HOOFDSTUK I. INLEIDING ............................................................................................................................... 10
AFDELING 1. DEONTOLOGIE EN TUCHTRECHT ............................................................................................................... 10
Definitie ......................................................................................................................................................... 10
Kritiek op deze definitie en begripsafbakening ............................................................................................... 10
AFDELING 2. ONDERSCHEID TUSSEN DEONTOLOGIE EN MORAAL ....................................................................................... 11
AFDELING 3. ONDERSCHEID TUSSEN TUCHTRECHT EN STRAFRECHT .................................................................................... 12
Onderscheid ................................................................................................................................................... 12
De autonomie van de tuchtvordering............................................................................................................. 14
AFDELING 4. ONDERSCHEID TUSSEN TUCHTRECHT EN BURGERRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID............................................... 18
Onderscheid ................................................................................................................................................... 18
Autonomie van de tuchtvordering.................................................................................................................. 18
AFDELING 5. CODIFICEREN OF NIET? ........................................................................................................................... 18
HOOFDSTUK II. DE MAGISTRAAT .................................................................................................................... 19
AFDELING 1. VERSCHILLENDE FUNCTIES VAN DE NOTARIS ................................................................................................ 37
Openbaar ambtenaar .................................................................................................................................... 37
Juridisch zakenman en estate-planner ........................................................................................................... 38
Raadsman ...................................................................................................................................................... 38
Vertrouwensman ........................................................................................................................................... 38
Bemiddelaar................................................................................................................................................... 38
Schepper van recht ........................................................................................................................................ 38
AFDELING 2. DE NOTARIS ......................................................................................................................................... 39
Benoeming tot kandidaat-notaris en notaris ................................................................................................. 39
2
, Vennootschappen van notarissen .................................................................................................................. 39
Onverenigbaarheden ..................................................................................................................................... 40
Verboden (neven)activiteiten ......................................................................................................................... 40
AFDELING 3. NOTARIËLE BEROEPSORGANISATIE ............................................................................................................ 41
AFDELING 4. DEONTOLOGISCHE CODE......................................................................................................................... 41
Wettelijk kader............................................................................................................................................... 41
Onpartijdigheid en onafhankelijkheid ............................................................................................................ 41
Informatie- en raadgevingsplicht ................................................................................................................... 41
Beroepsgeheim, mededelingsverbod en discretieplicht .................................................................................. 42
Ereloon ........................................................................................................................................................... 43
Publiciteit ....................................................................................................................................................... 44
Varia .............................................................................................................................................................. 44
AFDELING 5. TUCHTRECHT ....................................................................................................................................... 44
Procedure lagere tuchtstraf (art. 98-107 Notariswet) .................................................................................... 45
Procedure hogere tuchtstraf .......................................................................................................................... 45
Ombudsdienst voor het notariaat .................................................................................................................. 45
AFDELING 6. AANSPRAKELIJKHEID .............................................................................................................................. 46
Strafrechtelijke aansprakelijkheid .................................................................................................................. 46
Burgerrechtelijke aansprakelijkheid ............................................................................................................... 47
Onderscheid CA en BA .................................................................................................................................... 47
HOOFDSTUK IV. DE ADVOCAAT ...................................................................................................................... 49
AFDELING 1. DE ADVOCAAT ...................................................................................................................................... 49
De toegang tot het beroep (art. 428 Ger.W.) ................................................................................................. 49
Samenwerkingsverbanden en vennootschappen van advocaten ................................................................... 53
AFDELING 2. ORGANISATIE VAN DE ADVOCATUUR.......................................................................................................... 58
AFDELING 3. PLICHTENLEER ...................................................................................................................................... 59
Onafhankelijkheid .......................................................................................................................................... 59
Rechtschapenheid, kiesheid en waardigheid .................................................................................................. 66
Begroting van kosten en erelonen .................................................................................................................. 68
Beroepsgeheim van de advocaat ................................................................................................................... 70
Briefwisseling tussen advocaten .................................................................................................................... 78
Beslag onder derden bij een advocaat ........................................................................................................... 79
Huiszoeking bij een advocaat ......................................................................................................................... 79
