Een pees is een overgang tussen het spierweefsel (het contractiele deel) en het bot. Het doel van de
pees is om de kracht van de spiersamentrekking over te zetten op het bot. Dit zorgt voor beweging in
het gewricht.
Een pees bestaat uit bundels die op zich nog bestaan uit kleinere bundels vezels. Collageen vezels zijn
het grootste aandeel van een pees. Het zijn de collageenvezels die ervoor zorgen dat een pees zo sterk
is. Het aandeel aan collageenvezels is afhankelijk van welke pees men gaat onderzoeken. 10% van de
totale pees bestaat uit cellen en die cellen zijn mechanosensitief . Dit wil zeggen dat ze de eigenschap
hebben om veranderingen te kapteren in mechanische impact (rek, druk,…) en zij kunnen op basis van
die input gaan reageren en op die manier de samenstelling van een pees gaan aanpassen.
We kunnen de pezen onderverdelen in 2 groepen op basis van hun functie en samenstelling:
- Positionele pezen: hun functie is om de kracht die in de spierbuik gegenereerd wordt zo correct
en zo juist mogelijk over te brengen naar het bot. Deze spieren zijn heel stijf en gaan weinig
kracht opvangen waardoor de kleinste beweging die in de spier geproduceerd worden direct
overgezet worden in het gewricht.
- Energie-absorberende pezen: deze spieren hebben veel meer elastine vezels en kunnen dus
makkelijker uitgerekt worden. De bedoeling ervan is vooral energie absorberen. Vb. de
achillespees.
Men onderscheid 3 fasen in het breken van een pees:
1. Er is weinig reactie en geleidelijk aan komt er een beetje spanning en geleidelijk aan moet er
een beetje kracht gegenereerd worden. In deze fase gaan de collageenvezels zich oriënteren
in de richting van de rek.
2. Hier gaat beginnen weerstand gevoeld te worden en de kracht gaat worden opgedreven
3. De kracht zal zo hoog zijn dat die vezels het niet meer aan kunnen en de pees zal knappen.
De positionele pezen zijn dus zeer stijf waardoor de grafiek van fase 2 veel stijler zal zijn dan die van
de energie-absorberende pezen. De positionele pezen zullen dus veel meer weerstand bieden en deze
gaat veel minder uitrekken. De manier van uitrekking zal ook verschillend zijn. In de positionele spieren
gebeurt de uitrekking omwille van een glijden van de fibrillen. Deze gaan ten opzichte van elkaar gaan
glijden. In de energie-absorberende pezen zijn de fibrillen zodanig georganiseerd dat ze eerder gaan
werken als een veer. Deze gaan zichzelf uitrekken en dit komt door de oriëntatie van die vezels.
Als pezen op 1 of andere manier klachten gaan genereren dan ziet men vrij vaak dat die structuur
helemaal aangetast is. Er is geen verband tussen de aanwezigheid van pathologisch weefsel en de
klachtenpatronen van die mensen met peesklachten.
Er zijn enkele hypothetische modellen om de verandering van normaal naar pathologisch weefsel te
beschrijven:
- Celmodel: hier wordt vanuit gegaan dat onze cellen overbelasting van de pees kunnen
kapteren en als reactie daarop een verandering geven van de samenstelling van de matrix van
uw pees. Dus uw pees zal een andere samenstelling krijgen en dit zal dan leiden tot een
disruptie van uw collageen matrix.
1
, - Collageenmodel: hier wordt vanuit gegaan dat uw collageen door een letsel wordt gescheurd
en dit scheuren veroorzaakt inflammatie. Die inflammatie zorgt dan voor degeneratie als er
slecht herstel is.
Geen enkel van deze modellen kan een verklaring geven waarom dat tendinopathieën pijn en
functieverlies veroorzaken. Als men gaat kijken naar pezen met klachten dan ziet men dat niet die hele
pees is aangetast. Die veranderingen zullen dus niet in de hele pees voorkomen. Daarnaast ziet men
dat niet alleen binnen in de pees verschillen zijn maar ook tussen de verschillende pezen zijn er
verschillen. In de achillespees ziet men dat dit vrij diffuus is, daar zijn geen duidelijk omlijnde regio’s
die goed zijn of duidelijk omringde regio’s die slecht zijn. In de patellapees zijn die wel vrij goed omlijnd.
Peesweefsel heeft weinig zenuwen of zenuwweefsel dus er gaan weinig prikkels vanuit die pees zelf
richting de hersenen kan gaan met eindprikkels zelfs in dat fibrotisch weefsel.
Er zijn 2 plaatsen waar peesklachten tot uiting komen. Het is altijd zeer lokaal men ziet weinig
uitstraling naar grotere gebieden rondom die pezen. De achillespees is 1 van de weinige pezen waarbij
het specifiek in de buik van de pees plaatsvindt want de meeste andere tendinopathieën bevinden
zicht ter hoogte van de insertie van die pees aan het bot. Heel vaak is boven de plek van de insertie
een botuitsteeksel en dat heeft een functie nl. het beschermen van die insertie. Bv. de insertie van de
achillespees is het calcaneum en net boven het calcaneum vooral als de enkel in dorsiflexie is gaat het
botuitsteeksel zorgen voor druk op de pees. Deze druk is normaal en die zorgt bij veel trekkrachten op
de pees dat de insertie ontlast wordt.
