1. Inleiding: De wetenschap van het Romeinse Recht
1.1 Ontwikkeling van een historisch bewustzijn
- Recht is niet statisch: Jurist: beseft dat het recht evolueert. Recht is geen statisch
gegeven, maar is het resultaat van toevallige factoren (beslissing van iemand op een
bepaald moment).
- De rechtsgeschiedenis kan een kritische functie vervullen: als vandaag een
rechtsregel in vraag wordt gesteld -> terugkijken in het verleden waarvoor die regel
gemaakt is. (Doelen)
1.2 RR als component van het universitaire denken
11e - 12e eeuw oprichting van eerste universiteiten: theologie, kerkelijk recht, romeins recht
en geneeskunde.
1. Romeins juridische denken: 4e eeuw
2. Joods-christelijke theologie: vanaf 4e eeuw, keizer Constantijn: erkende bepaalde
beslissingen van christelijke bisschoppen -> gaat belangrijke rol spelen (geloof)
3. Griekse wetenschappelijke logica: vanaf 13 e eeuw Aristoteles (4e eeuw vC). Boëtius
was gefascineerd wat er gebeurde in Constantinopel in het Aristotelische denken en
vertaalde latijnse geschriften. Maar later vermoord door Theodorik De Grote
(Ostrogoot) dus geen animo meer voor dit.
→ Al-Kindi en al-Farabi (Bagdad, huidig Irak), hij was hoofd van een vertaalbureau,
samenwerken aan vertaling van teksten van Aristoteles naar het Arabisch. Deze werden
becommentarieerd door theologen: Avicenna. Het Arist… denken drong door, ook bij
Averroes. Zijn teksten zijn in het Latijn vertaald, zo kwam het aristotelisch denken in Europa.
Aristoteles heeft veel invloed gehad op het huidige rechtsgeschiedenis
4. Oosters wiskundig denken: 15e eeuw: Aryabhata. Zijn teksten werden ook in de
vertaalbureaus in het Arabisch vertaald.
1.3 Belang van gedeelde (rechts)historische wortels van het Europese continent
Romeins recht helpt met andere rechtsstelsels, om die te begrijpen. En ligt aan de basis van
vele rechtsstelsels.
- ius commune: gemeen recht
,1.4 Kennismaking met enkele juridische basisbegrippen
1.2 Romeins recht als wetenschap
corpus iuris civilis: juridische verzameling van Justinianus
(I):
Applicative legal history:
Toegepast door actieve juristen
Basisprincipes van systeem vanaf 12e E zoeken
Onderzoeken want nuttig voor opl problemen
Figuren; Bartolus de Saxoferrato, Guillaume Durand, Hugo Grotius
→ DUS; RR toepassen op problemen uit eigen tijd.
Contemplative legal history:
→ Bestuderen om wereld van toen ermee te verbeteren
- humanisten willen terug naar oudheid
- Reactie van Von Savigny: ging op zoek naar historische context RR (contemplatief)
maar wilde het toe passen op problemen van hem (applicatief).
In de rechtsfaculteiten waren er mensen actief die Romeinsrechtelijke teksten lezen, die
waren van keizer Justinianus (6e eeuw). Hij had een verzameling van rechtsteksten, die hier
werden bestudeerd.
- Guillaume Durand (13e eeuw): manuscript van meerdere pagina's met daarin zijn
Romeins rechtelijke commentaren. Waarom deed hij aan Applicative legal history:
gebruikte die teksten om zijn eigen tijd vorm te geven
- Bartolus de Saxoferrato (14e eeuw): dacht na over problemen met onder andere
huurder en verhuurder
, - Hugo Grotius (16e eeuw): werd gevangen en ontsnapte en werd ambassadeur in
Parijs
1.2.2 klassieke filologie
geen RR zonder Latijn, tot 1800 alle teksten in Latijn. + Grieks nodig om invloed
Constantinopel te bekijken. + Arabisch ook belangrijk omdat het Grieks-Romeinse recht van
Constantinopel ook via de Arabische cultuur wordt doorgegeven.
- Paleografie = bestuderen oude handschriftenkunde
- Codicologie = hoe handgeschreven bladen aan elkaar gevoegd worden. Kijken van
welke periode door bvb materiaal.
Handschriftkunde; teksten - met handgeschreven; wel wijzigingen door overschrijven →
ontstaan fouten.
Tekstkritiek; tekst bekijken - kritisch omgaan; versies vergelijken - problemen door
transliteratie → ver weg oorspronkelijke tekst.
Ook fouten door teksteditie; spelfouten weghalen die er geen waren; tekst → andere
betekenis
- stamboom van handschriften maken: opzoek gaan naar de oorspronkelijke tekst
- Teksteditie: verschillende versies van een manuscript: tekstverbeteringen
- ook belangrijk: ‘waarom bestaat die bron’: naar primaire bronnen en geen kranten
ofzo!
1.2.5 de geschiedenis van de filosofie en de theologie
, 13e E; scholastiek - denkmethode; gezaghebbende teksten van oudheid met elkaar
verzoenen - zoeken naar argumenten pro en contra en verklaring tegenstrijdigheden.
Juristen, filosofen en theologen beïnvloedenelkaar!
PPT 1: Externe rechtsgeschiedenis (1): Koningstijd en Republiek
Romeins recht = vak dat u hopelijk eraan zet een kritische blik te krijgen naar het huidige
recht.
Oudste bronnen van recht?
- Schrift is ontstaan in 3000 v.C., maar we hebben geen bronnen meer!
- 1e bron niet uit Rome, maar uit Mesopotamië (Irak). -> codex van Hammurabi. In
Babylonië was de koning Hammurabi aan de macht. = casuïstische codex -> casus per
casus.
2. Overzicht van de uitwendige geschiedenis en de bronnen van het romeinse recht
2.1 Koningstijd (7e eeuw - 509 v.C.)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LKumpen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,06. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.