AFDELING 4. TUCHTRECHT ....................................................................................................................................... 80
AFDELING 5. AANSPRAKELIJKHEID .............................................................................................................................. 81
Strafrechtelijke aansprakelijkheid .................................................................................................................. 81
Aansprakelijkheid ten aanzien van de cliënt................................................................................................... 81
Aansprakelijkheid ten aanzien van derden ..................................................................................................... 85
Verjaring ........................................................................................................................................................ 85
HOOFDSTUK V. DE GERECHTSDEURWAARDER ................................................................................................ 86
AFDELING 1. TAKEN VAN DE GERECHTSDEURWAARDER ................................................................................................... 86
AFDELING 2. DE GERECHTSDEURWAARDER .................................................................................................................. 87
Toegang tot het ambt .................................................................................................................................... 87
Onverenigbaarheden ..................................................................................................................................... 88
AFDELING 3. BEROEPSORGANISATIE............................................................................................................................ 88
AFDELING 4. DEONTOLOGIE...................................................................................................................................... 89
Onafhankelijkheid en onpartijdigheid ............................................................................................................ 89
Onbaatzuchtigheid......................................................................................................................................... 89
3
, Beroepsgeheim en discretieplicht................................................................................................................... 90
Ereloon ........................................................................................................................................................... 90
Reclame en media .......................................................................................................................................... 90
AFDELING 5. TUCHTRECHT ....................................................................................................................................... 91
Lichte sancties ................................................................................................................................................ 91
Zware sancties ............................................................................................................................................... 91
AFDELING 6. AANSPRAKELIJKHEID .............................................................................................................................. 92
Strafrechtelijke aansprakelijkheid .................................................................................................................. 92
Burgerrechtelijke aansprakelijkheid ............................................................................................................... 92
HOOFDSTUK VI. DE GERECHTSDESKUNDIGE .................................................................................................... 93
AFDELING 1. TAKEN VAN DE GERECHTSDESKUNDIGE ....................................................................................................... 93
Technisch raadgever ...................................................................................................................................... 93
Eenzijdige deskundigenonderzoek.................................................................................................................. 93
Minnelijk deskundigenonderzoek ................................................................................................................... 94
Gerechtelijk deskundigenonderzoek ............................................................................................................... 95
AFDELING 2. DE GERECHTSDESKUNDIGE ...................................................................................................................... 95
AFDELING 3. BEROEPSORGANISATIE............................................................................................................................ 96
AFDELING 4. DEONTOLOGIE...................................................................................................................................... 98
Onafhankelijkheid en onpartijdigheid ............................................................................................................ 98
Discretieplicht, geen beroepsgeheim ............................................................................................................. 99
Bepaling van het ereloon ............................................................................................................................. 100
Diligentie ...................................................................................................................................................... 101
Permanente vorming ................................................................................................................................... 101
Verzekeringsplicht ........................................................................................................................................ 101
AFDELING 5. TUCHTRECHT ..................................................................................................................................... 102
AFDELING 6. AANSPRAKELIJKHEID ............................................................................................................................ 102
Strafrechtelijke aansprakelijkheid ................................................................................................................ 102
Burgerrechtelijke aansprakelijkheid ............................................................................................................. 103
HOOFDSTUK VII. DE BEMIDDELAAR .............................................................................................................. 104
, Burgerrechtelijke aansprakelijkheid ............................................................................................................. 111
HOOFDSTUK VIII. DE ARBITER ....................................................................................................................... 112
AFDELING 1. BEGRIP ............................................................................................................................................. 112
AFDELING 2. WIE KAN OPTREDEN ALS ARBITER? .......................................................................................................... 113
AFDELING 3. BEROEPSORGANISATIE.......................................................................................................................... 113
AFDELING 4. DEONTOLOGIE.................................................................................................................................... 113
Onafhankelijkheid en onpartijdighied .......................................................................................................... 113
Deskundigheid ............................................................................................................................................. 114
Diligentie ...................................................................................................................................................... 114
Beroepsgeheim ............................................................................................................................................ 114
Ereloon en kosten......................................................................................................................................... 114
