Nikita Cassimon s0184207 1e bachelor farmaceutische wetenschappen
Algemene chemie: Samenvatting
Hoofdstuk 1: Chemische tools: Experimenteren en afmetingen
1.1 De wetenschappelijke methode
Waarnemingen: Kwalitatieve en kwantitatieve data
Hypothese: Mogelijke verklaring voor waargenomen data gebaseerd op vorige experimenten of
wetenschappelijke kennis
Experiment: Hypothese testen door één variabele aan te passen
DOE (= Design Of Experiments): experimenten verfijnen + nieuwe ontwikkelen
Theorie: Verklaring voor experimentele resultaten, ook om voorspellingen te maken
1.2 Experimenteren en afmetingen
Fysische grootheid:
p = 1.00 x 10³ Pa (symbool, getal, eenheid)
Wetenschappelijke notatie:
3.72 x 10-10 m = 3.72 Å [Ångström]
SI-eenheden:
kg, m, K, mol, s, A [ampère, elektrische stroom] , cd [candela, lichtintensiteit]
Afgeleide SI-eenheden:
Energie [Joule = Nm] = kracht [Newton] x afgelegde weg [meter]
Kracht [Newton = kg.m/s²] = massa [kilogram] x versnelling [meter per seconde kwadraat]
Meest gebruikte voorzetsels:
tera (T), giga (G), mega (M), kilo (k), hecto (h), deka (da)
1012 109 106 103 102 101
deci (d), centi (c), milli (m), micro(µ), nano (n), pico (p), femto (f)
10-1 10-2 10-3 10-6 10-9 10-12 10-15
1.3 Massa en zijn afmetingen
1 kg = 103 g = 106 mg = 109 µg
! Als gram de SI-eenheid zou zijn kan je de prefixen zoals bovenstaand gebruiken
1.4 Lengte en zijn afmetingen
1m = 100 cm= 1000 mm = 106 µm = 109 nm
1.5 Temperatuur en zijn afmetingen
°F = (9/5) °C + 32
°C = (5/9) (°F – 32)
! 0°C - 100°C = 32°F - 212°F dus verhouding 100/180 = 5/9
,Nikita Cassimon s0184207 1e bachelor farmaceutische wetenschappen
! °F °C K
T = Ɵ + 273, 15 (want 0°C = 273 K)
1.6 Afgeleide eenheden: volume en zijn afmetingen
Vierkante meter [m²], volume [m³], dichtheid [kg/m³], snelheid [m/s], versnelling [m/s²],
kracht [kg.m/s² = N], druk [kg/m.s² = Pa], energie [kg.m²/s² = Nm = J]
1 m³ = 1000 l
1 dm³ = 1 l
1 cm³ = 0,001 l = 1 ml
1.7 Afgeleide eenheden: dichtheid en zijn afmetingen
ρ of d = m/V
! Dichtheid vaak afhankelijk van de temperatuur, denk maar aan water > ijs
1.8 Afgeleide eenheden: energie en zijn afmetingen
Kinetische energie (EK) EK = m.v²/2
Potentiële energie (EP)
o EP = m.g.h
o EP = q.V (potentiële energie = lading . elektrische potentiaal)
o EP = q1.q2 /4.π.ε0.r12 (met q = lading, ε= pos. constante, r= afstand tussen ladingen)
! Teken van de lading zorgt voor aantrekking/afstoting, positief = afstoting, negatief = aantrekking
1 cal = 4,184 J
! 1 Cal = 1000 cal = 1 kcal
1.9 Accuraatheid, precisie en belangrijke figuren …
Accuraatheid = Geeft aan hoe goed de gemeten waarde de werkelijke waarde benadert
Precisie = Geeft aan hoe verschillende gemeten waarden al dan niet overeenkomen
≠A=P =A≠P ≠A≠P =A=P
Beduidende cijfers:
o Nullen voor de komma niet belangrijk
o Nullen achter de komma en aan het eind van een nummer wel belangrijk
o Nullen middenin een getal altijd belangrijk
o Nullen achteraan een getal en voor een komma zijn soms wel, soms niet belangrijk
1.10 Nummers afronden
,Nikita Cassimon s0184207 1e bachelor farmaceutische wetenschappen
Verbruik:
o liter/ aantal kilometer
Mileage
o Miles/Gallons
! Het getal met het minst beduidende cijfers, is het aantal beduidende cijfers in je resultaat
! Het minst aantal cijfers na de komma wordt overgenomen in je resultaat
1.11 Berekeningen: omzetten van de ene eenheid in de andere
Regel van drie: 6 appels kosten €8, hoeveel kosten 7 appels?
