Biologie
Inleiding
Woede heeft een nut: terrein afbakenen, op strepen staan,… maar kan buitensporig worden.
Oorzaak is multifactorieel:
- SES: armoede, hostiele omgeving, agressie in kindertijd,…
- Cultureel: culturen waarin men agressie anders uit of vroeger was slaan schering en
inslag bij de opvoeding, nu zien we dat als agressief
- Psychologisch:
- trauma, misbruik, verwaarlozing,…
- Persoonlijkheid: antisociaal, borderline, emotieregulatie/sensitiviteit, cogn.
Functioneren
- Medisch: alcohol en drugs, hersenschade
Erfelijk: tweelingen, serotoninetransport, MAO-A
algemeen mensbeeld:
BIO: biologie → mens als biologisch wezen
bestudeerd
PSYCHO: psychologie →studie van de menselijke
geest
SOCIAAL: mens in relatie tot anderen
Biologie: aanleg, erfelijkheid, ziekte, medicijnen, drugs en alcohol
Psychologie: persoonlijkheid, karaktertrekken, eigenschappen
Sociologie: gezin, vrienden, werk
1
, ❖ CASUS: agressie op de trein tegen treinbegeleider
Hoe je kijkt naar de oorzaak, dat bepaalt de omgang met het gedrag. Veranderbaar of niet
veranderbaar?
BIO: zijn vader was ook zo = erfelijkheid = niets aan te doen MAAR als hersenschade = mss
wel iets aan te doen = medicijnen
PSCYHOLOGIE: dat is zijn persoonlijkheid = persoonlijkheidspsychologie = niets aan te doen
SOCIOLOGIE: hij zoekt vrienden op die ook zo zijn = te veranderen
Biologie: hersenschade (Phineas Cage of fragiele X-syndroom) OF serotonine/testosteron OF
erfelijkheid (zijn vader was ook zo) OF drug- en alcoholgebruik
Psychologie: neuropsychologie, persoonlijkheidspsychologie, trauma meegemaakt, cognitief
functioneren,…
Sociologie: cultureel bepaald, sociaal-economische omstandigheden, hostiele omgeving,
agressie als voorbeeld/spiegelneuronen
▪ Misdaad zit in het bloed: artikel
Genetische basis: LET OP, altijd en-en-verhaal! BIO-PSYCHO-SOCIAAL model (zullen
we ook later nog zien)
MAO-gen gerelateerd aan agressie, MAAR niet 1 gen dat codeert voor 1 eigenschap.
Er is ook zoiets als epigenetica en de omgeving
=> Kritisch staan tegenover dit nieuws
Ook kwalijke evolutie: DNA-staal verplicht afgeven? Kan dit? Wat met de privacy? Kan
jij uit DNA afleiden of iemand crimineel is of niet? Is Trump een crimineel? Is de
bedrijfsleider die over lijken gaat een crimineel?
◼ Sociaal-agogische richtingen
Wetenschap over de oorzaken en gevolgen van menselijk gedrag → veranderingsprocessen
2
,Agogiek = de leer van veranderen van gedrag van mensen. Sociale wetenschap die
bestudeert hoe mensen veranderen en aanwijzingen geeft over de manier waarop deze
veranderingsprocessen kunnen beïnvloed worden en begeleid worden.
Nature – nurture
Je moet altijd de 3 facetten meenemen; biologisch, sociologisch en psychologisch
Bv mosquitopost: heel veel mogelijkheden voor vragen maar op bijna geen enkele vraag is er
een punt, het is iets dat we wensen: jongeren verjagen met geluid
het strafrecht is een weerspiegeling dat zaken zich wetenschappelijk evalueren
Het strafrecht systeem is niet objectief
▪ Waarom biologie in SAW?
- Algemeen mensbeeld
- Praktijkvoorbeeld
→drugsverslaafde
→agressie
➔ Verklaring crimineel gedrag vanuit biologische insteek zonder de sociologisch,
psychologische, medische, psychiatrische, criminologische insteek te negeren
1. Hoe werkt drugs? Wat te verwachten bij verslaving/afhankelijkheid?
Vervangmiddelen? Afkickverschijnselen? Hoe werken drugs op de hersenen en hoe
beïnvloeden ze gedrag?
2. Idem drugs
3. Erfelijke aandoeningen: wat te verwachten
4. Oorzaak, karakteristieken? Past in het ziektebeeld? Vooroordelen bv. wankelende
gang en cerebellumschade niet noodzakelijk te veel gedronken.
Notities:
Imsox = waar druggebruikers gratis naartoe kunnen gaan
Hoofdstuk 1: geschiedenis van de biocriminologie
▪ Biocriminologie = wetenschap die de relatie tussen biologische en genetische
factoren en crimineel gedrag onderzoekt
= sub-discipline van de criminologie
‘→ in hoeverre is criminaliteit erfelijk? → vragen voor deze discipline
3
, Kritiek:
- Het zou de criminaliteit te reductionistisch bekijken : het kan niet verklaard worden
vanuit 1 wetenschappelijk oogpunt namelijk de biologie
- Refereert vaak naar primitief onderzoek om de onzinnigheid van de discipline te
bewijzen
➔ Artikel: biocriminologie door de jaren heen (lezen): samenvatting hieronder
1.1 samenvatting: biocriminologie door de jaren heen
▪ verschillende hersenbeeldvormingstechnieken: fMRI, PET en EEG
◼ hersenbeeldvorming: een ware revolutie
➔ verschillende beeldvormingstechnieken om levende hersenen in beeld te brengen
➔ = revolutie
➔ Voor technieken bestonden: dissectie op dode mensen
◼ Functionele magnetische resonantie beeldvorming (fMR) is een variant op MRI
beeldvorming van hersenen
MRI
- Techniek die bestaat sinds de jaren 80, de hersenen kunnen gefotografeerd worden
bij levende personen
- Bedoeld om ligging, grootte en structuur van organen en botten in kaart te brengen
- Aan de hand van sterke magnetische velden en radiogolven foto’s te maken van het
lichaam
- Patiënt in sterk magneetveld gelegd, radiogolven de activiteit van de
waterstofdeeltjes in lichaam opmeten
- Dichtheid waterstofdeeltjes staan in verband met de dichtheid van geweten weefsel
- Door activiteit van de waterstofdeeltjes te meten → patroon op basis daarvan kan
een zwart wit beeld van de hersenen gemaakt worden
MRI-beeld (dwarsdoorsnede) MRI-scanner
4