Inleiding
Alle info over olod te vinden in eerste PPT.
Hoorcollege 1: Wat is intelligentie?
1. Intelligentie in de naïeve psychologische theorie
o Standpunten m.b.t. intelligentie
o Intuïtieve mensenkennis
o Wat denkt een leek over intelligentie?
o Taak van de psychologie
2. Wetenschappelijke afbakening van het begrip
o Academische intelligentie
o Intelligentie: wat de test meet
o Wetenschappelijke definities
o Niveaus van intelligentie: A, B en C
o Niet slechts één definitie: wat nu?
1.1 intelligentie in de naïeve psychologische theorie
Onderzoek van sternberg
Wat denkt een leek over intelligentie?
Impliciete theorie over intelligentie
o Iedereen heeft een theorie over intelligentie maar impliciet
Inschatting van intelligentie bij anderen correleert hoog met resultaten uit intelligentietesten (bij iemand die
je goed kent)
Breder en diffuser beeld van intelligentie dan de wetenschap:
o Ook alledaags functioneren in rekening genomen
o Common sence idee van intelligentie
Taak van psychologie als wetenschap
Vanuit veelheid aan opvattingen: begrip intelligentie afbakenen
Door middel van onderzoek: definitie formuleren
Wetenschappelijke opvattingen onderscheiden zich van ‘leken’-opvattingen:
o Zo zuiver mogelijk gedefinieerde en meetbare concepten.
o Theorieën, hypothesen en verwachtingen over psychologische verschijnselen worden getoetst
1.2 Wetenschappelijke afbakening van het begrip
Intelligentie in onderzoek = afgebakend tot ‘academische’ intelligentie
o Schoolse taken en problemen die een vastgesteld doel, een vaste structuur en vaststaande
onderdelen hebben
Boring: wat de test meet
Definitie van Boring uit 1923: "Intelligentie is dat wat de test meet"
o Definitie = circulair -> klopt niet volledig (de twee elementen van de definitie hebben elkaar nodig
om een verklaring te geven)
o Zeer veel gebruikt
o Eerder verwarrend dan helder, meer kwaad dan goed gedaan
1
,1.3 Niveaus van intelligentie: A, B, C
Niveau A:
o Aangeboren potentieel tot intelligent handelen
o Ligt vast in de fysieke hersenstructuren
o Cultuuronafhankelijk en stabiel
o Niet meetbaar en is daarom een theoretische veronderstelling
Intelligentie B:
o Interactie tussen genetische aanleg en omgevingsinvloeden/leerervaringen
o Mede afhankelijk van:
Opvoeding
Leefomstandigheden voor en na de geboorte (voeding, culturele gewoonten)
Onderwijs
Levenservaringen
o Cultuurgebonden en veranderlijk
Kijk op intelligentie
o In principe meetbaar
Intelligentie C:
o Wat een intelligentietest meet
o De gemeten intelligentie van een persoon
-> meeste wetenschappelijke definities van intelligentie: op niveau van intelligentie B en intelligentie C
1.4 Niet 1 definitie: wat nu??
Er is geen vaste definitie van intelligentie, gaat ook niet bevraagd worden
Verschillende moderne definities van intelligentie :
o Nadruk op allerlei onderliggende verstandelijke cognitieve processen en vaardigheden
o Belang van “metacognitie” (het meer of minder gericht sturen van de eigen cognitieve processen en
vermogens)
o “Uitvoeringsprocessen” komen in meer dan 40 % van de moderne definities voor en in slechts 10 %
van de oudere definities
o “Abstract redeneren” in helft van de moderne definities
o Vermogen tot probleem oplossen
o Vermogen om te leren en zich aan te passen aan nieuwe taken en nieuwe omstandigheden komt
men regelmatig tegen.
Mogelijke definitie
Intelligentie is een conglomeraat van verstandelijke vermogens, processen en vaardigheden, zoals abstract,
logisch en consistent kunnen redeneren, relaties kunnen ontdekken, leggen en doorzien, problemen oplossen,
regels kunnen ontdekken in schijnbaar ongeordend materiaal, met bestaande kennis nieuwe taken kunnen
oplossen, zich flexibel aanpassen aan nieuwe situaties, in staat zijn leervermogen te tonen zonder directe en
onvolledige instructies.