= (6/8).7
Meter naar inch: 1 m = 39,37 in.
Hoofdstuk 2: Atomen, moleculen en ionen
Introductie: De vroege jaren van de chemie
2.1 Chemie en de elementen
Een element is een fundamenteel bestandsdeel dat niet chemisch veranderd of afgebroken
kan worden in iets simpeler
Frequent voorkomen op Aarde: O (46.1), Si (28.2), Al (8.2), Fe (5.6), Ca (4.1), Na (2.4), Mg (2.3), K (2.1)
Frequent voorkomen in ons lichaam: O (61), C (23), H (10), N (2.6), Ca (1.4)
Spoorelementen: G=gezondheid
G
#
Periodiek systeem der elementen: namen, symbolen en andere info over de 118 elementen
verzameld in een tabel
! 90 van de 118 elementen zijn belangrijk
2.2 Elementen en het periodiek systeem der elementen
Begin: 10 elementen gekend: Sb, C, Cu, Au, Fe, Pb, Hg, Ag, S, Sn
1250: Arsenicum (As) ontdekt
1776: 24 elementen gekend
1829: Johann Döbereiner zoekt naar gelijkenissen tussen elementen
o Verband tussen drie elementen = triades
1869: Dimitri Mendeleev: doorbraak PSE + voorspellingen eigenschappen missende
elementen
Horizontale rijen: 7 periodes
Verticale kolommen: 18 groepen
! Mendeleev wist niet van het bestaan van de edelgassen af
! Er zijn eigenlijk 32 groepen, maar om deze op een blad te laten passen zijn de actiniden en
lanthaniden onder de andere geplaatst
! Tabel is eigenlijk een 3D-voorstelling: lanthaniden en actiniden komen uit blad
, Nikita Cassimon s0184207 1e bachelor farmaceutische wetenschappen
2.2 Een paar gebruikelijke groepen van elementen
A-groepen B-groepen
Ia: Alkalimetalen IIIb: Scandiumgroep (Sc)
IIa: Aardalkalimetalen IVb: Titaangroep (Ti)
IIIa: Boorgroep Vb: Vanadiumgroep (V)
IVa: Koolstofgroep VIb: Chroomgroep (Cr)
Va: Stikstofgroep VIIb: Mangaangroep (Mn)
VIa: Zuurstofgroep VIIIb: Platinagroep (drie kolommen: Fe, Co, Ni)
VIIa: Halogenen Ib: Kopergroep (Cu)
VIIIa: Edelgassen IIb: Zinkgroep (Zn)
2.3 Observaties helpen de atoomtheorie te bereiken
1902: Besef dat alle klassieke natuurkunde brol is
Robert Boyle: De eerste man die chemie als een aparte wetenschap bekeek
Joseph Priestley (1733-1804): Isolatie van zuurstof uit kwikoxide
o 2 HgO 2 Hg + O2
Antoine Lavoisier (1743-1794): Besloot dat de massa van de reagentia gelijk moet zijn aan de
massa van de reactieproducten in een gesloten omgeving
o Law of mass conservation: Massa wordt niet gecreëerd of vernietigd in een
chemische reactie
Joseph Proust (1754-1826): Basis stoichiometrie
o Law of definite proportions: Wanneer twee of meer stoffen met elkaar reageren en
een verbinding vormen, gebeurt dat telkens onder een constante massaverhouding
2.4 The law of multiple proportions
Law of multiple proportions: Elementen kunnen zich op verschillende manieren combineren
om verschillende chemische verbindingen te vormen, waarbij de massaverhoudingen
veelvouden van elkaar zijn
Deze drie wetten leiden tot Daltons nieuwe theorie over materie
Atoomtheorie:
o Atomen van hetzelfde element hebben dezelfde massa, atomen van verschillende
elementen hebben verschillende massa’s
o Chemische combinaties komen voor wanneer alle atomen in vaste verhoudingen
voorkomen
o Een chemische reactie geeft we er hoe de positie van atomen verandert, atomen op
zichzelf veranderen niet
! We weten nog niets over chemische structuur (bindingen etc.)
2.6 Atoomstructuur: elektronen
Wat vormt het atoom?
J.J. Thompson (1856-1940): Experiment met kathodestraalbuizen/cathode-ray tubes/CRT
Stroombron
Positieve en negatieve elektrode
- + Vacuüm glazen buis