Een samenvatting van het boek ‘Smart Cities’ van Pieter Ballon. Hierin staan de belangrijkste citaten, waardoor dit document een goede vervanging is van het boek.
Smart Cities – ‘Hoe technologie onze steden leefbaar houdt en slimmer maakt’ – Pieter Ballon
Samenvatting / belangrijke citaten
Smart Cities toont aan dat we een balans moeten vinden tussen de mogelijkheden en valkuilen die
technologie met zich meebrengt, en welke modellen we het best volgen. Daarbij biedt het een
multidisciplinaire insiderskijk op de ontwikkelingen die op ons afkomen, van architectuur tot dagelijks
leven, mobiele applicaties en slim stadsbeleid.
Introductie: Steden op een kantelpunt
‘De 19e eeuw was een eeuw van rijken, de 20e eeuw van een eeuw van natiesteden. De 21e eeuw
wordt een eeuw van steden.
- Sinds 2008 woont meer dan de helft van de wereldbevolking in de steden, en dit zal alleen
maar toenemen. In de komende decennia zal zeventig tot tachtig procent van de
wereldbevolking in steden wonen. De vraag is hoe we dit ook leefbaar houden voor de
inwoners. We kunnen hier niet echt spreken over stedelijke en niet-stedelijke problemen. De
problemen van de stad zijn, rechtstreeks en onrechtstreeks, ook de problemen van onze
maatschappij geworden: veiligheid, mobiliteit, energie, onderwijs, zorg, etc.
- De problemen groeien met de steden mee. En op een bepaald moment houdt het op. Als we
niet opletten, bereiken we een (verzadigings)punt waarop onze steden, en dus onze
maatschappij, ophouden te functioneren. Met de technologie die we ter beschikking hebben
kunnen we veel: informatie- en communicatietechnologie speelt een cruciale rol.
o Oude Rome: ICT geavanceerde stedelijke bureaucratie, dagelijkse krant, vrij goed
uitgebouwde postdienst overzicht, beheersbaarheid en een vlotte deelname aan
het economische en maatschappelijke leven
o Middeleeuwen: kleiner bereik: organisatie & communicatie steunde op lokale
buurtschappen, gilden en parochies.
- Relatie stedelijke groei en technologie: de uitdagingen in de stad (onze maatschappij) worden
steeds groter en ons huidige systeem heeft alle moeite van de wereld om te volgen. We staan
(opnieuw) op een belangrijk kantelpunt: vastlopen of groeien. Goed nieuws: we kunnen er
wat aan doen. Door op een verstandige manier om te gaan met de mogelijkheden die de
technologie ons vandaag biedt, kunnen we de informatie en communicatie in onze steden
zodanig verbeteren dat ze klaar zijn voor morgen. Kortom: kunnen we erin slagen om er
‘slimme steden’ van te maken. Dat is waar de hele ophef rond smart cities in wezen over gaat.
- We leven in een tijd van grote technologische voorspoed. Een tijd ook die rijp is om die
innovaties in ons dagelijks leven op ongekende schaal te laten binnendringen. ‘Slimme
technologie’: sensoren, slimme camera’s, Internet of Things, Big data, cloud computing, enz.
- We moeten allemaal leren spreken, discussiëren, lezen en schrijven over de mogelijkheden en
beperkingen van de slimme stad. Iedereen krijgt hiermee in zijn dagelijkse leven te maken. De
domste manier om met slimme technologie om te gaan, is ze passief te ondergaan. De nieuwe
generatie slimme ICT en haar toepassingen zijn veel te ingrijpend om ze enkel aan ingenieurs,
technocraten of grote bedrijven over te laten. Smart cities zijn bij uitstek een domein dat we
samen maken.
, - Keuzes te maken op elk niveau: wij, als consument en burger, maar ook organisaties,
bedrijven, steden en overheden. De smart city zal maakbaar zijn, of ze zal niet zijn. De explosie
aan toepassingen en creativiteit die het internet ons online gebracht heeft, loslaten op de
‘echte’ samenleving; dat is de kern van de utopie (ideale scenario) van de slimme stad. Er is
dus veel hoop, maar tegelijk is de smart city een angstaanjagend begrip. Een dystopie (andere
uiterste, de absolute horror) die als snel het beeld oproept van een maatschappij waar alles
wat we doen, in de gaten wordt gehouden en met iedereen gedeeld. Een maatschappij ook
waar niets nog werkt, waar personen met slechte bedoelingen lustig computervirussen op
onze slimme verkeerssystemen loslaten en grote bedrijven meer over ons privéleven weten
dan onze eigen ouders.
- Je zou verwachten dat utopie en dystopie elkaar uitsluiten, maar niets is minder waar. Waar
we uiteindelijk landen, hangt af van de keuzes die we maken.
