Actuele Maatschappelijke Problemen
Table of Contents
INLEIDING + OVER DE STUDIE VAN MAATSCHAPPELIJKE OF SOCIALE PROBLEMEN (LES 1) .. 3
DOELSTELLINGEN ........................................................................................................................3
WAT IS EEN MAATSCHAPPELIJK OF SOCIAAL PROBLEEM? ...........................................................4
1. GEEN MAATSCHAPPELIJKE CONSENSUS OMTRENT WAT EEN SOCIAAL PROBLEEM IS .........................4
2. ONDERSCHEID TUSSEN EEN SOCIOLOGISCH EN EEN SOCIAAL PROBLEEM ...........................................7
3. TOCH LIGT DE SOCIOLOGISCHE STUDIE VAN SOCIALE PROBLEMEN VOOR DE HAND ..........................8
4. EVENWEL, GEEN SOCIOLOGIE VAN MAATSCHAPPELIJKE PROBLEMEN! ...............................................8
EEN SOCIAAL PROBLEEM: ALGEMENE DEFINITIE..........................................................................8
ESSENTIËLE KENMERKEN VAN EEN SOCIAAL PROBLEEM ..............................................................................8
DE SOCIOLOGISCHE STUDIE VAN SOCIALE PROBLEMEN: PERSPECTIEVEN ......................... 11
1. SOCIALE PATHOLOGIE BENADERING: SOCIALE PROBLEMEN ALS SOCIALE PATHOLOGIEËN . 12
Geschiedenis ................................................................................................................................................12
Sociale pathologie-benadering ....................................................................................................................13
2. SOCIALE PROBLEMEN ALS GEVOLG VAN SOCIALE DISORGANISATIE ................................... 17
Geschiedenis ................................................................................................................................................17
Faris, R. & H.W. Dunham (1939), Mental disorders in Urban Areas. An ecological study of Schizophrenia
and other psychosis. ....................................................................................................................................17
Sociale disorganisatiebenadering ................................................................................................................19
3. WAARDENCONFLICTBENADERING: SOCIALE PROBLEMEN ALS WAARDENCONFLICTEN ...... 21
Fuller en Myers: 3 soorten sociale problemen ............................................................................................22
Het ‘natuurlijk verloop’ van sociale problemen: waardenconflict benadering............................................24
4. SOCIALE PROBLEMEN EN AFWIJKEND GEDRAG .................................................................. 27
Sociale problemen als vormen van deviant gedrag .....................................................................................27
5. SOCIALE PROBLEMEN EN HET LABELING PPERSPECTIEF ..................................................... 30
Kenmerken van het labeling perspectief .....................................................................................................30
Lemert, primaire en secundaire deviantie ...................................................................................................32
Ageism: een algemeen aanvaarde stereotipering? .....................................................................................33
Daviantieperspectief versus labelingperspectief .........................................................................................33
6. SOCIALE PROBLEMEN: EEN KRITISCHE, CONFLICTBENADERING .......................................... 34
Kritische benadering ....................................................................................................................................35
7. SOCIAAL CONSTRUCTIVISME: DE SOCIALE CONSTRUCTIE VAN SOCIALE PROBLEMEN ......... 35
Socaal constructivisme van Kitsuse en Spector ...........................................................................................36
19de eeuw: neurastehnia / 20ste eeuw: burn-out .........................................................................................37
Opkomen en verdwijnen van sociale problemen ........................................................................................38
Sociaal constructivisme van Kitsuse en Spector...........................................................................................38
Objectieve en subjectieve basis van een sociaal probleem .........................................................................39
Het ‘natuurlijk verloop’ van sociale problemen: sociaal constructivisme....................................................40
Sociaal constructivisme: definitie ................................................................................................................41
De studie van probleemconstructie .............................................................................................................41
Voorbeeld van een examenvraag ................................................................................................................42
1
, Lopende discussie tussen perspectieven ................................................................................... 42
Laatste les: integratieles (vr 8 dec 2023) .......................................................................... 43
2
,INLEIDING + OVER DE STUDIE VAN MAATSCHAPPELIJKE OF SOCIALE
PROBLEMEN (LES 1)
DOELSTELLINGEN
Inzicht en kennis:
- Theoretische reflectie over de sociale problemen: wat is een sociaal probleem; leren nadenken
over sociale problemen op een niet-normatieve wijze;
- Inzicht in verschillende perspectieven op sociale problemen, hun complementariteit, hun sterktes
en limieten; hun normatieve dimensie;
- Inzicht in specifieke sociale problemen en in hun specifieke, historische en maatschappelijke
context.
- Hoe draagt sociaalwetenschappelijke kennis bij tot inzicht in maatschappelijke problemen en tot
het formuleren van maatregelen.
