Economie van de Managementwetenschappen (BCU194OW)
Class notes
Alle collegeaantekeningen voor Economie van de Managementwetenschappen!
18 views 0 purchase
Course
Economie van de Managementwetenschappen (BCU194OW)
Institution
Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Dit document bevat alle aantekeningen van de colleges van het vak Economie van de Managementwetenschappen op de Radboud Universiteit! Er is veel gebruik gemaakt van plaatjes, wat zorgt voor het beter begrijpen van de stof. De aantekeningen zijn in het Nederlands, maar bevat wel Engelse termen.
Ko...
Economie van de Managementwetenschappen (BCU194OW)
All documents for this subject (2)
Seller
Follow
rebeccavis
Reviews received
Content preview
Aantekeningen Economie van de
Managementwetenschappen
Inhoudsopgave
Hoorcollege 1 Inleiding - Jan Verhoeckx – 7 november 2023.................................................................2
Hoorcollege 2 Handel, Specialisatie en Markten - Jan Verhoeckx – 10 november 2023.........................6
Hoorcollege 3 Markten, overheidsingrijpen en marktfalen - Jan Verhoeckx - 13 november 2023........11
Hoorcollege 4 Marktfalen - Jan Verhoeckx - 17 november 2023..........................................................17
Hoorcollege 5 Introductie disciplinaire deel – Huub Ploegmakers – 20 november 2023......................22
Hoorcollege 6 Internationale handel, globale stromen handel en arbeid – Huub Ploegmakers – 24
november 2023....................................................................................................................................26
Hoorcollege 7 Globalisering: financiële markten – Arnoud Lagendijk – 27 november 2023.................32
Hoorcollege 8 Ongelijkheid en welvaart in internationaal perspectief – Jan Verhoeckx – 1 december
2023......................................................................................................................................................39
Hoorcollege 9 Lokale milieuproblemen – Huub Ploegmakers – 4 december 2023...............................46
Hoorcollege 10 Globale milieuproblemen – Huub Ploegmakers – 8 december 2023...........................51
Hoorcollege 11 Verstedelijking: verklaring co-locatie – Arnoud Lagendijk – 15 december 2023..........57
Hoorcollege 12 Verstedelijking: polarisatie – Arnoud Lagendijk – 18 december 2023.........................63
Hoorcollege 13 – Economie van de ruimtelijke ordening – Huub Ploegmakers – 22 december 2023. .74
1
,Hoorcollege 1 Inleiding - Jan Verhoeckx – 7 november
2023
25-30% van het tentamen bestaat uit het algemene deel met multiple-choice vragen. Goed opletten!
Kunnen kleine gemene dingen in de vragen zitten.
Economie is een manier van kijken. Een perspectief.
Economie gaat over (economische) interactie en de creatie van waarde.
Hoe doel zo efficiënt mogelijk bereiken?
Als gecreëerde waarde toeneemt economische groei (vaak het doel).
Belangrijke vraag: wat is waarde?
De verwachte vervulling van behoeften en wensen?
Subjectief: iets heeft waarde, omdat mensen die waarde eraan toekennen.
Per Bylund (extremistisch denker): armoede is het startpunt. De echte vraag is wat veroorzaakt
welvaart? Niet wat veroorzaakt armoede.
Vroeger bijna iedereen arm. Veel mensen uit de armoede gehaald. Tegenwoordig veel mensen
welvarend, maar een deel ook nog arm.
Economische groei (welvaart) is een relatief ‘jong’ fenomeen (de hockeystick).
Belangrijke vraag: wat is de oorzaak (conditie)?
↓
Economische groei komt van productiviteitsgroei.
Rijke landen zijn productiever, daardoor meer economische groei.
In West-Europese landen wordt er minder gewerkt, maar productiever gewerkt. In bijv.
Aziatische landen moet er veel meer gewerkt worden om hetzelfde te verdienen.
Waarom is er productiviteitsgroei?
Private eigendomsrechten (en gerelateerde instituties). Daarvoor nooit zeker, hoger iemand
kon het altijd afpakken. Dus waarom je best doen? Waarom innovatie? Want bij succes,
wordt het afgepakt.
Markten: handel faciliteert specialisatie.
Prijzen sturen gedrag: wat wordt er geproduceerd? Door wie? Hoe wordt het geproduceerd?
Hoeveel wordt er geproduceerd? Wie krijgt het?
Bedrijven: investeringen, schaalvoordelen en technologie
We worden allemaal gestimuleerd om ons efficiënt en productief te gedragen.
Hoger loon met diploma meer mensen gaan studeren.
Economie en keuzes
De economie is de optelsom van alle individuele keuzes van personen en bedrijven.
Mensen maken een afweging tussen de individuele kosten en opbrengsten van hun keuzes denken
beter af te zijn na de keuze.
Maar: mensen weten vaak niet waar ze aan beginnen?
Hoe maken we deze keuzes?
Binnen de traditionele economie gaan we uit van ‘rationeel’ en ‘optimaliserend’
gedrag/keuzes.
Inmiddels veel aandacht voor ‘bounded rationality’ en ‘cognitive biases’
o Bounded rationality: mensen willen rationeel zijn, maar zijn niet slim genoeg
hiervoor. Je weet niet de consequenties van al je keuzes.
