Leerpad C - dieetleer
1. Voeding bij hypertensie
1.1 Inleiding
Hoge bloeddruk of hypertensie (≥140/90 mmHg) is een verhoogde
arteriële bloeddruk, zowel systolische als diastolische → 8%-18% bij volw
waarvan 50% >65j
Risicofactoren HVZ: roken, hypercholesterolemie, hoge bloeddruk
o Langdurige verhoogde bloeddruk → leidt tot mindere werking
hart en nieren, hersenbloeding of oogbeschadiging
Behandeling: medicatie of aanpassing levensstijl bv. niet roken,
meer bewegen, betere controle stress, betere voedingsgewoonten
Symptomen: meestal asymptomatisch, hoofdpijn, duizelig, vliegjes
voor de ogen en slaapstoornissen, zweten, hartkloppingen,
spierzwakte, krampen, buikpijn, nierkolieken, huidafwijkingen
o Beklemming borstreek, kortademigheid bij inspanning, pijn
benen bij wandelen en impotentie → door gevolgen toestand
hart-en bloedvaten
Oorzaken: obesitas, veel alcohol, weinig beweging, stress,
erfelijkheid
Voedingsmaatregelen en dieet: energiebeperkt dieet om
overgewicht en obesitas te voorkomen
o Minder alcohol drinken: drinken van alcohol verergerd
bloeddruk, kan behandeling hypertensie doen afnemen – toch
kunnen mensen die niks drinken een hogere BD hebben dan
mensen die 1-2 drinken → drink dus 1-2 glazen i.p.v. 10
o Meer visvetten: Ω-3-vetzuren zijn onverzadigde vetten →
1x/week vis bv. makreel, sardines, paling, haring, forel,
maatjes, zalm
1.2 Natriumbeperking
Minder zout (natriumbeperkt dieet), Na (NaCl) onder de
vorm van keukenzout of tafelzout bepaalt lichaamsvocht
en druk slagaders
o Effect van dit dieet hangt af van persoon tot
persoon, ene is ‘zoutgevoeliger’ dan andere (=
mate waarin persoon het overtollige Na kan
, uitscheiden uit lichaam bij grote hoeveelheid zout in voeding),
dit dieet kan 2 doelen hebben:
Verlaagt de bloeddruk: bij obesitas kan er een
energiebeperkt dieet komen dat beter is dan
natriumbeperkt dieet, gewicht verminderen kan risico’s
verminderen
1.2.1 Soorten natriumbeperkte diëten – niet direct
gezond
3 soorten nl: licht, matig en sterk natriumbeperkt dieet (400-2400mg
Na/dag)
Alle voedingsmiddelen behalve suiker en olie bevatten Na. Brood,
kaas, charcuterie (bereid vlees en viswaren) en kant-en klare
producten/gerechten
Licht natriumbeperkt dieet: bij koken of aan tafel geen zout,
alsook geen gerechten die industrieel bereid, kant- en klaar zijn met
veel zout zoals:
o Soeparoma, ketchup, kant- en klare kruidenmengsels (voor
vlees, vis en gevogelte), kant-en klare sauzen en soepen of
gerechten uit blik of diepvries, bouillonblokjes, blik-of
glasgroenten, kruidenmix spaghetti of macaroni, vlees en
viswaren, kaas, zoute snacks, cornflakes of ontbijtgranen,
restaurant- en gemeenschapsvoeding
Matig natriumbeperkt dieet: zelfde als licht beperkend met
natriumarm brood of beleg (dieetwinkel)
Sterk natriumbeperkt dieet: zelden door weinige haalbaarheid →
ook natriumarm brood en beleg
o Combinatie met vochtbeperking: bij sterke decompensatie
hart en oedeem in lichaam, met oligurie en anurie
Normale Matig natrium- Sterk natrium-
voeding (licht beperkt dieet beperkt dieet
natrium- ± 1000mg- ± 400mg/dag
beperkt dieet) 1200mg/dag
± 2000-
2400mg/dag
Brood Gewoon Gewoon Zoutarm
Kaas Gewoon/licht Zoutarm Zoutarm
gezouten
Vleeswaren Gewoon Zoutarm Zoutarm