Basisvaardigheden:
- Hoe ontwikkel ik een wetenschappelijke probleemstelling? Hoe schrijf ik deze neer in een
wetenschappelijk artikel?
- Schrijfvaardigheden; raadplegen van wetenschappelijke literatuur; correct verwijzen naar
bronnen,
- Het gebruik van de e-bibliotheek en in het hanteren van software om bibliografische databanken
te beheren en in teksten te integreren
Theoretisch eindpunt: leerstof:
- Theoretische perspectieven op sociale problemen: Rubington, Earl and Weinberg, Martin S.
(2011), The Study of Social Problems: Seven Perspectives, New York (N.Y.): Oxford University Press
(niet nieuw beschikbaar, prints worden verkocht bij TopCopy, zie Ufora)
- Vijf actuele maatschappelijke problemen: Beschouw alle slides en lessen als basisinformatie en
vul aan met teksten (deze moeten gekend zijn) à Lesgevers geven per module aan welke teksten
te kennen zijn, zie Bibliografie op Ufora = theorie w concreet gemaakt
Examen:
- Schriftelijk examen: drie open vragen
o Eén vraag uit de inleiding: openboek-examen gebaseerd op Rubington, Earl and Weinberg,
Martin S. (2011) = prints
o Twee vragen uit de 5 modules.
= 20 punten of 100 % eindtotaal AMP
We bestuderen wanneer gedrag als w afwijkend beschouwd. Condities waaronder ze ontstaan.
Kritisch nadenken over wat maatschappelijke problemen zijn, theoretisch analytisch = eerste lessen
3
, Wanneer iets als problematisch w gezien, hebben ze terwijl de oplossing. Zij die de problemen
formuleren hebben zelf ook de oplossing = hier moeten we kritisch tegenover staan. Zullen we leren
in de les.
Is armoede een sociaal probleem? Vanuit een bep perspectief.
Teksten lezen en structureren, wat is belangrijk, = alle teksten zijn te kennen.
Wat is een maatschappelijk of sociaal probleem?
WAT IS EEN MAATSCHAPPELIJK OF SOCIAAL PROBLEEM?
1. GEEN MAATSCHAPPELIJKE CONSENSUS OMTRENT WAT EEN SOCIAAL PROBLEEM IS
Is armoede een maatschappelijk probleem? Beantwoord armoede als sociaal probleem, aan wat
doorgaans beschouwd w als 1 vd vier kenmerken van een maatsch probleem? Wat is een maatsch
probleem? Er zijn 7 perspectieven: elk perspectief heeft er een andere kijk op. Er is geen definitie van
een kernconcept. Er is geen consenus over wat een maatschappelijk probleem is: zijn de weddes vd
laagst geschoolden te laag? Moeten die weddes naar boven? Zijn de vervangingsuitkeringen te laag?
Wat met de kloof tss de twee? Wat is het maatsch probleem? = geen consensus. Het is voor discussie
vatbaar.
- Voorbeeld: Tobacco is the second major cause of death in the world.
o Tabaksgebruik is een epidemie. Ergens anders op de wereld ziet men dit op een andere
manier.
- Armoede als sociaal probleem
o Armoede w redelijk universeel aanschouwd als een maatschappelijk probleem. Er is veel
consensus over. Toch komt met niet overeen.
Er is geen consensus over hoe dit moet weggewerkt worden. De liberale markt moet beter
functioneren, vermarkting drijft de ongelijkheid op.. Er zijn vele ideeën.
- Trumpisme is een sociaal probleem?
o Volgens links amerika en ¾ europeasn wel. Trumpisme is geen probleem, maar de
krachten die Trump tegenwerken (is een ander perspectief).
- Is de opwarming van de aarde het sociale probleem?
o Is het klimaat een maatschappelijk probleem? Groepen van wetenschappers zeggen dat
het klimaat w gebruikt als een stok om een hond mee te slaan. ‘stop blaming the climate
for disasters’.
De klimaatvernadering zet zich om in maatschappelijke problemen. Het heeft tmm de
onvoorbereidheid op de rampen. 90% gevolg van de samenleving, die corrupt is,
samenleving die hun mensen niet kan beschermen.
- Sociaal probleem: seksisme, racisme of wokeisme?
o Is toxic masculinity, wokeisme, een sociaal probleem? Kritisch zijn tov woke en antiwoke.
Van waar komt die discussie?
- Sociale problemen vroeger en nu
o Vroeger: Homoseksualiteit als sociaal probleem
o Nu: Geluidsoverlast en rondhangende jongeren als sociaal probleem (kinderen als sociaal
probleem)
is homoseksualistiet een maatsch probleem? Of de houding tov homoseksualiteit
een probleem? Consensus: het is geen probleem, wel de reactie er op.
4
