Medische psychologie
Deel 1: Psychologische reactie op lichamelijke ziekte
GAS (General Adaptation Syndrome) à stress is normaal MAAR we moeten ermee kunnen
omgaan à er zijn fysiologische, emotionele en gedragsreacties à stress kent verschillende
fasen o.b.v. weerstand ertegen
à Alarm = fase 1 à vnl. lichamelijk (vb. adrenaline)
à Klachten wanneer de balans tussen draaglast en draagkracht verstoort is
à Er zijn voorbeschikkende, uitlokkende en onderhoudende factoren
Stresskwetsbaarheidsmodel:
Vroegere ervaringen met ziekte à referentieel karakter à zorgt voor opvattingen over ziekte en
behandelingen à gebaseerd op conditioneringsprocessen:
- Klassieke conditionering à onbewuste associaties
- Operante conditionering à bekrachtiging van gedrag
1
,2024 Medische psychologie
Stress bij ziekte/hospitalisatie is somatische stress à kan komen door functionele
beperkingen, pijn en de ziekenhuisomgeving à de ziekenhuisomgeving wordt geassocieerd
sociale factoren, invasieve procedures en confrontatie met ziekte/sterven
Ziektebetekenis à vanuit existentieel perspectief à is persoonlijk en veranderlijk à 5
betekeniscategorieën:
- Uitdaging
- Bedreiging
- Verlies
- Winst
- Straf
à Valkuilen in de praktijk
Factoren die ziektebetekenis bepalen:
- Cognitief-perceptuele stijl
- Vroegere ervaringen met ziek zijn
- Emotionele toestand bij ziektebegin
- Sociale steun à bv. familieleden maar de arts-patiëntrelatie speelt zeker ook een rol
- Lichaamsbeleving
- Subjectieve betekenis van lichaamsdeel
- Socioculturele en economische factoren
Persoonlijkheidsfactoren à persoonlijkheid besproken in A&M1 à persoonlijkheidsstoornis is
een duurzaam patroon van cognities, a[ect en gedrag à is inflexibel en zorgt voor lijdensdruk
en beperkingen in sociaal functioneren à persoonlijkheidsfactoren:
- Afhankelijk
- Obsessief-compulsief (dwangmatige persoonlijkheid)
- Theatraal
- Achterdochtig (paranoïde persoonlijkheid)
- Narcistisch
- Schizoïde
Defensiemechanismen à volgens psychodynamisch model onderscheidt men id, ego en
superego (paard, ruiter en route) à er kunnen onbewuste copingmechanismen optreden =>
defensie/afweer à we onderscheiden adaptieve, neurotische en primitieve
defensiemechanismen
Coping met ziekte à cognitieve en gedragsstrategieën in omgang met ziekte à we
onderscheiden probleemgerichte en emotiegerichte coping die adaptief of maladaptief kunnen
zijn à er zijn verschillende copingstijlen mogelijk (vb. dominante copingstijl of eenzijdige stijl vs.
diversiteit en flexibiliteit in functie van situatie en toestand) à coping kan focus van begeleiding
en therapie zijn (vb. bij voortdurende vermijdende coping)
Utrechtse copinglijst à 7 schalen:
- Actief aanpakken à direct ingrijpen als er moeilijkheden zijn
- Palliatieve reactie à proberen te ontspannen
- Vermijden à toegeven om moeilijke situaties te vermijden
- Sociale steun zoeken à zorgen met iemand delen
- Passief reactiepatroon à volledig afzonderen van anderen
- Expressie van emoties à ergernis laten blijken
- Geruststellende gedachten à na regen komt zonneschijn
Emoties à hebben verschillende dimensies en componenten:
- Subjectief
- Cognitief
- Gedragsmatig
- Fysiologisch
à O.b.v. neurobiologische circuits en actietendenssystemen (actietendens = verhoogde neiging
tot ageren zoals bv. vluchten bij angst, aanvallen bij woede, …)
3 emotionele systemen (primair, secundair en tertiair emotioneel systeem) met bijbehorende
emotie-regulatieprocessen:
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lukamaeseele. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.