- Mijn perspectief op de smart city-kwestie is in de eerste plaats dat van de
communicatiewetenschappen, de studie van informatie en van hoe media die informatie
overbrengen. Anders gezegd: van content (betekenis) in (gemedieerde) context. Omdat een
smart city juist daarover gaat: informatie en communicatie, gemedieerd door ICT en ingebed
in de context van de stad. Mijn tweede invalshoek is een historische: smart cities komt niet uit
de lucht vallen. Wie smart cities echt wil begrijpen, moet niet alleen vooruit-, maar ook
terugkijken. Ook onze eigen burgemeesters die allerlei smart-city ingrepen plannen, zouden er
goed aan doen om af en toe eens naar het verleden te kijken.
- Naarmate ICT onze steden doordringt, de fysieke wereld voor een stuk een digitale
mediawereld wordt, die gaat beantwoorden aan de wetten en karakteristieken van de digitale
media.
- Twee rode draden:
o Maatschappelijke verandering is onlosmakelijk verbonden met wijzigingen in de
schaal en technologie van steden;
o Ook gewone burgers moeten betrokken worden bij stadsontwikkeling
Deel 1: De ideale stad als utopie
- Big 5 of Privacy: openbaar – werk – vrienden – gezin – mezelf
Hoofdstuk 1: Smart cities: What’s in a name?
- Wat wordt er precies met smart cities bedoeld en waarom maakt die term juist nú zo’n
opgang? Systemische innovatie: twee werelden ontmoeten elkaar.
- Smart: technologische innovatie: vernieuwingen die de mogelijkheid scheppen om onze
steden slim te laten worden. Technologie is de basispijler van onze beschaving. Meer nog, de
mens zelf wordt gedefinieerd op basis van technologische innovatie.
- De uitvindingen die wellicht de grootste impact hebben, omdat ze in alle lagen van
samenleving en economie doordringen, noemen we general purpose Technologies. Denk
bijvoorbeeld aan het wiel, de stoommachine, elektriciteit en ICT. Technologie is gestolde
kennis én hefboom van ontwikkelingen.
- Invoering televisie: maatschappelijke gevolgen: verandering van de politiek, familierelaties,
verenigingsleven en de economie. Ook veranderde de technologie: in plaats van collectief,
kregen we van dan af onze informatie en entertainment rechtstreeks, constant en in huiselijke
kring binnen. Het is de technologie die van onze samenleving gradueel een global village
maakt.
,- Global village: een term die aangeeft dat alle delen van de wereld steeds meer met elkaar te
maken krijgen. Mondiaal dorp is een door Marshall McLuhan bedachte term die de trend
beschrijft van massamedia die de tijds- en plaatsbarrières van de menselijke communicatie
steeds meer wegneemt, waardoor mensen op een mondiale schaal kunnen communiceren.
De wereld is daardoor zogezegd in een dorp veranderd.
- Recht daartegenover staan de adepten van ‘social shaping’. Zij vechten tegen het idee dat
technologie zomaar uit de lucht komt vallen. Uitvinden gebeuren aan de lopende band, maar
voor de daadwerkelijke ontwikkeling van technologie heb je een doelbewuste investering
nodig door een bedrijf of de overheid. Met andere woorden: pas als het economisch of
maatschappelijk belang sterk genoeg is, volgt de technologie.
o Social shaping: De theorie dat technologie niet neutraal is en wordt gevormd door de
dominante, sociale, politieke en economische waarden van de samenleving. Als gevolg
hiervan leiden veranderingen in waarden tot verschillende technologische
uitkomsten, en als gevolg daarvan kunnen overwegingen uit de sociale
wetenschappen worden gebruikt om technologieën vorm te geven.
- Bij nader inzien hebben beide kampen gelijk, en moeten we spreken van ‘mutual shaping’ van
technologie en maatschappij: Wederzijdse vormgeving suggereert dat samenleving en
technologie elkaar niet wederzijds uitsluiten, maar elkaar beïnvloeden en vormen.
- Dit proces van op elkaar inwerkende elementen, waarbij een nieuwe trend zich niet zonder
slag of stoot in de samenleving integreert, heet ‘systemische innovatie’. Ook al berusten
uitvindingen vaak op toeval, innovatie kent steeds een zekere richting en ritme. We noemen
dat ‘padafhankelijkheid’: de ene technologie bouwt voort op de andere. Maar technologieën
worden ook aangepast aan de omgeving, worden erdoor versneld of vertraagd. De factor tijd
is ontzettend bepalend bij innovatie, maar ook verschrikkelijk moeilijk te voorspellen. De juiste
richting en het juiste ritme van innovaties ontdekken is dan ook dé uitdaging voor iedereen
die iets zinnigs wil zeggen over smart cities.
