Nederlands literatuur
Vanaf 1900
Historie
Nationalisme = vaderlandsliefde tot en met totalitaire staat.
Imperialisme = machtsuitbreiding door veroveren of bezetten landen
28 juni 1914 Frans Ferdinand vermoord start WOI (1914-1918)
WOI wordt ook wel de loopgravenoorlog genoemd.
Interbellum = letterlijk ‘’tussen de oorlog’’. Interbellum tussen WOI en WOII was een periode van
economische crisis met veel werkeloosheid etc.
Hitler (Du), Lenin en Stalin (SU), Mussolini (It) totalitaire staten (dictatuur, waarbij de dictators de
orde en tucht hebben gebracht).
Frans Ferdinand komt uit Oostenrijk-Hongarije. Een minderjarige jongen en een club die uit was op
het grijpen van de macht in Servië genaamd de Zwarte Hand die hebben ervoor gezorgd dat Frans
Ferdinand wordt neergeschoten. Dit is de directe aanleiding om de oorlog te verklaren tegen Servië.
Oostenrijk-Hongarije had een verdrag met Duitsland, Italië en Ottomaanse rijk. Serve had een verdrag
met Rusland, Rusland weer met Frankrijk en Groot-Brittannië. Hierdoor start WOI. België staat weer in
link met Frankrijk. Er komt een stroom aan vluchtelingen naar Nederland. Het is een oorlog met veel
nieuwe technieken als mijnen, tanks, machinegeweren en onderzeeërs.
1917: kiesrecht;
1919 vrouwenkiesrecht
Jaren 30: Grote crisis
Spotprent van het nationalisme en imperialisme
in 1914. Je ziet Hitler (Du), Lenin en Stalin (SU),
Mussolini (It). Je ziet het verweer van
Joegoslavië en Oostenrijk-Hongarije. Nederland
is neutraal.
WOII (1939-1945) start door het bombardement op Rotterdam in 1940, dit is de oorlogsverklaring van
Duitsland aan Nederland. Duitsland bezet Nederland met werkkampen en vernietigingskampen, vooral
Joden.
Cultuur
Kunstenaars willen een heel nieuwe weg inslaan en de kunst radicaal veranderen: kunst is niet meer
noodzakelijk een afbeelding van de realiteit, maar staat op zichzelf of vormt zelfs een eigen realiteit.
abstracte kunst. De inhoud en vorm veranderen. Het doel van kunst is het shockeren. De film- en
fotografie industrie komt op.
Vanaf 1900 komen de moderne kunststromingen op. Ze bestaan naast elkaar, waardoor er op
kunstgebied veel gebeurt. Uiteindelijk heeft het ook z’n weerslag op de literaire stromingen als
kunststroom. Kunstenaars maken iets dat afwijkt van het bestaande:
Stromingen beïnvloeden elkaar.
Nieuwe mens in zijn wereld
Nieuwe vormen: montage, collages, shockeffect.
, Modernisme = Piet Mondriaan is een kunstenaar uit het modernisme. Steeds meer abstractere kunst:
Voorstudie De Grijze Boom (1911) De Grijze Boom (1912) Bloeiende appelboom (1913)
Expressionisme = uiten van gevoelens, ervaringen, er zijn geen regels en vervormingen van de
werkelijkheid.
Dadaïsme = antikunst, antiburgerlijk anti is ontstaan tijdens WOI in Zwitserland. Collages en
mengvormen van kunst. Dadaïsten maken kunst om te laten zien dat kunst maken niets voorstelt.
Readymades = normaal voorwerp tot kunst verheffen door in een museum te zetten.
Surrealisme = er komt een grote interesse in dromen, onbewuste en associaties. Het surrealisme
slaat een nieuwe weg dadaïsme: hyperrealistisch, fantasie, geen logica/grammatica in literatuur. In NL
beperkte invloed.
Literatuur
Nederlandse literatuur periode tussen 1900-1940
Traditie en vernieuwing staan naast elkaar. Vernieuwing neemt steeds meer de overheid.
Genres in de literatuur: toneel, drama, poëzie (alle gedichten) en proza (alle verhalen).
Interbellum (1900-1940): opkomst middengroep, vrouwen als lezers.
Steeds commerciëlere uitgeverijen. Eerste bestsellers (geschreven door publieksschrijvers). Een
bestseller als er meer dan tienduizend boeken werden gedrukt en verkocht. Publiekschrijvers zijn uit
op bestsellers. Gezien als massaliteratuur, ouderwets en geen romankunst. Zij krijgen tegenstanders:
eliteschrijvers die willen vernieuwen. Eliteschrijvers Menno ter Braak en E. Du Perron waren tegen
de massaliteratuur.
Neoromantiek komt voor ‘’vingt du siècle’’ (uit de vorige eeuw). Zij willen romantische gevoelsleven,
traditie voortzetten. Dus de onvrede met de werkelijkheid en daardoor het romantische gevoelsleven
idealiseren. Het verlangen is er weer naar (onbereikbare) liefde en geluk (vgl. Fadomuziek).
Auteurs: J.J. Slauerhoff (gedichten) en Arthur van Schendel (verhalen en boeken).
Een voorbeeld hiervan is ‘’Vrouw aan het venster’’ van Slauerhof:
De vrouw kan uitkijken over de wereld, maar kan er niet aan deelnemen. Ze verlangt er naar om
iemand te knuffelen, maar er is niemand. Het romantische gevoel komt hier naar boven.
De werkelijkheid is onbevredigend. De hoofdpersonen worden gedreven door een bijna niet te
vervullen verlangen.
Bekendste werk Arthur van Schendel: ‘’vergat schip Johanna Maria’’ (1930). Moderne
stroomvaartschip, het varen met grote stroomschippen, verdrinkt en gaat over een onvervuld
verlangen van dit schip.
Modernisme gaat vaak over de werking van de geest en die zo dichtmogelijk benaderen. Het motto is
‘’de onzekere mens in een onzekere tijd.’’ Denk aan de economische crisis in de jaren 30.
Simon Vestdijk gebruikt heel modernistisch stream of consciousness = stroming van associatieve
(als je onbewust de ene gedachte met de andere verbindt) gedachten:
Meester Vissers Hellevaart – Simon Vestdijk
Een aaneenschakeling van gedachten, een uiting van literatuur waarbij modernisme is
duidelijk zichtbaar.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Evavdtoorn. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.