2
, o Cognitive biases: je maakt het voor jezelf makkelijker door je aan bepaalde
vuistregels vast te houden. Want je wil niet elke keer je hoofd breken over wat de
optimale keuze was.
Geeft verkeerd beeld van de werkelijkheid.
We onderschatten de kosten van de toekomst.
Overheden gebruiken wetten, regels en prikkels om deze keuzes te beïnvloeden.
Bijv.: collegegeld krijg je subsidie voor. Werkelijk collegegeld is 11.000. Je betaalt slechts 2300.
Betaald door belastingbetaler. Overheid wil je stimuleren om te studeren.
Het economische probleem
Wat moet er worden geproduceerd?
Hoe moet dit worden geproduceerd?
Wie krijgt de geproduceerde goederen en diensten?
In een markteconomie: prijzen
Het produceren van waarde is gebaseerd op ‘resources’
Deze ‘resources’ kunnen op verschillende manieren en voor verschillende doelen worden ingezet
Hierdoor is elke keuze een trade-off
Economie: wat is de meest effectieve en efficiënte manier om de beschikbare resources in te zetten
om een doel te bereiken (waarde te creëren)?
Hoe kunnen we zoveel mogelijk waarde creëren met de beschikbare resources?
De behoeften ‘oneindig’, de middelen niet schaarste
Voor ons (consumenten) voornamelijk tijd en geld
Schaarste keuzes
Keuzes competitie
Competitie optimale allocatie van middelen (resources)
Optimale allocatie van middelen efficiëntie en ongelijkheid
Economen zijn het eens over oplossing klimaatverandering: schade aan milieu moet doorberekend
worden. Dan lost het zich vanzelf op.
Keuzes
We maken de gehele dag door (onbewust) keuzes
Hierbij kijken we naar de opbrengsten en kosten van die keuzes.
Economen gaan verder: ‘there is no such thing as a free lunch’ je offert tijd op om de lunch op te
eten.
Opportunity costs = de ‘netto waarde’ van je tweede keuze
Waarde van de tweede keuzes – de expliciete kosten van de tweede keuze
Beïnvloeden gedrag en keuzes
Probleem: overheid kijkt alleen naar kosten. Niet naar opbrengsten, want moeilijk in te schatten.
De echte prijs van Ikea meubels:
Lijkt goedkoop
Maar kost ook tijd. Als je denkt dat het goedkoop is, vind je je vrije tijd niks waard.
Je moet ook kijken naar je gemiste opbrengstkosten: bijv. werken, sporten, etc.
De ‘echte’ kosten van elke keuze zijn het alternatief dat je opgeeft (relatieve prijzen?)
Voor elke keuze:
3
, • Waarde van die keuze (nut/welvaart/geluk) hoe te meten?
• Expliciete kosten van die keuze Wat kost het?
• Impliciete kosten van die keuze Wat moet ik er voor opgeven? (= opportunity costs)
Economische kosten (economic costs) expliciete & impliciete kosten
Welke keuze is de juiste?
• De keuze met een hogere “waarde” dan de “economische kosten”
• Economic rent verschil tussen “ waarde” en de “ economische kosten”
Sunks costs (gezonken kosten)
Kosten die niet (geheel) kunnen worden teruggedraaid
Sunk cost fallacy onterecht rekening houden met gezonken kosten (sunk costs) bij
besluitvorming
Gezonken kosten beïnvloeden onze emoties we ervaren ze als verlies
Grove regels:
o Als eerder gemaakte kosten niet meer kunnen worden teruggedraaid, dien je deze
niet mee te nemen in de huidige afwegingen
o Als eerder gemaakte kosten (gedeeltelijk) kunnen worden teruggehaald, dien je deze
terug te draaien kosten als expliciete kosten mee te nemen in de huidige afwegingen
Tentamenvraag: wat zijn de opportunity costs in deze situatie?
De echte kosten van
Je kan opofferingskosten en “economic rents” breed toepassen:
• Kosten/opbrengsten van consumptie
• Kosten/opbrengsten van investering
• Kosten/opbrengsten van productie
• Kosten/opbrengsten van bedrijfskeuzes
• Kosten/opbrengsten van beleid
Maar ook:
• Kosten/opbrengsten van studie en studiekeuze
• Kosten/opbrengsten van baan
• Kosten/opbrengsten van relatie
Altijd kijken naar de alternatieve keuze! Wat had dat gekost/opgeleverd?
Hoeveel dan?
Bij opportunity costs zien we welke keuze ‘optimaal’ is bij meerdere mogelijkheden.
Vraag: hoeveel van iets moeten we kopen, produceren, onze tijd aan besteden, etc.?
Rationeel en optimaliserend gedrag:
Welke keuze (hoeveelheid) levert de hoogste uitkomst?
M.a.w.: wat is de meest efficiënte keuze? Welke hoeveelheid levert de hoogste winst, het
meeste geluk, het meeste nut op?
Gebruik maken van marginale analyse. Marginale opbrengst en marginale kosten kunnen per extra
product verschillen.
Marginale opbrengsten
• Wat levert één extra product op?
Marginale kosten
• Wat zijn de kosten van één extra product?
Dit is niet altijd constant (meestal niet)!
• Diminishing/increasing marginal costs/benefits
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rebeccavis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.71. You're not tied to anything after your purchase.
