming en
ervaring.
Het proces
Een HAZOP-team spitst de aandacht toe op specifieke delen van een proces. Dit gebeurt door het
indelen van het proces door knooppunten. De knooppunten worden over het algemeen aangeduid
en geïdentificeerd op een P&ID (piping and instrumentation diagram = een technische tekening die
schematisch laat zien hoe leidingen en andere onderdelen van een procesinstallatie met elkaar
verbonden zijn) van het proces. In de teamsessies worden een aantal gidswoorden losgelaten op alle
paramaters in de knooppunten. Bijvoorbeeld op de paramater debiet zal een gidswoord een
afwijking suggereren, waarvoor dan door brainstorming alle mogelijkheden (of oorzaken) worden
opgespoord. Hierna worden alle gevolgen nagegaan, met aandacht voor de ergst mogelijke gevolgen.
En hierna worden dan maatregelen gezocht. Dit gebeurt allemaal knooppunt per knooppunt,
parameter per parameter en gidswoord per gidswoord.
(Criticaliteit = de mate van bezorgdheid die gepast is voor gelijk welk risico)
Doel van de HAZOP
- Opsporen en identificeren van risico’s en/of ongewenste gebeurtenissen die, als ze alleen
voorkomen, onaanvaardbare of zware gevolgen hebben;
- Bepalen van mogelijke storingen en ongewenste situaties die de vereiste werking ernstig
kunnen aantasten;
- Exploitatieproblemen aan het licht brengen en daardoor minder exploitatieproblemen en
ongeplande stilstanden en verliezen hebben;
- Aanbevelingen generen voor het verhogen van de betrouwbaarheid van processen en
daardoor de veiligheid ervan verhogen;
- Aantonen van de aan arbeid inherente risico’s en het vastleggen van de aan bepaalde
installaties verbonden risico’s.
Het hoofddoel van HAZOP is het bepalen van scenario’s voor risico’s. Een scenario bestaat uit een
bepaalde oorzaak die zich voordoet, die oorzaak heeft een storing tot gevolg, die storing kan
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur JeroenDebleu. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