2
,Hoorcollege 2: Geschiedenis en theorieën rond intelligentie
2.1 Geschiedenis van intelligentie
Wetenschappers bestuderen al meer dan honderd jaar het fenomeen van intelligentie
Veel verschillende soorten onderzoek
Veel verschillende theorieën
Belangrijk om deze achtergrond mee te hebben om de huidige modellen te begrijpen
2.1.1 2 grote stromingen in intelligentieonderzoek
2.2 Psychometrische theorieën rond intelligentie
Gebaseerd op statistische analyses
Uit statistisch onderzoek: één factor intelligentie of meerdere factoren die samen intelligentie vormen
2.2.1 Spearman
Pionier op vlak van factoranalyse (statistiek: rangcorrelatiecoëfficiënt)
Eén van de eerste onderzoekers: constructie van een theoretisch intelligentiemodel
Vond positieve correlaties tussen enerzijds eenvoudige sensorische en motorische proefjes en anderzijds
schoolse prestaties
Theorie van Spearman
Intelligentie = ‘g’ of general intelligence
g-factor
o = latente variabele die de correlaties veroorzaakt tussen de verschillende maten van cognitieve
vaardigheid
o = gemeenschappelijke variantie tussen de diverse maten van cognitieve vaardigheid (wat de
verschillende maten van cognitieve vaardigheid gemeenschappelijk hebben)
-> single factor model of intelligence
o Zou het wel kloppen? Kan 1 factor (g) de intelligentie bepalen?
Mensen kunnen in veel factoren slim zijn en in andere minder
Naast g-factor ook meer specifieke factoren = s-factoren
o g = algemene mentale activiteit
o s = mentale activiteiten die specifiek voor één taak nodig zijn rest
van de variantie
o Omwille van “g” én “s” ook tweefactorentheorie van intelligentie genoemd
3
, Spearman: intelligentietest
Eerste intelligentietesten gebaseerd op idee: intelligentie = 1 factor
o Stanford-Binet intelligentietest van Terman
o Eerste Wechlerschalen
Kritiek op Spearman
Eén algemene intelligentiefactor en daarnaast vele kleine, specifieke factoren = veel te eenvoudig volgens
andere onderzoekers
Verschillende onderzoekers:
o Geen één algemene intelligentiefactor
o Wel verschillende intelligentiefactoren zijn die slechts in beperkte mate overlappen
Geen enkelvoudige maar meervoudige theorie van intelligentie
2.2.2 Thurstone: Primary Mental Abilities
Ontwikkelt de statistische techniek van de multiple factoranalyse (= statistische techniek)
Theorie over de ‘primary mental abilities’
Op basis van factor analytisch onderzoek op een uitvoerige batterij van 57 tests
Theorie van Thurstone
Thurstone niet eens met Spearman
Thurstone zocht naar meerdere onafhankelijke factoren met een eenvoudige structuur
>< Spearman: 1 algemene factor “g”
Volgens Thurstone bestaat “g” niet = statistisch artefact
Later compromis: een algemene vorm van intelligentie + zeven specifieke sub vormen
Zeven onafhankelijke factoren = ‘Primary mental abilities’
7 primaire mentale vaardigheden (Thurstone)
1. Verbaal inzicht/verbaal begrip (verbal comprehension V)
Het begrijpen van woorden en geschreven tekst
2. Woordvlotheid (word fluency Fw)
Het snel kunnen bedenken van woorden die voldoen aan een bepaald criterium
3. Rekenkundig inzicht/cijferen (numerical facility N)
Snel en accuraat eenvoudig rekenwerk kunnen uitvoeren
4. Visueel-ruimtelijk inzicht (spatial visualization S)
In gedachten objecten kunnen manipuleren
5. Associatief geheugen (associative memory Ma)
Aangeboden informatie kunnen onthouden
6. Waarnemingssnelheid (perceptual speed P)
De snelheid waarmee informatie wordt waargenomen en verwerkt
7. Logisch redeneren (reasoning)
Logisch kunnen nadenken
Kritiek op Thurstone + uitbouwen
Kritiek:
o Spearman (1939) behoudt een extreme positie: gegevens toch indicatief voor één factor (g)
Verder bouwen op theorie van Thurstone:
o Meeste psychologen volgen Thurstone
o Begrijpbare factoren = link naar de praktijk
o Door andere onderzoekers zelfs sterk uitgebreid
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur alexanderwillems1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
