GEDRAGSVERANDERING: LEERDOELEN &
VOORBEELDVRAGEN
EEN CORRECTE DEFINITIE GEVEN VAN DE BELANGRIJKSTE BEGRIPPEN UIT DE
VERSCHILLENDE THEORIEËN VAN GEDRAGSVERANDERING (BV., LEERTHEORIE,
ZELFDETERMINATIE THEORIE, THEORY OF PLANNED BEHAVIOR…)
DE PSYCHODYNAMISCHE THEORIE VAN FREUD
Onbewuste = belangrijkste invloed op gedrag
1. Bewuste deel van de geest:
direct toegankelijk – waarnemingen en gedachten
2. Onderbewuste of voorbewuste:
mits inspanning kan je je ervan bewust worden –
verworven kennis
3. Onbewuste:
uit bewustzijn geduwd of 'verdrongen' ondraaglijk-
bedreigend-schaamtevol
(zie ook afweermechanismen)
→ eigenlijke dynamiek van gedrag
DE NEOBAHVIORISTISCHE THEORIE VAN HUL L
= Drijfveerreductie – theorie = motivatie die ontstaat als gevolg van een psychologische of fysiologische
behoefte.
Behaviorisme: Men gaat er vanuit dat gedrag door de omgeving wordt bepaald en is aangeleerd.
gedrag wordt verklaard vanuit S-R-verbindingen – black box
Neobehaviorisme:
toevoeging interne factoren: drives (behoeften) en habits (gewoonten)
De zelfdeterminatietheorie is ontwikkeld door Deci en Ryan. Zij veronderstellen dat de intrinsieke motivatie van
mensen afhankelijk is van de vervulling van 3 natuurlijke basisbehoeften. Deze 3 basisbehoeften zijn:
competentie, autonomie en verbondenheid.
− 1 van de meest toonaangevende theorieën
− Mensvisie sluit aan bij de positieve psychologie
− Groei staat centraal, meer objectief onderzoek bij deze theorie
− Evidence - based
Autonomie: Vrijheid om eigen keuzes te maken, je eigenheid kunnen behouden en je zelf zijn zonder je
voortdurend aan te passen aan wat anderen van je verlangen of je anders voordoen.
Verbondenheid: Verwantschap voelen met anderen. Nood aan netwerk, relaties en sociale banden die sterk,
stabiel en veilig zijn.
Competenties: Bekwaam voelen in wat we doen. We willen succesvol zijn in wat ondernemen, zowel in de
privésfeer als op school of het werk.
- Het bevredigen van deze drie basisbehoeften is belangrijk voor het ervaren van geluk en psychisch
welzijn.
➔ Behoeftebevrediging en -frustratie
− Geen plafondeffect (~ groeibehoefte) = Hoe meer bevrediging, hoe beter
− Frustratie kan tot psychische problemen en pathologie leiden
➔ Behoeftedeprivatie en behoeftefrustratie
o Behoeftedeprivatie: ontbreken van een bevrediging
o Behoeftefrustratie: het actief tegenwerken of ondermijnen van een bevrediging (zorgt voor
onheil)
Een korte evaluatie
− Theorie kan getoetst worden
− Breed toepasbaar: sport, geestelijke gezondheidszorg, werkorganisatie, opvoeding, onderwijs
− Ruime interpretatiemogelijkheid van de begrippen autonomie, competentie en verbondenheid
− Ontbreken van fysiologische behoeften: vb. Dorst of honger
2
, DE HUMANISTISCHE BEHOEFTETHEORIE VAN MASLOW
= Maslow rangschikte de volgens hem universele behoeften van de mens in deze hiërarchie. Doel: Streven
naar zelfontplooiing en geluk.
- Aandacht voor meer menselijke eigenschappen
- De mens beschikt over een eigen beslissingsvermogen en is van binnenuit geneigd om
verantwoordelijkheid op te nemen, zich te ontplooien en te streven naar geluk en vriendschap
- Energie nodig voor 'lagere' behoeften, verhindert volledige ontwikkeling
Maslows behoeftepiramide
• Onderscheid tussen tekortbehoeften en groeibehoeften werd voor het eerst gebruikt
Een kritische evaluatie
• Positieve benadering van de mens
• Moeilijk te objectiveren
• Hiërarchische benadering?
VELDTHEORIE: KRACHTENSPEL (LEWIN)
= Gedragsverandering: Twee soorten krachten in de richting van verandering
o Veranderingskrachten: krachten in de richting van de verandering (‘voordelen’)
o Weerstandskrachten: krachten in de richting van het behoud van de oude situatie (‘nadelen’)
Stabiele situatie: wanneer er een evenwicht is tussen deze tegengestelde krachten
Verandering kan optreden wanneer er in een of meer van de krachten iets wijzigt
o Toevoegen van nieuwe veranderingskrachten
o Versterken van bestaande veranderingskrachten
o Afnemen van weerstandskrachten
Meer effect dan toename ➔ totale spanning vermindert
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur anissaelazzouzi1302. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.