IJ ER§
ISSN: 2149-5939
International Journal of Social Sciences and Education Research
Online, http://dergipark.gov.tr/ijsser
Volume: 3(5), 2017
Ulusal ve uluslararası matematik sınav sorularının karşılaştırılmalı olarak
anlaşılırlığının incelenmesi1
Comparative analysis of comprehensibility national and international mathematics exam
questions
Necla Turanlı2 Ayşe Kıran3 Ali Haydar Eş4 Meltem Coşkun5
Received Date: / 2017 Accepted Date: / 2017
Öz
Bu araştırmanın amacını Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA), Uluslararası Matematik ve Fen
Eğilimleri Araştırması (TIMSS) ve Temel Eğitimden Orta Öğretime Geçiş Sistemi (TEOG) sınavlarında sorulan
matematik sorularının yabancı dilde olanlarını Türkçe ile karşılaştırarak çevirilerinin incelenmesi, Türkçe olan
ve Türkçeye çevrilmiş soruların matematiksel açıdan anlaşılırlığının karşılaştırılarak araştırılması oluşturmak-
tadır. Bu amaç doğrultusunda PISA ve TIMSS sınavlarının açıklanan İngilizce ve Türkçe soruları eşleştirilerek
dil açısından anlaşılabilirliği incelenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda İngilizceden Türkçeye çevrilen
ve/ya da uyarlanan PISA sorularının genellikle doğru, anlaşılır nitelikte olduğu saptanmıştır. Kimi sorularda
görülen anlatım bozuklukları soruların anlaşılmasını çoğu zaman engellemese de dikkat dağıtabileceği düşünül-
mektedir. İngilizceden Türkçeye çevrilen ve/ya da uyarlanan TIMSS sorularında soruların anlaşılmasını engelle-
yecek anlatım bozuklukları saptanmamıştır.
Anahtar sözcükler: PISA, TIMSS, TEOG, matematik
Abstract
The scope of the research is the mathematics questions that are asked to solve in examinations that are PISA,
TIMSS and TEOG. This research is assess the intelligibility of the questions in each of the examinations from
mathematical point of view. This is an accomplished by comparing these examinations: ones in foreign lan-
guages their Turkish translations and Turkish examination. For this purpose, PISA and TIMSS examinations in
English and Turkish languages are described in terms of comprehensibility by matching questions. Translated
and/or adapted from English to Turkish of PISA questions has been determined as correct and clear. In TIMSS
questions that are translated and/or adapted from English to Turkish, incomprehensibility which prevents the
understanding of the problem was not found.
Keywords: PISA, TIMSS, TEOG, mathematics
1
Hacettepe Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Birimi tarafından desteklenen bu çalışma 8-10 Eylül 2017 tarihinde
yapılan ICSSER - 4nd International Conference on Social Sciences and Education Research’ta Sözlü Bildiri olarak
sunulmuştur.
2
Prof. Dr., Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Matematik Öğ-
retmenliği Programı, Ankara, TÜRKİYE, turanlinecla@gmail.com
3
Prof. Dr. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, Fransız Dili ve Edebiyatı Ana-
bilim Dalı, Ankara, TÜRKİYE, aysek@hacettepe.edu.tr
4
Prof. Dr., Başkent Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Matematik Öğret-
menliği Programı, Ankara, TURKİYE, haydares@baskent.edu.tr
5
Yüksek Lisans Öğrencisi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, TURKİYE,
meltem.coskun10@hacettepe.edu.tr
Copyright © 2015 by IJSSER
ISSN: 2149-5939
, 1893
Turanlı N., Kıran, A., Eş, A.H., Coşkun, M. (2017). Ulusal ve uluslararası matematik sınav sorularının karşı-
laştırılmalı olarak anlaşılırlığının incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Rese-
arch, 3(5), 1892-1903.
1. Giriş
Uluslararası yapılan ve birçok ülkenin katıldığı sınavların başında Uluslararası Öğren-
ci Değerlendirme Programı (Programme for International Student Assessment: PISA) ve Ulus-
lararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması (Trends in International Mathematics and
Science Study: TIMSS) gelmektedir. Son yıllarda gerçekleştirilen PISA ve TIMSS uygulamala-
rına düzenli olarak katılan ülkemizin matematik testi başarı sonuçları alt düzeylerde yer
almaktadır.
