LES 1
1. Wie is de psychologisch consulent?
• Beroepskwalificatie = beroepskwalificatie definieert het beroep, de nodige competenties, de
context waarin we werkzaam zijn en welke autonomie en verantwoordelijkheid we dragen
≠ geen titelbescherming of een beroepserkenning op Federaal niveau
Van elk beroep bestaat er een beroepskwalificatie
• Beroepskwalificatie door Vlaamse Overheid:
“De psychologisch consulent past psychologisch wetenschappelijk onderbouwde theorieën,
methodes en technieken toe, werkt preventief en/of begeleidt de zorggebruiker en zijn
systeem waarbij een psychodiagnostisch, counselend en/of coachend proces wordt opgezet,
teneinde het welzijn van personen met een zorg- en ondersteuningsnood te bevorderen.”
• De psychologisch consulent biedt diensten aan en voert taken uit binnen de eigen
beroepscompetenties. De psychologisch consulent draagt verantwoordelijkheid voor de
eigen werkzaamheden en werkt daar waar wettelijk vastgelegd onder leiding en/of
supervisie van een autonoom geestelijk gezondheidszorgberoep (arts, klinisch psycholoog,
klinisch orthopedagoog).
Psychologisch consulent mag geen diagnose stellen
• Doelgroep: personen van alle leeftijden met variabele hulpvraag, rekening houdend met de
sociale, psychologische, culturele, biologische en fysieke omgevingskarakteristieken met
respect voor diversiteit
• Contexten waarbinnen de psychologisch consulent de hulpvraag behandelt
ü Geestelijke gezondheidszorg
ü Gezondheidsinstellingen
ü Jeugd en gezin
ü Voorzieningen voor personen met een beperking
ü Diensten voor geïntegreerd breed onthaal
ü Justitie en politie
ü Wonen en werk
ü Onderwijs
• Takenpakket
ü Onthaal en intake
ü Psychodiagnostiek en psychologische evaluatie
ü Counseling en coaching
ü Casemanagement en doorverwijzing
ü Takenpakket
• Psychodiagnostisch handelen
= analyse van de hulpvraag
= “Wat is er aan de hand?”
• Aan de hand van psychodiagnostische instrumenten
o Vragenlijsten
o Testen
• Aan de hand van diverse technieken:
o Observatie
o Gesprekstechnieken
1
, o Rapportagetechnieken
ü Takenpakket
• Counselend/coachend werken
• Helpt inzicht verwerven
• Stelt beleidsplan op
• Begeleidt/coacht/ondersteunt cliënten of organisaties
-> voor individuen, groepen en/of organisaties
-> werkt vaak samen in multidisciplinaire teams
Beroepsprofiel: de verschillende rollen van de psychologisch consultant
• Dit doet de psychologisch consulent zelfstandig/autonoom
ü Opbouwen van vertrouwensrelatie
ü Uitvoeren van psychodiagnostische taken met uitzondering van het stellen van een
klinische psychodiagnose
ü Opstellen en aftoetsen van een psychologische evaluatie
ü Opstellen van een zorgplan
ü Organiseren en uitvoeren van het counselingsproces
ü Organiseren en uitvoeren van het coachingsproces
ü Verzorgen van onthaal en intake
ü Beheren van het zorgdossier
ü Doorverwijzen van de zorggebruiker
ü Ontwikkelen van eigen deskundigheid
ü Reflectie en zelfzorg
Stand van zaken wetsvoorstel rond wettelijke erkenning van de psychologisch consulent
• Het gaat om een erkenning binnen het bestaand wettelijk kader voor de (geestelijke)
gezondheidszorgberoepen
• Wat staat er nu concreet in het wetsvoorstel?
• De erkenning en bescherming van de beroepstitel ‘psychologisch consulent’.
• De psychologisch consulent kan toevertrouwde psychodiagnostische handelingen
uitvoeren zoals omschreven in het wetsontwerp omtrent klinische psychologie en
orthopedagogiek.
• De psychologisch consulent kan toevertrouwde preventieve of begeleidende
handelingen uitvoeren, zoals omschreven in het wetsontwerp omtrent klinische
psychologie en orthopedagogiek.
2
, 3. Werkvelden van de psychologisch consultant
• Zeer verscheiden en breed werkveld
• Constant in beweging
3.1. Arbeids- en organisatiepsychologie
• Organisatorische en menselijke kant van ondernemingen en
van het beroepsleven in het algemeen
• Consumentengedrag: de wereld van de marketing en de verkoop
Interimbureau’s, arbeidscoaches, preventiediensten, reclame wereld, werving en selectie,
personeelsdiensten, loopbaanbegeleiding
3.2. School- en pedagogisch werkveld
• Adviseren van leerkrachten, ouders en opvoeders en het begeleiden van kinderen en
jongeren in zowel schoolcontext als thuissituatie
• (buitengewoon) basisonderwijs als zorgcoördinator, (buitengewoon) secundair onderwijs als
leerlingbegeleider, Centra voor leerlingenbegeleiding (CLB) als psychopedagogisch werker,
centra voor ontwikkelingsstoornissen, thuisbegeleidingsdiensten, deskundige jeugdzorg,
diensten voor pleegzorg, opvoedingswinkels,…
3.3. Klinisch werkveld
• Hulp aan mensen met psychosociale problemen in de brede sector van de geestelijke
gezondheidszorg
• Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGGZ), Centra Algemeen Welzijn (CAW),
expertisecentra voor autisme, psychiatrische centra of ziekenhuizen (+ mobiele teams),
algemene ziekenhuizen, groepspraktijken voor personen met psychologische problemen,
privé-praktijk als zelfstandige, dienst Jeugd en Gezin politie, slachtofferhulp, ...
4. Met wie werkt de psychologisch consulent samen?
De psychologisch consulent is vaak werkzaam in een team:
• Multi-disciplinair team:
- Team met leden vanuit verschillende disciplines
- Ieder vanuit hun vakgebied
- Kennis vanuit verschillende disciplines gecombineerd
4.1. Psycholoog
3
