Summary
staatsrecht samenvatting toon moonen
- Course
- Institution
staatsrecht samenvatting toon moonen
[Show more]
Seller
Follow
xxxb
Reviews received
Content preview
StaatsrechtSchilderij = begin van België, nadien nog hele evolutie doorgemaakt
Tekst = moment dat Belgische onafhankelijkheidsverklaring wordt
voorgelezen
= in opdracht stadsbestuur Brussel
= tafereel septemberdagen 1830
Belgische landschap?
Federale volksvertegenwoordigers in de kamer
Mathias de Clercq = burgermeester stad Gent
Yasmine Kherbache
1. De basics van het Belgisch publiekrecht 1.1 Publiekrecht
1.1.1 Wat is recht?
België = een meergelaagde, democratische rechtsstaat in Europa
– zinvol, niet willekeurig (ratio), een geheel van waarden en normen
→ 'orde brengen in wat anders chaos zou zijn' (openbare orde) – in chaos
stelt een mensenleven weinig voor
Het recht streeft de visies op rechtvaardigheid na.
Recht = middel om de samenleving te ordenen en vorm te geven
Ambitie: regels opstellen om de orde te herstellen, maatschappij vatten
door er orde en voorspelbaarheid in te brengen
bv. rood licht afschaffen → orde verstoord → regel opstellen → weten wat
te doen → stoppen
– vegetarisch zijn: zelf opgelegde (filosofische) regel, geen
rechtsregel
– slaan en verwondingen: moreel verwerpelijk → omgezet in
rechtsregel = zowel rechtsregel als morele regel
→ morele, filosofische regels overlappen met recht.
Wat als: Overheid maakt irrationele beslissing? Wordt verworpen
door hoger opgestelde regels.
= een rationeel (systematisch en logisch) opgebouwd geheel van
precies afgelijnde begrippen en normen waaraan van overheidswege
erkende/opgelegde sancties kleven, die langs (genormeerde)
instellingen kunnen worden afgedwongen en waarvan de bedoeling
is de openbare orde in de samenleving te organiseren, te handhaven
of te herstellen.
1
, Recht = systeem dat beroept op eigen begrippenkader = afkomstig
van overheid
= onderdeel van de maatschappij en weerspiegelt die in grote mate
= poging van de mens om de maatschappij te vatten door er orde
en voorspelbaarheid in te brengen op de manier die de
gemeenschap het beste lijkt
is in staat om de afdwinging van de regel te garanderen; ze kan je
dus verplichten de regel na te leven, desnoods door dwang of
sancties
Vormt een geheel van overkoepelende principes en specifieke
regels, die een onderlinge samenhang vertonen en elkaar niet
tegenspreken
Niet alle regels = recht!
Bv. student die van ouders steeds om middernacht thuis moet zijn =
duidelijk onderworpen aan regel, maar geen rechtsregel
Louter morele regels, religieuze regels of filosofische regels
rechtsregels
1.1.2 Wat is publiekrecht?
Privaatrecht: beheerst de situatie van en de relatie tussen particuliere
(rechts)personen. (tussen de individuele burger & zijn relaties met
andere burgers)
– huwelijksrecht, vestigingsrecht, afstammingsrecht, erfenisrecht,...
Publiekrecht: beheerst de situatie tussen overheid en particuliere
(rechts)personen en overheden onderling.
(tussen de overheid en de burger)
– belastingrecht, grondwettelijk recht, bestuursrecht,... Moeilijk
geval:
•studentenjobs (arbeidsrecht)
→ part. VS part. = privaatrecht
→ fel gereguleerd door de overheid (ziekteverlof, max. aantal
uren,...) = publiekrecht
= beetje van beide
• burenruzie (= gerechtelijk recht)
→ overheid heeft niets te maken met een persoonlijke kwestie =
privaatrecht → gerechtshof bepaalt heel de organisatie
(rechtbank,...) = publiekrecht
2
, = beetje van beide
Staatsrecht = integraal publiekrecht, gaat over;
- de organisatie en de werking van en de verhoudingen tussen de
overheden
- de elementaire aspecten van de rechtsverhouding van de overheden met
de burger
De organisiatie van overheid & haar relatie met de burgers, die zowel
rechten als plichten hebben, spelen een centrale rol
België is een meergelaagde, democratische rechtsstaat in Europa
1.2 De Belgische Staat
1.2.1 Wat is een staat?
❖ Een staat heeft een (constitutieve bestandsdelen) :
➢ Permanente bevolking (onderdanen en niet-onderdanen) met
nationaliteit van de staat (= min of meer vaste groep personen)
staat kan ook gezag uitioefenen over personen die niet zijn nationaliteit
hebben, als ze zich op zijn grondgebied bevinden
uitoefening gezag op personen noodzakelijk exclusief verbonden aan
1 staat
➢ Afgebakend gebied (=grondgebied) Zowel luchtruim (= gebied boven
landoppervlakte & territoriale zee) , zeegebied (territoriale zee = tot max.
12 zeemijl) ( onderworpen aan int’le verdragen) als grond
= wel exclusief; territorium behoort slechts tot het grondgebied van één
staat Draagt bij aan gelijkheid en rechtszekerheid onder staten
Exclusieve economische zone = tot max 200 zeemijl
Continentaal plat = deel van zeebodem en zijn ondergrond
Oceanen + oceaanbodem = internationale wateren + Zuidpool
deze globale rechtsgebieden = geregeld door int’l recht
➢ Overheid die het vermogen heeft met andere staten relaties aan te
gaan (geregeld in diplomatiek recht)
Wetgevend, uitvoerend en rechterlijk (Dit is de structuur van een staat).
3
, Functies van de overheid; wetgeven, besturen & recht spreken (=
klassieke functies staat)
Gezag overheid = vaak vrije keuze bestuurden; bevolking aanvaardt het
gezag van de overheid omdat zij daaraan deelnemen
➢ Internationale erkenning?
Declaratieve rechtshandeling – bevestigen bestaan van nieuwe staat
– expliciet of impliciet (afleiden uit relaties die staten aanknopen)
nieuwe staat verwerft daardoor in de ogen van de bestaande
staat int’le rechtspersoonlijkheid mogelijkheid tot aanknopen
rechtsbetrekkingen
Als anderen het bestaan van je staat niet bevestigen, heb je niets.
We erkennen staten, geen regeringen.
Een erkenning is eenzijdig, niet verplicht en is niet vrijblijvend
(terugwerkende werking – erkende staat wordt geacht te bestaan
vanaf zijn ontstaan)
Het kan leiden tot complexe internationale relaties.
Een erkenning kan niet ongedaan gemaakt worden (je kan niet
stoppen een land als staat te erkennen – je kan hier niet zomaar op
terugkomen)
Vb. België erkent Kosovo als staat maar Spanje niet, men heeft
schrik voor het uit elkaar vallen van eigen staat als ze Catalonië
erkennen als staat (Kosovo = kleine staat in Zuidoost Europa – niet
alle staten in wereld erkennen Kosovo als staat (ondanks territorium
en bevolking))
Vb. Palestina: Heel wat landen erkennen Palestina als een staat -
vooral trans-Atlantische landen die het gebied niet erkennen als een
staat
Conclusie; Samenspel van 3 constitutieve criteria volstaat niet
wanneer dat niet wordt gevolgd door een erkenning van andere
staten
Verschil publiekrecht en privaatrecht niet altijd duidelijk
Sommige elementen van de staat van een persoon hebben ook gevolgen
voor het publiekrecht, zoals de nationaliteit
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xxxb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80364 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now