De slijmbeurzen bevinden zich tussen spieren en pezen om overbelasting op te vangen. Die slijmbeurs
heeft voor een stukje als functie de druk op de pees verhogen. Ter hoogte van de patella zijn er weinig
van die botuitsteeksels.
Te veel druk is niet goed voor uw pezen en voor die slijmbeurs. Een bursitis (ontsteking bursa) zal niet
kunne verholpen worden door enkel een injectie. Die bursa problematiek moeten we samen zien met
die tendinopathie. Dus je moet opzoek gaan naar die overdreven druk en daarmee aan de slag gaan.
De associatie is niet altijd 1 op 1 tussen uw pijn en peesproblematiek maar er is wel duidelijk
wetenschappelijk bewijs om tendinopathiën als een perifeer probleem te zien. Dit betekent dat het
probleem zich vooral lokaal situeert.
De klinische kenmerken van tendinopathie zijn onder meer:
- Gevoeligheid bij palpatie (primaire hyperalgesie)
- Goed gelokaliseerde pijn
- Verslechterde functie
- Geen verspreiding van pijn (secundaire hyperalgesie)
Er is dus vrij veel bewijs om het als een lokaal probleem te zien onder andere ook het feit dat het
gelinkt is met belasting. Typische pijnklachten worden geprovoceerd wanneer de belasting toeneemt.
Het feit dat peesklachten vrij vaak een chronische problematiek worden moet ons attent maken op
een aantal aspecten van het CZS.
Aspecten om het niet alleen als perifeer probleem te zien:
1. Er is geen duidelijke consistentie tussen u pijn en wat men ziet op medische beeldvorming.
2. Herstel met betrekking tot pijn en functie zal niet direct terug te koppelen aan veranderingen
op die medische beeldvorming.
3. Veranderingen van de extracellulaire matrix zijn niet consequent gekoppeld aan peespijn
2
, 4. Ernstige pathologie die zich ontwikkelt tot peesruptuur, kan nooit symptomen hebben
veroorzaakt
Er zijn voor een aantal van die regio’s duidelijke aanwijzingen dat veranderingen op centraal
zenuwniveau gekoppeld zijn aan die pijnervaring van peesklachten.
Wat te doen als mensen zich aanmelden met peesklachten in uw praktijk:
1. De geschiedenis
We gaan proberen na te gaan hoeveel een toename van belasting gelinkt is aan het uitlopen van die
klachten. Typisch is een verandering van schoeisel bij lopers. Bij schouderklachten kan het komen
doordat mensen op een andere manier gaan werken door bv. hun handen hoger te moeten zetten of
bij het gebruik van ander materiaal bv. zwaarder materiaal.
De lente zou voor ons als kine het hoogseizoen zijn omdat de lente gepaard gaat met een verhoging in
belasting die zich typisch uit in klachten van de patella, achillespees,…. Je gaat bv. terug in de tuin
beginnen werken, meer bewegen na nieuwjaar enz. dus dit zou al voldoende zijn om mee aan de slag
te gaan.
Dit komt vrij vaak voor en sowieso hoe ouder men wordt hoe meer kans men heeft. Afhankelijk van
welke populatie kunnen de prevalenties heel sterk variëren. Bv. laterale epicondylopathie, de
prevalentie in de algemene populatie is 1,3% terwijl de prevalentie in een groep tennisspelers 40% is.
Patellatendinopathie komt voornamelijk voor bij overbelasting in sporten waarbij men moet springen
zoals badminton, basket,….
2. Pijn en pijngedrag
Typisch zien we dat de piek van pijn 24 uur na de activiteit plaatsvindt. Typisch pijngedrag per pees:
- Achillespees: ochtendstijfheid en pijn
- Patellaire en hamstringpees: pijn bij zitten
- Epicondylopathie: pijn neemt toe met pols verlenging
- Rotator cuff pezen: pijn bij externe rotatie schouder (vaak met schouderhoogte)
3. Gebied van pijn
Normaal gezien komt de pijn vrij specifiek op 1 plaats voor. Als er toch een verspreiding is van die pijn
dan moet je gaan denken aan mogelijke klachten die daaraan gepaard gaan die niet specifiek wijzen
op een perifeer probleem.
4. Risico factoren
Risicofactoren die de pezen meer kwetsbaar maken voor belasting (inclusief therapie): geslacht,
leeftijd, obesiteit, systemische aandoeningen (vb. diabetes, menopauze) en levensstijl (roken).
5. Inspectie
Dan gaan we kijken naar de spieren zelf en niet alleen de spieren van de pees die aangetast is maar
ook de rest van de kinetische keten. Dus ook kijken naar de spieren die zich daarboven of onder
bevinden. Fysiek onderzoek: Hoe absorbeert en verplaatst de persoon de belasting in zowel één been
als bilaterale activiteiten? In het algemeen: Gegradeerde belasting van de pees tot voldoende
informatie over pees pijn en capaciteit is verkregen.
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur janabek. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.