AFDELING 5. TUCHTRECHT ..................................................................................................................................... 115
AFDELING 6. AANSPRAKELIJKHEID ............................................................................................................................ 115
HOOFDSTUK IX. DE BEDRIJFSJURIST .............................................................................................................. 116
AFDELING 1. WIE IS BEDRIJFSJURIST.......................................................................................................................... 116
AFDELING 2. BEROEPSORGANISATIE.......................................................................................................................... 116
AFDELING 3. DEONTOLOGIE.................................................................................................................................... 117
Onafhankelijk, maar partijdig ...................................................................................................................... 117
Eer en waardigheid beroep .......................................................................................................................... 117
Gebruik titel ................................................................................................................................................. 117
Beroepsgeheim? .......................................................................................................................................... 117
AFDELING 4. TUCHTRECHT ..................................................................................................................................... 119
AFDELING 5. AANSPRAKELIJKHEID ............................................................................................................................ 120
Strafrechtelijke aansprakelijkheid ................................................................................................................ 120
Burgerrechtelijke aansprakelijkheid ............................................................................................................. 120
HOOFDSTUK X. DE ACCOUNTANT EN BELASTINGADVISEUR ........................................................................... 121
AFDELING 1. DE GECERTIFICEERD ACCOUNTANT EN DE GECERTIFICEERD BELASTINGADVISEUR ................................................ 121
Toegang tot het beroep ............................................................................................................................... 121
Taken en functies ......................................................................................................................................... 122
Uitoefening beroep in vennootschapsverband ............................................................................................. 123
AFDELING 2. BEROEPSORGANISATIE.......................................................................................................................... 124
AFDELING 3. DEONTOLOGIE.................................................................................................................................... 125
Onafhankelijkheid ........................................................................................................................................ 125
Waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid ................................................................................................ 126
Dicretieplicht en beroepsgeheim .................................................................................................................. 126
Ereloon ......................................................................................................................................................... 126
Publiciteit ..................................................................................................................................................... 126
Retentierecht ............................................................................................................................................... 127
Permanente vorming ................................................................................................................................... 127
AFDELING 4. TUCHTRECHT ..................................................................................................................................... 127
AFDELING 5. AANSPRAKELIJKHEID ............................................................................................................................ 128
Strafrechtelijke aansprakelijkheid ................................................................................................................ 128
Burgerrechtelijke aansprakelijkheid ............................................................................................................. 128
HOOFDSTUK XI. WETTELIJKE REGELINGEN GEMEENSCHAPPELIJK AAN VRIJE BEROEPEN ................................. 129
BOEK III WER, TITEL 3: ALGEMENE VERPLICHTINGEN VAN DE ONDERNEMINGEN ................................................................ 129
Toepassingsgebied ....................................................................................................................................... 129
5
, Informatieverplichtingen.............................................................................................................................. 130
Eisen die niet aan de cliënt mogen worden gesteld...................................................................................... 131
Waarschuwingsprocedure en stakingsprocedure......................................................................................... 132
Sancties ........................................................................................................................................................ 132
BOEK VI WER: MARKTPRAKTIJKEN EN CONSUMENTENBESCHERMING .............................................................................. 133
Toepassingsgebied ....................................................................................................................................... 133
Misleidende en vergelijkende reclame ......................................................................................................... 133
Onrechtmatige bedingen ............................................................................................................................. 134
Op afstand gesloten overeenkomsten .......................................................................................................... 134
Algemeen verbod oneerlijke praktijken ........................................................................................................ 135
Verhouding met de tuchtoverheid................................................................................................................ 135
ANTIWITWASWET (AWW) ..................................................................................................................................... 136
Inleiding ....................................................................................................................................................... 136
Toepassingsgebied ratione personae ........................................................................................................... 136
Toepassingsgebied ratione materiae ........................................................................................................... 137
Verplichtingen .............................................................................................................................................. 138
Tuchtrechtelijke sancties .............................................................................................................................. 143
Immuniteit bij schending beroepsgeheim .................................................................................................... 143
Verhouding preventieve witwaswet met het strafrecht ............................................................................... 143
6
,WERKWIJZE
• Cursusmateriaal
o Codex deontologie van de juridische beroepen
o Slides op BlackBoard
• Les voorbereiden
• Schriftelijke opdracht: buitenlandse tuchtrechtelijke uitspraak zoeken
o Vergelijken met de Belgische tuchtrechtelijke regels op Vlaamse advocaten
o Zou dit tot eenzelfde oplossing aanleiding geven?