- De betekenis van ‘smart’ kunnen we het best begrijpen door het in de context te zetten van
de opeenvolgende ICT-generaties: bepaalde richting te zien.
o Beginpunt moderne ICT: tele-generaties 19e en 20ste eeuw: telegrafie, telefonie,
televisie en telefax. Ze lieten allemaal toe om diensten op een afstand te consumeren:
telecommunicatie.
o 1985-1995: hoogtepunt tele-hype: general purpose technology: digitale
communicatie – door de liberalisering van de telecomsector en doorbraak van digitale
netwerktechnologieën.
o Innovatie ‘tele’ Griekse telos ‘ver’
1. Handig marketingmiddel
2. In al die domeinen gaat het om het openen van een virtueel
telecommunicatiekanaal dat de beperkingen van de fysieke wereld lijkt op te
heffen. Dankzij dat een-op-een-kanaal is fysieke aanwezigheid niet langer
vereist om in realtime met elkaar te communiceren. ‘The death of distance’ is
een feit.
o Niet alle telediensten waren even succesvol: dokters en patiënten. Het is heel normaal
dat bij dit soort systemische innovatie enige vertraging optreedt. Het is alsof de
maatschappij eerst moet worden klaargestoomd om deze ontwikkelingen te
omarmen.
, o Jaren ’90: ‘e’ e-commerce, e-business, e-governement E-everything
1. Waar het tele-tijdperk een virtueel kanaal opende tussen twee fysiek ver van
elkaar verwijderde personen, breekt in 1995 een technologie door die een
heel nieuwe virtuele elektronische wereld opent: het internet, met als
voornaamste toepassing het World wide web.
2. Van een bescheiden communicatiekanaal kwamen we plots terecht op een
ware ‘information superhighway’, een volledig parallelle en virtuele dimensie
waarin je kunt zijn wie je wilt zijn en doen wat je wilt doen. De extreemste
varianten hiervan waren de 3D-werelden.
3. De e-wereld is collectief en massaal. Een overvloed aan websites en e-
commerce platformen opent zich voor de virtuele consument.
- ICT creëert een virtuele tijd en ruimte: een werkelijkheid waarin we ons mentaal kunnen
onderdompelen, waarin we bijleren en ons amuseren, waarin we dingen kunnen kopen,
gebruiken en uitwisselen. Dat parallelle universum staat in het e-decennium nog vrijwel
compleet los van ons dagelijks leven. Gebruikers voelen zich van achter hun desktop
onaantastbaar: op het anonieme web volgen we andere regels dan in de ‘echte wereld’.
- 2004: I-centric communications: een volledig nieuwe generatie ICT-diensten (iPhone, iPod,
iPad). Mobiel, flexibel, gericht op een kort gebruik en vooral: gepersonaliseerd en
hyperindividueel. In datzelfde jaar komen de eerste smartphones op de markt. Ook hier zit
achter deze op het eerste gezicht platvloerse naamswijziging een echte paradigmashift, een
gewijzigde verhouding tussen technologie en werkelijkheid. Dankzij smartphone en mobiele
technologie werd de virtuele wereld, die voorheen alleen toegankelijk was via een generiek
werkstation (je pc), gepersonaliseerd en paste hij plots in onze broekzak. Dit zijn de jaren
waarin onze hyperpersoonlijke ‘e-centric’ virtuele wereld langzaamaan vorm krijgt. Een
ontwikkeling die dit versterkte, was het Web 2.0:
o Verwijst naar de ontwikkeling van het internet tot een communicatiemiddel, tot een
medium met een hoge graad van mens-computerinteractie.
o Term die Tim O’Reilly introduceerde om een heel nieuwe soort van internetdiensten
aan te duiden. Een nieuw dynamischer internet stond op waarbij iedereen een
persoonlijke internetervaring kreeg aangeboden: mijn interesses, vrienden en likes
staan voorop socialmediawebsites
- Zonder dat we het beseffen, zijn we in enkele jaren tijd gegaan van een ‘ik hoef geen
mobieltje’ naar een ‘Ik kan niet meer missen’-mentaliteit. Grote delen van de bevolking, en
vooral jongeren, kunnen nauwelijks nog zonder hun mobiele telefoon en beschouwen het als
hun belangrijkste bezit.
- Tegenwoordig nieuwe golf gepaard met nieuwe naam: smart
- Smart is het samenkomen van een drietal trends die ook al aanwezig waren in de vorige ICT-
golven:
o Steeds betere connectiviteit (makkelijker verbinden en gegevens uitwisselen)
o Steeds grotere rekenkracht (steeds krachtiger computers die enorme hoeveelheden
gegevens in realtime kunnen verwerken)
o Steeds sterkere miniaturisatie (ICT kan in steeds kleinere apparaten gestopt worden).
- Combineer dit en ICT wordt zo krachtig, klein en goedkoop dat je het niet alleen in je
computer of je mobiele telefoon kunt stoppen, maar letterlijk in alles rondom jou (horloge,
auto, veiligheidscamera, elektriciteitsmeter) Internet of Things: objecten met ICT
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur KimdewitHR. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