PISA sınavı Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından üçer yıllık dönem-
ler halinde uygulanan ve 15 yaş grubu öğrencilerin kazanmış oldukları bilgi ve becerileri değer-
lendiren bir araştırmadır (http://pisa.meb.gov.tr/?page_id=18). Uygulamanın ilki 2000 yılında
gerçekleştirilmiştir. Bunu takiben 2003, 2006, 2009, 2012 ve son olarak da 2015 yılında uygu-
lama gerçekleştirilmiştir. PISA uygulamasına katılan ülkeler ve ülkelerin sayısı her dönem de-
ğişmektedir. Bu uygulamaya 2000 yılında 43 ülke, 2003 yılında 41 ülke, 2006 yılında 57 ülke,
2009 ve 2012 yılında 65 ülke, 2015 yılında ise 72 ülke katılmıştır (EARGED, 2005; EARGED,
2010; ÖDSGM, 2015; ÖDSGM, 2016). İlk kez 2003 yılında sınava katılan ülkemiz öğrencileri
matematik testi sonuçlarına göre 28. sırada yer alırken, 2009 yılında 41, 2012 yılında 44 ve
2015 yılında 50. sırada yer almıştır.
TIMSS sınavı Eğitim Başarılarını Değerlendirme Kuruluşu (IEA) tarafından dörder yıllık
dönemler halinde uygulanan, 4 ve 8. sınıf öğrencilerinin fen ve matematik alanlarında kazandık-
ları bilgi ve becerilerinin değerlendirildiği bir tarama araştırmasıdır (http://timss.meb.gov.tr/).
Uygulamanın ilki 1995’te gerçekleştirilmiştir. Ardından 1999, 2003, 2007, 2011 ve son olarak
da 2015 yılında uygulama gerçekleştirilmiştir. Bu uygulamaya katılan ülkeler ve ülkelerin sayısı
da her dönem değişmektedir. İlk kez 1999 yılında sınava katılan ülkemiz matematik testi sonuç-
larına göre 38 ülke arasında 31. sırada yer almıştır (EARGED, 2003). 8. sınıf matematik testi
sonuçlarına göre 2007 yılında uygulamaya katılan 50 ülke arasında 30. sırada, 2011 yılında 42
ülke arasında 24. sırada ve son olarak uygulanan 2015 yılında ise 39 ülke arasında 24. sırada yer
almıştır (EARGED, 2011; YEĞİTEK, 2014; ÖDSGM, 2016).
Uluslararası yapılan PISA ve TIMSS uygulamalarında başarı düzeyi düşük olması birçok
araştırmacıyı bu sınavlardaki başarısızlık nedenlerinin araştırılmasına yönlendirmiştir. Yapılan
araştırmalara göre öğrencilerin başarısızlığında çeşitli etmenler rol oynamaktadır: Aile, öğret-
men, ezberci eğitim sistemi, sınav kaygısı… (Yıldırım, 2000; Keçeli-Kaysılı, 2008; Akbaba
Altun ve Çakan, 2008). Bu çalışmada ise söz konusu sınavlarda öğrencilerin başarısızlığında
etken olabilecek bir başka boyut incelenmiştir. Alan yazınında bu sınavlardaki soruların çeviri-
lerine değinilmediği için başarısızlık nedenlerden biri de soruların yanlış, eksik ya da kötü çevi-
risinden kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle bu araştırmanın kapsamını PISA,
TIMSS ve TEOG sınavlarında sorulan matematik sorularının yabancı dilde olanlarını Türkçe ile
karşılaştırarak çevirilerinin incelenmesini, Türkçe olan ve Türkçeye çevrilmiş soruların matema-
tiksel açıdan anlaşılırlığının karşılaştırılarak araştırılması oluşturmaktadır.
2. Literatür
Küçük, Şengül ve Katrancı (2014) çalışmalarını ilköğretim matematik öğretmenliğinde öğ-
renim görmekte olan 99 öğretmen adayı ile gerçekleştirmişlerdir. Araştırmanın amacı ilköğretim
matematik öğretmen adaylarının TIMSS uygulamasına ilişkin görüşlerini tespit etmektir. Bu
Copyright © 2015 by IJSSER
ISSN: 2149-5939