• Examen
o Schriftelijk zonder mondelinge toelichting
o Open vragen
o Gesloten boek
o Struikelblok studenten: veel kennis, dus kan verwarrend worden
o Belangrijkste: geen stappen overslaan – alle stappen van de redenering meenemen
§ Soms ook stomme zaken: gerechtsdeurwaarder is in sommige gevallen een openbaar
ambtenaar (bij de uitvoering van bepaalde taken, vb. betekening dagvaarding)
§ Als het gaat om een strafrechtelijke bepaling die op openbare ambtenaren van
toepassing is en de gerechtsdeurwaarder treedt op als ambtenaar, dan zijn deze regels
misschien op hem van toepassing
§ Schrijf alles op, laat zien wat je weet
§ Constitutieve elementen
- Bepaling van toepassing op misdrijven gepleegd door een openbaar ambtenaar
- Moet gaan om een openbaar ambtenaar
- Gerechtsdeurwaarder die een dagvaarding betekent = ambtenaar
o Tip: pas bij het beantwoorden van de vragen op het examen het IRAC-principe toe (niet letterlijk,
maar controleer in je antwoord of deze 4 elementen terugkomen)
§ Issue
§ Rule(s)
§ Application
§ Conclusion
7
,Voorbeeld examenvragen
Vraag 1: advocaat Christian Van Buggenhout, zich beroepend op zijn beroepsgeheim, weigerde zowel de eed af
te leggen als te getuigen voor de parlementaire onderzoekscommissie in de zaak Fortis over de contacten die hij
had met magistraten die bij de zaak betroken waren. Was deze dubbele weigering volgens u correct? Leg uit.
• Beroepsgeheim (art. 458 Sw.)
• Gaat het hier om een wettelijk geheimplichtige? Is er een wettelijke bepaling waarin die
beroepsbeoefenaar nominati wordt vermeld? Art. 458 Sw. of om het even welke andere wettelijke
bepaling die art. 458 Sw. van toepassing verklaart op een bepaalde beroepsgroep
• Art. 458 Sw. geeft ook uitdrukkelijk aan dat de opsomming niet limitatief is – dat ook alle anderen die uit
hoofde van hun beroep gehouden zijn tot het vernemen van geheimen, gehouden zijn tot het
strafrechtelijk gesanctioneerd beroepsgeheim
• Wie zijn al diegenen die uit hoofde van hun beroep kennis krijgen van geheimen? Rechtspraak heeft dit
vertaald naar een tweeledig criterium: criterium van de “noodzakelijke vertrouwenspersoon”
• In het geval van de advocaat: geen wettelijke geheimplichtige, maar misschien wel een “noodzakelijke
vertrouwenspersoon”
o Vertrouwenspersoon: iemand die beroepshalve vertrouwelijke informatie verneemt
§ Vrij evident dat informatie die een advocaat van zijn cliënt beroepshalve verneemt,
vertrouwelijk is
§ Interessant om dit te koppelen aan de verschillende sferen van de privésfeer die we
gaan zien (objectiveren)
§ Voorbeeld: “hetgeen die man heeft verteld behoort tot de geheime privésfeer of de
relatief intieme sfeer”
o Noodzakelijk? Uiteraard
§ Er is rechtspraak, zowel van het EHRM als van het HvJ, die uitdrukkelijk stellen dat het
recht op een eerlijk proces (art. 6 EVRM) inhoudt “het recht om bijstand te hebben van
een advocaat indien men dit wenst”
§ In de regel stelt men voorop dat, om een eerlijk proces te kunnen hebben, men de
bijstand moet kunnen genieten van een advocaat
§ Als hierover geen twijfel kan bestaan dat een advocaat noodzakelijk is, dan wordt dit
ook bevestigd door deze rechtspraak
o Let op: feit dat er in de Codex OVB staat dat zij een beroepsgeheim hebben, is geen wettelijke
bepaling. Dit is een deontologische code die in het beste geval bekrachtigd is bij KB – dit is geen
wettekst die bevestigt dat er een beroepsgeheim geldt (= deontologische discretieplicht)
o Conclusie: geen wettelijke geheimplichtige, wel een noodzakelijke vertrouwenspersoon – de
advocaat heeft een beroepsgeheim en kan zich hierop beroepen
8
, • Heel wat uitzonderingen: bijv. getuigen voor een parlementaire onderzoekscommissie (art. 458 Sw.)
