Mens en Maatschappij
OPO 41
• Doel
o Antropologische blik en taal eigen maken
Door concepten
• Cursustekst = studeren + begrijpen
• Werkwijze
o Vertrekken vanuit Casestudy om thema te verhelderen
Lezen + bespreken
Met begeleidend document
Antropologische blik gebruiken om de architectuur te begrijpen
o Flipped Classroom
2 fases
• 1.5u: alleen voorbereiden
• 3u: samen opdrachten doen in de klas
o Schrijven op post-its met volzinnen
o Begeleidende colleges
• 30min: nagesprek
• Thema
o Wisselwerking tussen mens en architectuur
Casus geeft de mogelijkheid te kijken naar een groter thema
• Gepaste onderzoeksvragen
• Toepassen op het examen
o 20 volzinnen – 20 vragen
,Antropologie
Doing Anthropology
• Waarom?
o Antropologen wil en ‘iets’ onthullen of zichtbaar maken
Een wereld die je niet met het blote oog kan zien, maar wel belangrijk is.
• Een symbolische realiteit
o Betekenissen en vanzelfsprekendheden
Vb. Om Amerikaan te zijn moet je in Amerika geboren zijn, Amerikaanse ouders hebben, Engels spreken en
blank zijn.
• Vanzelfsprekende opvattingen die zicht vertalen in wetten, handelingen, …
Vb. Om wetenschappelijke kennis te maken moet je beschikken over veel waarnemingen, een correct verhaal
maken over de wereld, kennis weerlegbaar zijn.
Vb. Artisanaal werken wil zeggen dat je traditionele methoden toepast, aanwezig bent in elke productiefase, je
eigen handen en zintuigen gebruikt.
o Antropologie helpt om inzicht te krijgen in onze cultuur en samenleving: om het vertrouwde te ‘ontmaskeren’ als vreemd
en niet vanzelfsprekend
o Mindmap 1
:
• Wat?
o Antropologen onderzoeken gedeelde betekenissen (vanzelfsprekendheden)
Onderzoeken cultuur: hoe we de chaos van het leven ordenen en begrijpen
What does it mean …?
• Ze stellen zich de vraag: welke inhoud of betekenis geven we in bepaalde contexten aan
o Vb. Migrant/burger zijn
o Vb. artisanaals/biologisch/gezond
o Vb. (wetenschappelijke) kennis
o Mindmap 2
, • Hoe?
o Antropologen doen veldwerk
Praten, observeren, gaan in gesprek, stellen vragen, gaan samen dingen doen, moeten ‘er zijn’.
• Vb. bij kaasboeren, biologen of migranten
o Belangrijkste methode is participerende observatie
Combinatie van enerzijds meedoen en anderzijds waarnemen
o Beroep doen op eigen ervaring: hun kennis uit eerste hand in een bepaalde context
Antropologen gaan in de schoenen staan van hun onderwerp. Ze stellen zich open voor die andersheid om zich
te verwonderen over een leefwereld die nog vreemd is.
o Mindmap 3
Fragment Antropologen in Londen
• Hoe?
o Moeilijkheden
Eindeloos
• Er is geen afgebakende gemeenschap, maar een veelheid (aan groepen, instituties, praktijken,
emoties, …)
Rommelig
• Veel beweging en verandering
• Flow van mensen en goederen
Concept: Stedelijkheid
Antropologen van de stad, of liever van het stedelijke leven, zullen niet zo snel
objectieve uitspraken doen over ‘de stad’, als een realiteit die vastligt. Hun
aandacht richten ze liever op praktijken en hoe die betekenisvol zijn: de stad als
een geheel van processen dus en van relaties. In plaats van de fysieke omgeving
an sich gaat het om het handelen van mensen: hun ervaringen en hun sociale
netwerken, hoe ze de stad gebruiken en toe-eigenen. Wat doen mensen met de
stad, en wat doet de stad met mensen? Hoe ontstaan contacten? Hoe verlopen
conflicten? In wat voor ruimten bewegen mensen zich, en welke ontmoetingen
hebben ze? Urban anthropologists hebben oog voor het alledaagse en
vanzelfsprekende, het kleine en het informele, en voor diversiteit. In het hart van
het stedelijke leven ligt het vermogen tot interactie (tussen mensen, ruimten en
activiteiten) die vaak leidt tot creativiteit en snelle, onverwachte veranderingen
die niet te controleren zijn door overheden. Bovendien zullen stadsantropologen
ook letten op de verhalen en de verbeelding van de stad, de gevoelens,
herinneringen, dromen en opvattingen die op zichzelf niet materieel zijn, maar
wel degelijk een rol spelen in de manier waarop de fysieke stad vorm krijgt en
beleefd wordt.
o Methoden
Casestudy
• Een specifieke context bepalen als toegang om het stedelijke leven te exploreren
• Zoeken naar het onverwachte, dingen waar je over zou kijken
, Mapping
• Kaarten maken door te schrijven en tekenen wat je ziet
• Beweging van de stad in kaart brengen
Observeren
• Acties van mensen
‘being out’
• Participeren
• Mensen interviewen en in interactie gaan met hun
o Voorbeelden
Voedsel laten groeien op de daken Vormt een gemeenschap
Openbare ruimte in de stad om te manifesteren
Gemeenschappen die aan het verdwijnen zijn
Man die elke avond aan de Thames vist
Architectuur die moet verdwijnen vanuit grotere machten.
• Etnografische taken ( mindmap 4 )
o
o 1. Ontdekken
Inductief onderzoek
• Je bent onwetend, ook je vragen liggen niet vast
• Er is nog geen stelling die je wilt ontrafelen
o Thema is er wel in ruime zin
o 2. Beschrijven
Observeren
Er zijn
• Je laat je onderdompelen in de wereld = immersie
Vastleggen
• Alle momenten vastleggen in nota’s, dagboek, opnames, …
• Met oog voor het kleine, het detail, het banale
o 3. Inleven
Je bent zelf je grootste instrument
• Objectiviteit en afstand houden is een il usie
o Je moet je onderdompelen in de wereld met je eigen bril
o Kan zorgen voor een cultuurschok
• Wisselwerking tussen outsider en insider
o Zonder going native (helemaal samenvallen met de mensen)
o 4. Vergelijken
Op zoek gaan naar patronen, want het persoonlijke is gedeeld
• Tussen groepen, settings, invalshoeken
• Sleutel tot analyse
o 5. Begrijpen
= interpreteren van ervaringen
Het product is een verhaal die de sociale en culturele werking blootlegt.