o Wanneer men als geheimplichitge moet verschijnen voor een commissie, heeft men een
spreekrecht (geen plicht)
o Gevolg: men kan niet strafrechtelijk vervolgd worden, wanneer men ervoor kiest om te spreken
o Strafrechtelijk oogpunt lijkt dus iets genuanceerder dan de houding die de advocaat heeft
aangenomen (weigeren de eed af te leggen + niet antwoorden)
o Strafrechtelijk gezien zou men als geheimplichtige kunnen overwegen om toch te antwoorden
o Belangenafweging maken: belang van de cliënt of een ander belang dat in het geding kan zijn
o Voorbeeld: vertrouwelijke relatie van de cliënt vs. maatschappelijk belang
• Toch doet men dit niet: deontologie van de advocaat gaat een stap verder
o Deontologie is strenger dan het strafrechtelijke minimum
o Advocaten: er zijn geen uitzonderingen mogelijk (uitz. noodtoestand)
o Ook al zou men strafrechtelijk een spreekrecht hebben, deontologisch gezien behoudt men een
zwijgplicht
o Dit verklaart waarom deze advocaat die houding heeft aangenomen
• Examen: verhaal inkorten
o Wettelijke geheimplichtige: neen (motiveren)
o Noodzakelijke vertrouwenspersoon: ja (motiveren)
o Geheime informatie? Wellicht wel (motiveren)
Vraag 2: een accountant en een advocaat willen een samenwerkingsverband aangaan. Bespreek deze hypothese
vanuit het oogpunt van de deontologie van beide beroepsbeoefenaars.
• Advocaten kunnen niet associëren met niet-advocaten
• Maar: ze kunnen wel een groepering oprichten (vb. middelenvennootschap) – op die manier kunnen ze
wel samenwerken met niet-advocaten en een gemeenschappelijke naam dragen
• Enige wat ze niet mogen doen: winst verdelen (beroepsinkomsten moeten eigen blijven)
9
, HOOFDSTUK I. INLEIDING
AFDELING 1. DEONTOLOGIE EN TUCHTRECHT
DEFINITIE
Het geheel van gedragsregels, zowel geschreven als ongeschreven, die de professionele verplichtingen uitmaken
die rusten op diegenen die behoren tot een bepaalde beroepsgroep en die zowel betrekking hebben op hun
interne verhoudingen als op hun verhouding met derden, in het licht van de finaliteit van het betrokken beroep.
KRITIEK OP DEZE DEFINITIE EN BEGRIPSAFBAKENING
• Deontologie = de geschreven of ongeschreven regelen die erover waken dat de jurist zijn functie op een
maatschappelijk verantwoorde wijze vervult en die hoofdzakelijk betrekking hebben op de verhouding
tussen de jurist en de rechtszoekende, rekening houdende met het algemeen belang (cfr. “professional
responsibility”). Deze regelen vindt men terug in verschillende rechtstakken (het moet omdat het hoort)
• Disciplinaire regelen = regelen die ertoe strekken de interne cohesie of het aanzien van het beroep naar
buiten toe te handhaven (het moet omdat het moet)
• Gedragscode = codificatie van de deontologische regelen
• Tuchtrecht = instrumentarium ter handhaving van de deontologische en disciplinaire regelen
Tuchtmaatregel Ordemaatregel
Motief Straffen (personeels)lid Goede werking van de dienst,
geen schuldvraag
Schadeverwekkend effect Boeten voor schuldig gedrag Last in het belang van de goede
werking van de dienst
Legaliteitsbeginsel Nulla poena sine lege Geldt niet
10
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur camillederidder. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.